داروی دیازپام چیست؟

داروی دیازپام چیست؟

دیازپام

Diazepam

داروی دیازپام چیست؟

قرص دیازپام با نام تجاری والیوم از داروهای ضد اضطرابی است .

داروی دیازپام یکی از مشهورترین و پر مصرف ترین داروهای معروف به بنزودیازپین ها می باشد. این گروه دارویی سبب تسکین تنش و دردهای عصبی می شود. همچنین به عنوان داروی پیشگیری از تشنج و حملات صرع، شل کننده عضلات و ماهیچه‌ها و درمان انقباض عضلانی استفاده می‌شود.

دیازپام دارویی است که بر روی مواد شیمیایی موجود در مغز تاثیر می‌گذارد و چنانچه آن ها در اثر وجود اضطراب در فرد، دچار عدم تعادل شده باشند، به متعادل کردن این مواد شیمیایی کمک می‌کند.

این دارو بسیار اعتیادآور بوده و مصرف خودسرانه و خارج از تجویز پزشک می‌تواند وابستگی دارویی ایجاد کند.

کاربرد داروی دیازپام

دیازپام جز دسته داروهای مسکن و خواب آور محسوب می شود. معمولا این دارو توسط پزشک مغز و اعصاب کودکان به عنوان ضد اضطراب، ضد تشنج و حمله صرع یا شل کننده عضلانی برای کودکان تجویز می گردد. دیازپام برای درمان اختلالات خواب، سرگیجه، کزاز هم کاربرد دارد.

قرص دیازپام عمدتا برای درمان حملات پانیک تجویز می‌شود و در کاهش غش نیز موثر است.همچنین سبب آرام بخش شدن عضلات شده و خواب آور است.

این دارو برای درمان ناهنجاری ها و اختلالات ناشی از اضطراب، علائم ترک مشروبات الکلی و اسپاسم های ماهیچه ای مفید است.

مکانیزم اثر دیازپام

دیازپام مثل بقیه بنزودیازپین‌ها عمل می‌کند و تقریبا ساختار شیمیایی مشابهی با سایر داروهای این دسته دارد.

والیوم باعث افزایش فعالیت گابا می‌شود. گابا یک انتقال دهنده عصبی است که اگر مقدار آن کاهش پیدا کند، بدن در یک حالت هیجانی قرار می‌گیرد و موجب اضطراب، انقباض عضلانی یا تشنج می‌شود. این دارو با افزایش میزان گابا، اضطراب شما را کاهش داده و عضلات شما را آرام می‌کند.

این قرص با اثر برگیرنده اختصاصی در غشای سلولی عصبی تاثیر مهاری گاماآمینوبوتریک اسید را که در تمام نواحی CNS سبب مهار پیش سیناپسی و پس سیناپسی و تسهیل و یا افزایش می‌گردد.

مقدار و نحوه مصرف دیازپام

دیازپام به شکل قرص ۲، ۵ و ۱۰ میلی گرم، شربت ۵ میلی گرم، ویال تزریقی ۱۰ میلی گرم و شیاف ۵ میلی گرم عرضه می شود.

میزان مصرف این دارو با توجه به وزن، سن و سلامت عمومی بیمار متغیر بوده و توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود

هیچگاه بیشتر یا کمتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.

به طور معمول برای درمان‌ اضطراب‌، 2 ميلی‌گرم‌ سه‌ بار در روز و در صورت‌ نياز تا 15-30 میلی‌گرم در مقادير تقسیم شده و در درمان‌ راه‌ رفتن‌ در خواب‌ و ترس‌ بچه‌ها، 1-5 ميلی‌گرم‌ در موقع‌ خواب‌ مصرف‌ می‌شود.

اندازه دوز مصرفی در درمان اضطراب بین ۶ تا ۳۰ میلی گرم در روز است و در درمان انقباض عضلات ۲ تا ۶۰ میلی گرم در روز می باشد.

اثرات نوع تزریقی و محلول رکتال این دارو بلافاصله پس از شروع درمان با دارو معلوم می شود،اما اثرات انواع دیگر این دارو ممکن است ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت پس از شروع درمان با دارو ظاهر شود.

 قرص ها و شربت دیازپام

قرص ها و شربت دیازپام با یک لیوان آب مصرف می شود. همچنین می توانید آن ها را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. یک الی سه بار در روز می توانید از این دارو استفاده کنید.

شیاف دیازپام

استفاده از شیاف دیازپام در مواردی تجویز می‌شود که شما یا فرزندتان به شدت احساس ناراحتی کرده و به حملات عصبی دچار شده‌اید. لازم است توجه داشته باشید که داروی شیاف باید توسط یکی از اعضای خانواده یا یکی از مراقبان و پرستاران فرد به شیوه‌ای مناسب و با دقت هر چه تمام‌تر جاگذاری شود.

در صورت بروز حملات عصبی و بی‌تابی بیش از اندازه، لازم است همراهان شما بدانند که در چه زمانی باید این دارو را به شما ارائه کرده و پیش از انجام این کار تا چه مدتی باید منتظر بمانند.

نکاتی که قبل از مصرف دیازپام باید در نظر گرفته شود

بعضی داروها را نمی‌توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی داروها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردند.

بنابراین بهتر است که قبل از مصرف داروی دیازپام ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

-در صورت حاملگی ،در صورتی که به نوزاد خود شیر می‌دهید.

-در صورتی که هر گونه مشکل تنفسی دارید.

-در صورتی که مشکلات کبدی و یا کلیوی دارید.

-در صورتی که مشکلات ذهنی نظیر مسائل شخصیتی دارید.

-در صورتی که اعتیاد دارویی و یا الکلی دارید.

-در صورتی که مبتلا به میاستنی گراویس هستید.

-در صورتی که مبتلا به پورفیری هستید.

-اگر از سایر داروها استفاده می‌کنید. این داروها شامل تمام داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویز شده است و چه بدن تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.

-اگر نسبت به دارویی آلرژی و حساسیت داشته‌اید.

چه مواد غذایی و نوشیدنی هایی را نباید با دیازپام مصرف کنیم ؟

1. گریپ فروت: زیرا باعث افزایش دیازپام در خون می شود.

2. کافئین : یک محرک است و اثرات آرامش بخشی را می کاهد. چای و نوشابه نیز حاوی کافئین هستند.

عوارض دیازپام

تزریق این دارو می تواند باعث بروز ایجاد ایست قلبی، حالت خفگی در برخی بیماران خصوصا افراد سالخورده یا بیماران دارای نارسایی یا مشکلات قلبی عروقی شود.

تزریق این دارو جهت آندوسکوپی از دهان می تواند باعث بروز سرفه، دپرسیون تنفسی، تنگی نفس، دم و بازدم سریع، اسپاسم ناگهانی حنجره و درد در گلو و سینه شود.

عوارض این دارو عبارتند از: فراموشی، اضطراب، تیرگی شعور، دپرسیون مغزی، تاکی کاردی و تپس سریع قلب، خواب آلودگی، منگی و گیجی، آتاکسی، اختلال در تکلم، یبوست، اسهال، خشکی دهان، سردرد، اسپاسم عضلانی، تهوع و استفراغ، مشکل در ادرار، لرزش یا خستگی یا ضعف غیر معمول.

عوارضی به ندرت امکان دارد مشاهده شوند عبارتند از: افکار غیرعادی به صورت دل خوشی بی اساس، عدم درک موقعیت مکانی و زمانی، واکنش های آلرژیک، تغییر رفتاری، آنمی، حرکات غیرارادی بدن، نارسایی کبدی، ضعف عضلانی، رفتار تهاجمی، بی خوابی، هیجان غیرعادی و تشنج در صورت تزریق دارو.

عوارضی که ممکن است در صورت قطع دارو بروز کند عبارتند از: بی خوابی، عصبانیت، تیرگی شعور، افزایش تعرق، تهوع و استفراغ، افزایش حساسیت به درد و یا لمس، حساسیت به صدا، تاکی کاردی و لرزش

مسمومیت با دیازپام و درمان

اختلال هوشیاری (‌نسبتاً سریع رخ داده‌)‌،‌کمای عمیق و سایر تظاهرات تضعیف عمل ساقه مغز (‌نادر)‌،  خواب‌آلودگی شدید (‌غالباً رخ داده‌)‌که با تحـریک بلند می‌شود، سرکوب تنفسی (‌خفیف تا متوسط‌) ، ریتم و سرعت ضربان قلب نسبتاً طبیعی (‌در صورتی‌که هیپوکسی و هیپوتانسیون رخ ندهد)‌. درکسانی‌ که مصرف طولانی دارند ممکن است علایم قطع دارو مشاهده شود (‌تفاوت بین بنزودیازپین‌ها درکشندگی آنها حین مسمومیت است‌)‌.

درمان‌: جلوگیری از جذب دارو با ایجاد استفراغ (‌در صورتی‌که منع نداشته باشد)‌، لاواژ معده‌، تجویز شارکول فعال (‌هـرچه سریعتر)‌. درمان‌ها علامتی و حمایتی‌، آنتاگونیست اختصاصی آن فلومازنیل است‌که بینشر بـرای افـتراق علت اختلال هوشیاری اهمیت دارد تا درمان مسمومیت‌.

تداخل دارویی دیازپام با سایر داروها

داروهای آلرژی و سرماخوردگی

مصرف همزمان دیازپام با داروهای ضد حساسیت یا سرما خوردگی، خطر ابتلا به خواب آلودگی شدید را افزایش می‌دهد. همچنین می‌تواند تنفس را کاهش دهد یا متوقف کند. این داروها شامل دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین، پرومتازین، هیدروکسیزین و... هستند.

داروهای ضد افسردگی

مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی با دیازپام، تقریبا اثر مشابهی با داروهای ضد حساسیت دارد و باعث خواب آلودگی، کرختی و اختلالات تنفسی می‌شود. این داروها شامل  آمیتریپ تیلین، نوتریپ تیلین، دوکسپین، میرتازاپین و ترازودون هستند.

دیازپام و داروهای ضد قارچ

این داروها ترشح آنزیم‌هایی که دیازپام را تجزیه می‌کند را متوقف می‌کند. در نتیجه سطح دیازپام را در بدن شما افزایش می دهد و خطر عوارض دارو بیشتر می‌شود. داروهایی مثل کتوکونازول، فلوکونازول، ایتراکونازول از این دسته هستند.

دیازپام و داروهای ضد روانپریشی

مصرف داروهای آنتی سایکوتیک خاص با دیازپام خطری مشابه با داروهای ضد افسردگی دارد. داروهایی مثل هالوپریدول، کلروپرومازین، کلوزاپین، ریسپریدون از این دسته می‌باشند.

دیازپام و داروهای اضطراب

مصرف همزمان دیازپام با داروهای هم خانواده خود مثل الپرازولام،کلونازپام،لورازپام اثرات عوارض جانبی دیازپام را تشدید می‌کند. همچنین مصرف داروهایی که برای درمان اختلالات حرکتی، داروهای ضد تشنج، داروهای مسکن مثل مورفین و کدئین، داروهای خواب مثل زولپیدوم می‌تواند با مصرف دیازپام تداخل ایجاد کند.

 برای پیشگیری از هرگونه تداخل دارویی حتما با دقت تمام داروهای مصرفی خود را با پزشک در جریان بگذارید

اعتیاد به دیازپام

عوامل متعددی در شکل‌گیری اعتیاد به دیازپام و سایر قرص‌های آرام بخش دخیل هستند. افرادی که به‌طور دائمی از این داروها استفاده می‌کنند به تدریج به آن وابسته شده و برای دستیابی به همان میزان آرامش قبلی، مجبور به مصرف میزان بیشتری از آن هستند.

با مصرف دوزهای بالاتر، فرد دچار تالورنس و مقاومت بدن شده و نه تنها به مصرف آرام بخش‌ها وابسته می‌شود، بلکه میزان مصرف خود را نیز دائماً افزایش می‌دهد.

عامل دیگری که باعث وابستگی افراد می‌شود، بعد روانی نیاز به مصرف است. برای مثال افرادی که برای درمان عصبانیت تحت تجویز قرص‌های آرامبخش قرار می‌گیرند، از نظر روحی نیز به آن وابسته شده و عادت می‌کند تا برای پیشگیری از بروز عصبانیت، همواره به قرص‌های آرام بخش پناه ببرند. این افراد به احساس آرامش و نشئگی ناشی از مصرف مواد وابسته شده و به سرعت باعث رشد و توسعه بیماری اعتیاد می‌شوند.

 معتادان به آرام بخش‌ها استفاده از این قرص‌ها را به عنوان یک راه حل موقت برای تسکین دردهای جسمی و روحی خود انتخاب کرده و خواه ناخواه مرز بین مصرف درمانی، و سوء استفاده از مواد را گم می‌کنند. همین امر سبب می‌شود که به راحتی در دام چرخه اعتیاد گرفتار شده و باعث گسترش هرچه بیشتر این وابستگی شوند.

توصیه های دارویی دیازپام

- اگر شما سابقه ی حساسیت به دیازپام و یا داروهای مشابه آن (آتیوان، زاناکس، کلونوپین، رستوریل و مشابه این ها) دارید، از مصرف این دارو خودداری نمایید.

- در صورتی که ضعف عضلانی، مشکلات شدید کبدی، کوری تدریجی یا مشکلات تنفسی شدید دارید، از این دارو استفاده نکنید.

- قبل از مصرف آن، چنانچه آسم، مشکلات کلیه یا کبد، تشنج یا سابقه ی اعتیاد به الکل یا دارو، مشکلات روحی مثل افسردگی یا افکار خودکشی دارید، با دکتر خود در میان گذارید.

- از شروع مصرف یا قطع ناگهانی دیازپام در دوران بارداری، در صورتی که بدون توصیه ی دکترتان باشد، خودداری کنید. این دارو ممکن است باعث ایجاد خطراتی برای جنین شود؛ لازم است بدانید اگر در دوران بارداری تشنج رخ دهد، هم برای جنین و هم برای مادر خطرناک خواهد بود. بنابراین اگر برای درمان تشنج خود، از دیازپام استفاده می‌کنید و باردار شدید، حتما بلافاصله با دکتر خود در میان گذارید.

- این دارو ممکن است باعث ایجاد عادت به آن، در حین مصرف فرد شود. استفاده ی نادرست از دارو هایی که پتانسیل عادت زایی را دارند، می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد، مصرف بیش از اندازه و یا حتی مرگ فرد شود.

- از این دارو برای کودک زیر ۶ ماه نباید استفاده کرد.

- این دارو نباید بیش‌ از مقدار تجویز شده مصرف شود.

- در صورتی که پس از چند هفته، اثربخشی دارو کاهش یافت،باید به پزشک مراجعه و از افزایش مقدار مصرف دارو خودداری نمود.

- به عنوان ضد تشنج، دوره درمان باید کامل شود. باید دقت شود هیچ یک از نوبت‌های مصرف فراموش نشود.

- به منظور کاهش احتمال بروز عوارض قطع مصرف دارو، مصرف این دارو باید به تدریج قطع گردد.

- در صورت تزریق عضلانی ، این دارو باید عمیقاً‌ در عضله دلتوئید تزریق گردد.

- به منظور کاهش ترمبوز وریدی، فلبیت، تحریک موضعی و تورم، تزریق وریدی دارو نباید در ورید‌های کوچک در پشت دست یا مچ صورت گیرد.

- انفوزیون مداوم وریدی این دارو توصیه نمی‌شود.

شرایط نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود.

اگر از محلول غلیظ دیازپام استفاده می‌کنید، پس از ۹۰ روز، باقیمانده‌ی محلول بطری باز شده را دور بریزید.

 همه داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.