مهارتهای خود یاری چیست؟
مهارتهای خودیاری یعنی توانمند شدن و کسب استقلال در انجام امور روزمره و شخصی.
برای اینکه کودک بتواند مهارتهای خودیاری را بیاموزد و یاری کننده ی خودش باشد، لازم است که او را در فرآیند انجام امور روزمره درگیر کنید.
مهارت های خودیاری شامل موارد زیادی از جمله موارد زیر می‌شود:
- پوشیدن و در آوردن لباس
- دستشویی رفتن
- مسواک زدن
- پوشیدن کفش
- و …
درخواست همکاری فعالانه‌ی شما از کودک در ارتباط با مهارتهای خودیاری، هیچ وقت زود نیست.
فراهم کردن فرصت یادگیری و تمرین مهارتهای خودیاری برای فرزندتان بخش بسیار مهمی در فرایند رشد و تربیت کودک است. انرژی و زمانی که صرف می‌کنید تا کودک را به انجام کارهای شخصی‌اش تشویق کنید راه تضمین شده‌ای برای ایجاد احساس توانمندی در اوست. به فرزندتان یاد دهید خودش لباس بپوشد، دندان‌هایش را مسواک بزند و دیگر وظایف شخصی‌اش را انجام دهد و مشاهده کنید انجام این کارها چگونه احساس استقلال و مسئولیت‌پذیری را در او تقویت خواهد کرد. اما باید به بازه زمانی مهارت های خودیاری کودک توجه کنید.
-
کسب مهارتهای خودیاری این امکان رابرای کودک ایجادمی کندتا:
1-نسبت به بدن ونیازهای خوداحساس مسئولیت داشته باشد.
2-بداندوالدین به اواعتماددارند.
3-آموزش وظایف خودیاری به کودک مسیرمطمئنی برای ایجاداعتمادبه نفس به صورت سالم است.
دراین مطلب جدول مهارت های خودیاری ارائه شده است تا بدانیددرهربازه ی سنی بایدانتظارچه مهارتهایی راازکودک داشته باشید وبر روی کدام مهارت ها سرمایه گذاری کنید.
بازه مهارتهای خودیاری
|
18-12ماه
|
1-مسواک زدن(باکمک والدین)،2-شستن دست ها(ممکن است به کمک والدین نیازداشته باشد)،3-آغاز یادگیری چگونگی درآوردن لباس ها،4-آغازیادگیری چگونگی پوشیدن ودرآوردن کفش ها،5-آغازیادگیری نوشیدن ازفنجان،6-بازی کردن به تنهایی به مدت10تا30دقیقه،7-انتخاب لباس(با گزینه های محدود
|
|
24-18ماه
|
1-درآوردن شلواروشلوارک،2-کشف فرآیندلباس پوشیدن(یقه لباسم گیرمی کنه)،3-درآوردن کفش وجفت کردن آن،4-شستن دست وصورت(ممکن است به کمک شما نیازداشته باشد)،5-انداختن زباله درسطل،6-بازی کردن به تنهایی به مدت15تا40دقیقه
|
|
3سالگی
|
1-لباس پوشیدن(کودک دربازکردن وبستن دکمه وزیپ به کمک والدین نیازدارد)،2-آغازدوش گرفتن به تنهایی(با نظارت والدین)،3-دانستن قسمتی از آدرس ومشخصات خودش(شهرونام خانوادگی اش)،4-بازی کردن به تنهایی به مدت1ساعت،5-برداشتن ظرف غذای خودازروی میزیاسفره،6-استفاده ازدستمال بر سرسفره یامیزغذا،7-کمک به چیدن میز(مسئولیت کوچک مثل آوردن نان رابه او واگذارکنید)
|
|
4سالگی
|
1-ادامه تمرین مهارت های گفته شده برای سنین2و3سالگی،2-کشف چگونگی شستن موهادرحمام(کودک ممکن است به کمک والدین نیازداشته باشد)،3-گذاشتن وبرداشتن بشقاب،قاشق وچنگال روی میز
|
|
5سالگی
|
1-لباس پوشیدن به صورت مستقل،2-شستن مو،مسواک زدن ودوش گرفتن به صورت مستقل،3-کشف چگونگی بستن بندکفش،4-درک وانتخاب یک لباس مناسب برای آب وهوا،5-یادگرفتن شماره های اورژانسی(چگونگی تماس گرفتن با پلیس وآتش نشانی)
|
مهارت های خودیاری کودکان با گذشت زمان توسعه پیدامی کند
به یادداشته باشیدکودکان توانایی های متفاوت دارندومانند انگشتان دست یکسان نیستند،هرکودکی منحصربه فرداست وباسرعت مخصوص به خودش دربه کارگرفتن این مهارت هاپیشرفت می کنداماشما می توانیدازاین جدول به عنوان راهنمایی برای نظارت برنیازهای کودک خوداستفاده کنیدواجازه دهیدکودک شانس خودراامتحان کندوحتی گاهی شکست بخوردزیراشکست خوردن ودوباره امتحان کردن یک مسیرسالم وطبیعی به سمت یادگیری یک موضوع است.
سخن پایانی
برقراری تعادلی میان دادن آزادی به کودک برای یادگیری و دخالت کردن در کارها، به منظور ایمن نگه داشتن او، گاهی به عملی استادانه تبدیل می‌شود. در این فرایند، سعی کنید به فرزند خود و نحوه یادگیری‌اش اعتماد کنید.درروندآموزش مهارت های خودیاری مطمئن شوید که کودک احساس فشارنکندووظایفی بیش ازحدتوانش به اوواگذارنشود.بازی به صورت مستقل یکی ازمهم ترین مهارت های خودیاری است اما کودکان درسنین مختلف دربازی کردن به استقلال می رسند.کودک با غوطه ورشدن دربازی مستقل به کشف های مهمی دست خواهد یافت.درنهایت اگر درروندآموزش این مهارت هاکودک تان راتشویق کنید،پشتیبان اوباشیدوانتظارخودرابراساس جدول مهارت های خودیاری تنظیم کنید؛موفق خواهید شد.
