روش های تشخیص و ارزیابی دررفتگی مادرزادی لگن

روش های تشخیص و ارزیابی دررفتگی مادرزادی لگن

تشخیص
 
  درنوزادان را میتوان به صورت بالینی و غیر بالینی تشخیص داد: DDH
 
روش تشخیص غیربالینی: 

 MRI -سی تی اسکن و 3 -رادیوگرافی ساده 2 -سونوگرافی 1
 
روش تشخیص بالینی 
 
تست ارتولانی: دررفتگی در دوره نوزادی با این تست تأیید میشود. برای انجام این تست کودک رادروضعیت خوابیده به پشت قرار میدهیم. بایک دست لگن اورا و با دست دیگر زانو را به طور کامل نگه میداریم و هیپ  درجه خم میکنیم. نوک انگشت اشاره و میانی روی 90 را در تروکانتربزرگ و شست درسطح زانو قرار میگیرد. با ابداکشن آرام هیپ با عبور سرفمور از  
 لبه خلفی استابولوم و عبور از آن به داخل حفره،  سپس با ادداکشن هیپ سر فمور از ، کلانک شنیده یا لمس میشود استابولوم خارج میشود و  ا مجددا کلانک شنیده یا لمس میشود.
 
 
 نکاتی که هنگام تست ارتولانی باید رعایت شود:
 
-درهنگام معاینه کودک باید آرام باشد ومقاومت نشان ندهد وگریه نکند 1 چون عضلات منقبض میشوند. -معاینه کودک در بغل مادر یا پرستار صحیح نیست و باید در سطح 2 صاف و سفت بخوابد. -شست دست نباید روی تروکانتر کوچک قرار گیرد چون دردناک است. 3 -هر هیپ جداگانه معاینه شود.

4 *تست ارتولانی ممکن است در موارد دررفتگی داخل رحمی منفی باشد و این مورد  ا خصوصا در درتگی دوطرفه مشکل ساز است.

تست بارلو : با تست بارلو میتوان تعیین کرد که آیا مفصل هیپ قابل دررفتن است یانه و درواقع نوعی تست تحریکی دررفتگی میباشد. همانند تست ارتولانی طفل باید بدون اینکه گریه کند روی تخت صاف و   سمت ، سفتی بخوابد و معاینه آرام صورت گیرد. هردو هیپ را خم میکنیم 90 درجه فلکشن و کمی ادداکشن و سمت مقابل در 45 مورد معاینه در درجه فلکشن و کمی ابداکشن باشد. دراین وضعیت هیپ بیشتر ناپایدار است. نوک انگشت اشاره و میانی در سمت خارجی ران روی تروکانتر 

 
بزرگ و نوک انگشت شست در قسمت میانی ران درسمت داخل قرار  دارد. با فشار به سمت خلف و خارج سعی در درفتگی هیپ می نمائیم. درمواردی که هیپ قابل دررفتن سر فمور به طور کامل با ایجاد کلانک  ازحفره خارج میشود. باحذف فشار شست و فلکشن و ابداکشن هیپ، سرفمور با ایجاد کلانک  وارد حفره میشود.

تست گالزی : در این تست نیز کودک روی یک سطح صاف به پشت میخوابد به طوریکه زانوها و هیپ در هر طرف به صورت فلکشن باشند و کف هردو پا باید روی سطح قرار بگیرد. در این صورت پای  سمت مبتلا پایینتر از سمت دیگر قرار میگیرد. تست تلسکوپی: در این روش معاینه، پزشک بچه را به پشت روی تخت خوابانده و سپس با یک دست لگن طرف سالم را ثابت نگه میدارد و با دست دیگر ساق یا ران طرف دررفته را گرفته و در امتداد ران به طرف پایین میکشد و به طرف بالا هل میدهد. در رفتگی مفصل ران، به علت اینکه سر استخوان ران در درون حفره استابولوم نیست این مانور  موجب میشود ران به راحتی به بالا و پایین حرکت کند.

 
پیش آگهی درازمدت برای کودک مبتلا به DDH: هرچه این بیماری در سنین پایین تریدتشخیص داده شود و تحت درمان قرار گیرد نتیجه درازمدت آن بهتر است و هرچه درمان انجام شده دقیقتر باشد و مراقبتهای پدر ومادر ازکودک منطبقتر با توصیههای پزشک معالج باشد نتیجه درمان بهتر است. در مجموع با درمان صحیح و به موقع این بیماری کودک به زندگی طبیعی باز میگردد. اما درصورت عدم تشخیص و درمان به موقع صحیح عوارض متعددی پیش روی کودک خواهد بود که عبارتند از: 

-4 -محدودیت حرکات مفصل ران 3 -کوتاهی عضو مبتلا 2 -لنگش 1 -احتمال نیاز به 5 سالگی 20دردناک شدن مفصل ران در سنین حدود   سالگی 30تعویض مفصل ران درسنین حدود 
  
 درمان دررفتگی مادرزادی لگن در سنین نوزادی

در نوزادان درمان دررفتگی مادرزادی لگن با بستن نوارهای پلاستیکی خاصی مثل کمربند در اطراف بدن انجام میشود. به این کمربند پاولیک Pavlic هارنس   میگویند. harness هدف این است تا با این وسیله رانهای بچه از هم باز شده و مفصل ران برای مدتی حدود یک تا دوماه در وضعیت باز شده قرار بگیرد. دراین وضعیت سر استخوان ران در حفره استابولوم میماند و ماندن سر استخوان ران در درون حفره استابولوم به رشد بهتر آن کمک میکند. بعد ازمدتی سر استخوان در داخل حفره استابولوم پایدار میشود و میتوان پاولیک هارنس را برداشت. این درمان را میتوان در کودکان تا سن حداکثر شش ماهگی انجام داد. البته هرچه سن بچه کمتر بوده و درمان در سنین کمتری شروع شود نتیجه درمان بهتر است.  ا 6-4 معمولا وقتی بچه شروع به چهار دست و پا راه رفتن میکند (سنین ماهگی) این روش درمانی دیگر تأثیر زیادی نداشته و باید درمانهای  مرحله بعد انجام شود
 

اگر تشخیص در رفتگی مادرزادی لگن در سنین بین شش ماهگی تا یک و نیم سالگی داده شود درمان مشکلتر است. ممکن است پاولیک هارنس شده در قبل دیگر نتواند به بیمار کمک کند. در بیمارانی که دراین سن مراجعه میکنند پزشک سعی میکند مفصل را در اتاق عمل و زیر بیهوشی عمومی جا اندازی کرده و اندامهای تحتانی و تنه را مدتی در یک قالب گچی در وضعیتی خاص نگه دارد. گچی که به  . مینامند Spica cast این منظوربکار میرود را گچ اسپیکا یا اسپایکا گاهی اوقات در سنین کمتر از شش ماهگی هم ممکن است درمان با کمربند ذکر شده در قبل مؤثر نباشد و پزشک از روش جا اندازی و گچ گیری استفاده کند. 

دراین روش درمانی ممکن است پزشک معالج در ابتدا مدتی پای کودک را با وزنه تحت کشش قرار میدهد. سپس ممکن است نیاز باشد تا با یک عمل جراحی کوچک در ناحیه کشاله ران تاندونهای سفت شده عضلات اددکتور قطع شوند و در مرحله بعد، مفصل ران کودک در اتاق عمل و زیر بیهوشی عمومی جااندازی شده و گچ گیری میشود. اندامهای تحتانی مدتی در گچ اسپیکا میمانند تا مفصل در حالت جدید تثبیت شود. البته ممکن است پزشک معالج از کشش یا از بریدن تاندونهای کشاله ران استفاده نکرده و مستق ا یما اقدام به جااندازی مفصل ران و گچ گیری آن بکند. 
اگر جااندازی مفصل ران در لگن موفقیت آمیز نباشد، مفصل ران بچه باید عمل جراحی شود. در این عمل جراحی پزشک جراح ارتوپد، تمام بافتها را از پوست تا مفصل ران شکاف داده و سپس سر استخوان ران را در  درون حفره استابولوم قرار میدهد. سپس بافتهای اطراف مفصل بخصوص کپسول مفصل ران را به نحویترمیم میکند تا مفصل در همان حالت باقی مانده و  ا مجددا در نرود.  بعد از جراحی اندامهای تحتانی و تنه بیمار گچ گیری اسپیکا میشوند. به یاد داشته باشید که هرچه درمان زودتر شروع شود احتمال اینکه بتوان مفصل را بصورت بسته و بدون عمل جراحی جا اندازی کرد بیشتر است و هرچه درمان دیرتر شروع شود ممکن است دیگر امکان جا اندازی بسته  وجود نداشته و برای جا اندازی نیاز به عمل جراحی پیدا شود. البته گاهی ممکن است مفصل ران یک بچه زیر شش ماهگی هم بصورت بسته جا نیفتد و کودک نیاز به جراحی باز پیدا کند و برعکس آن هم امکان پذیر است یعنی ممکن است مفصل ران یک بچه یک و نیم ساله هم قابل جا  اندازی بسته و بدون عمل جراحی باشد

 
 سالگی 1.5 درمان دررفتگی مادرزادی لگن در سنین بالای 
 
درسنین بالای یک و نیم سالگی در اکثر مواقع برای درمان ازعمل جراحی کمک گرفته میشود. در این سنین عمل جراحی به منظور جااندازی باز مفصل دررفته انجام میشود چون  ا معمولا جااندازی بسته  دررفتگی لگن دراین سنین امکانپذیر نیست. درسنین بالای یک ونیم سالگی  ا معمولا شکل استخوانهای لگن هم تغییر میکند و به غیر از جا اندازی باز دررفتگی، دربسیاری اوقات نیاز به  جراحی برروی استخوان هم وجود دارد.

دراین جراحی پزشک استخوان لگن را درنواحی خاصی میشکند و آنها را دروضعیت مناسبی قرار میدهد تا در وضعیت جدید جوش بخورند و شکل تغییر یافته استخوانهای اطراف مفصل ران طبیعیتر شود. به این نوع عمل ) می Osteotomy salter( جراحی استخوانی، عمل استئوتومی سالتر گویند. اگرتشخیص و درمان بیماری بعداز دوسالگی انجام شود احتمال اینکه حفره استابولوم شکل طبیعی خود را به دست آورد کمتر میشود. در این سنین ممکن است از اعمال جراحی دیگری برای بازسازی حفره استابولوم استفاده شود. درمان دیرهنگام دررفتگی مادرزادی مفصل ران احتمال بروز استئوآرتریت (سائیدگی مفصل) ران در سنین بالاتر را به شدت افزایش  میدهد. مداخلات کاردرمانی -به دلیل اینکه کودک مدتی در اسپیلنت قرار دارد، از رشد طبیعی خود 1 عقب می افتد و با کاردرمانی باید روند کسب مراحل حرکتی کودک را  تسهیل کرد. -تمرینات کششی 2  ROM -حفظ 3 ، -تقویت عضلات پشت و خارج لگن مانند عضلات: اکستانسور 4 اکستانسور روتاتور، ابداکتور  -جبران تأخیر کودک از لحاظ رشدی بازی 5 -ساپورت روانی خانواده 6 -درکورکان بزرگتر با استفاده از وسایل کمکی برای استادن و راه رفتن 7 کودک تلاش میگردد.