دیسلکسیا یا اختلال خواندن چیست ؟

کیفیت و بازدهی خواندن و مطالعه به میزان اصلاح روشهای آموخته شده در دوران ابتدایی بستگی دارد.

در فرهنگ روانشناسی، اصطلاح اختلال خواندن (نارساخوانی) به هر گونه ناتوانی در خواندن اطلاق می شود که بواسطه آن دانش آموزان از سطح پایه کلاس خود در زمینه خواندن عقب می مانند و هیچ گونه شواهد عینی دال بر نارسایی هایی چون عقب ماندگی ذهنی، آسیب مغزی ، مشکلات هیجانی و فرهنگی و مشکلات گفتاری وجود ندارد. دانش آموزان نارسا خوان، دارای نقایص بسیار گوناگونی هستند که منشاء آنها عملکرد نامناسب مغز است. این عملکرد نامناسب لزوما ناشی از آسیب مغزی نیست بلکه به سبب این است که مغز این افراد عملکردی متفاوت از کودکان عادی دارد.

نارسا خوانی که به تاخیر و نقص در توانایی خواندن مربوط می شود با اصطلاحاتی مانند: ديسلكسی، آلکسی ، عقب ماندگی خواندن، اختلال ویژه در خواندن همراه است.

مشکلات خواندن یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که کودکان دچار اختلالات یادگیری با آن مواجه هستند. این دانش آموزان اکثرا مشکلاتی در جهت یابی فضایی، تشخیص جهات مختلف (بالا-پایین-چپ راست و...) ، توالی حروف و کلمات و هماهنگی چشم و دست دارند. در واقع خواندن ، فرایند رشد تکلم و زبان است. بدین معنا که فعالیت خواندن از زمانی آغاز می شود که کودک اولین کلمات را برای بیان مقاصد خود به کار می برد. در این هنگام کودک با دیدن یا لمس کردن شیء و یا تصاویر ، آن کلمه و یا نماد برایش تداعی می شود و در حقیقت مجموعه ای از صداها جایگزین اشیاء ، تصاویر و مفاهیم آنها می شوند. پس از تجربه کافی در این زمینه و با آغاز سن رفتن به مدرسه و برخورداری از آموزشهای لازم ، مرحله ارتباط دادن کلمات و صداها با نمادهای نوشتاری شروع می شود.

پیش نیاز درست خواندن ، برخورداری از تواناییهایی چون دقت شنوایی، ادراک شنوایی و حافظه شنوایی و نیز دقت بینایی، ادراک بینایی و حافظه بینایی است.

هم ابتلایی (بیماری های همراه)

در کودکان دچار مشکلات خواندن خطر سایر نواقص یادگیری از جمله ریاضیات و بیان نوشتاری بالاتر است، اختلال زبان در 5-DSM که تخریب اختصاصی زبان نیز نامیده می شود به طور سنتی به عنوان تشخیصی مجزا از کژخوانی و محاسبه پریشی محسوب می شده است. کودکان دچار اختلال زبان معلومات ضعیفی در زمینه واژگان دارند، توانایی آنها برای شکل دادن ساختار جمله صحيح محدود است و تخریب هایی در توانایی یافتن واژه ها و کنار هم گذاشتن آنها برای تولید توضیحات روشن دارند. کودکان دچار اختلال زبان ممکن است تأخیر در فراگیری زبان بوده مشکلاتی در زمینه دانش نحوی و دستوری داشته باشند، اختلال یادگیری اختصاصی در حوزه های خواندن و ریاضیات اغلب با اختلال زبان همراه است. در یک مطالعه مشخص شد که در بین نمونه های دچار کژ خوانی ۱۹ تا ۶۳٪ تخریب زبانی نیز دارند. از سوی دیگر نواقص خواندن در۱۲/۵ تا ۸۵% افراد دچار اختلال زبان يافت شده است. در مطالعات دوقلوها میزان نواقص خواندن در کودکان دچار نقص یادگیری اختصاصی و در اعضای خانواده کودکان دچار این اختلال بالاتر بوده است. همچنین میزان بالایی از هم ابتلایی بین نواقص خواندن و نواقص ریاضیات وجود دارد. در برخی مطالعات هم ابتلایی بین این دو نقص ۶۰٪ گزارش شده است. به نظر می رسد کودکان دچار نواقص خواندن و ریاضیات ممکن است در زمینه ریاضیات عملکرد ضعیف تری داشته باشند، مهارت های خواندن کودکان دچار اختلال توام تفاوتی با کودکانی که فقط اختلال خواندن یا اختلال ریاضیات داشتند

سبب شناسی داده های حاصل از مطالعات شناختی، تصویربرداری عصبی و ژنتیک حاکی است درست ترین تعریف برای نواقص خواندن آن است که آن را یک اختلال عصبی - زیستی با منشاء ژنتیک بدانیم. اختلال خواندن بازتاب نقصی در پردازش اصوات کلامی است. کودکانی که در خواندن مشکل دارند دارای نقایصی در مهارت های پردازش صورت گفتار هستند. این کودکان نمی توانند بخش هایی از کلمات را که نشانه اصوات خاصی هستند، شناسایی کنند. و این منجر به اشکال در شناسایی و بلند خواندن واژه ها می شود. کودکان دچار خواندن، در نام بردن حروف و اعداد کندتر از حد متوسط هستند. بنابراین نواقص اصلی کودکان دچار اختلالات خواندن شامل ضعف پردازش اصوات گفتار و نقص در فهم هجی کردن و بلند خواندن واژه ها است.

همه گیر شناسی

حدود 4 تا8 درصد  کوذکان ایالت متحده دچار کڑخوانی هستند، که شامل انواعی از نواقص خواندن هجی کردن و فهم است. تعداد بسترهای مبتلا به ناتوانی خواندن در ارجاع های بالینی ۳ یا ۴ برابر دخترها گزارش شده است. البته مطالعات همه گیر شناختی دقیق نشان دادم اسرتها میزان تواقص خواندن در بین پسرها و دختر ها مشابه اسيوم پسرهای مبتلا به نواقص خواندن بدلیل مشکلات رفتاری بیش از دخترها ارجاع می شوند. در بین بزرگسالان مبتلا به مشکلات خواندن، تفاوتی از نظر شیوع در دو جنس گزارش نشده است.

ملاکهای تشخیص اختلال خواندن در مدرسه

 اشکال در تشخیص حروف الفبا و صدای آنها

 معکوس خواندن کلمات

جا اندازی کلمات

کند خوانی، آهسته خواتی، بريده خوانی جملات. 

گم کردن خط به هنگام خواندن

۔ بی رغبتی به خواندن اشکال در بخش و صداکشی (هر چند که ممکن است جر و برنامه آموزشی نباشد)

تغییر افعال به میل خود

بکار بردن کلمه هم معنی کلمه مورد نظر

ضعف در درک مطلب

عدم رعایت علائم نگارشی مانند: - ؟ - وا

بکار بردن حرفی بجای حرف دیگر و یا کلمه ای بجای کلمه دیگر -

عوامل دخیل در اختلال خواندن

عوامل جسمی (مانند نقایص بینایی - نقیص شنوایی - برتری جانبی و تصویر بدن 

- و عوامل دخیل روانشناختی تحولی( مانند زبان- توجه با دقت عملکردهای شنیداری - تجسم با حافظه بینایی بندش بینابی وشنوایی مانند تکمیل تصویر با کلمه)

نارساییهایی که به مشکلات خواندن منجر می شوند

1- ضعف در تشخیص دیداری مثال کودک در تشخیص حروف مشابه مثل أب پ ت ث اع غ – س ش ک گ مشکل دارد

2_ضعف در تشخیص شنیداری: ضعف در تشخیس کلماتی که تلفظ آنها به هم شبیه است مثل مار-تار-کارو۔۔

3- ضعف در ترکیب صداها :کودک نمی تواند حروف را به هم پیوند دهد وكلمه بسازد مثل: ب+ا+د=باد

در این مورد معلم می بایستی بر ترکیب هجاها تاکید کند.

 4-ضعف در حافظه :در بخاطر آوردن ترتیب حروف مشکل دارد. مثلا به جای کلمه کبریت میخواند «گربیت

5- در مهارتهای تحلیل کلمه( بخش وصدا کشی) مشکل دارد هرچند که ممکن است بخش وصداکشی در آموزشی مورد تاکید زیادی نیاشد

6- مشکل در استفاده از کلمات دیداری آشنامانند کلمه هایی که گوشت یا دشت آنها بلافاصله می خواند

 7-مشکل در مهارتهای درک لفظی ( دانش آموز در درک کلمه ها و مطالب مشکل دارد) مثلا در درک معانی مختلف کلمه (شیر) مشکل دارد

8-مشکل در مهارتهای خواندن انتقادی شامل نتیجه گیری قضاوت کردن در باره متن، عدم تشخیص بین حقیقت و تصور

9- مشکل در مهارتهای درک تحلیلی مثل قضاوت نقادانه استنباط، پیش بینی نتایج

عواملی که در آموزش می بایستی مورد توجه باشد

1-فضای یادگیری

۲- زمان یادگیری

٣- کاهش میزان تکالیف درسی،

4-میزان دشواری دروس (نباید بیش از توان کودک از او انتظار داشت )۔

5-سادگی زبان آموزشی( باید از استعمال كلمات مبهم و پیچیده پرهیز نمود ).

6- روابط شخصی بین معلم و دانش آموز در حد مطلوب وحسنه باشد.

انواع مشکلات خواندن و راهکارهای درمانی

- اینه خوانی یا وارونه خوانی۔

مثال: خواندن کلمه( رود ) بجای کلمه ( دور)۔

الف) رشد ناکافی حرکات چشم

ب)عدم غلبه نیمکره مغزی مغزی (چپ برتری یا راست برتری)

ج) عدم درک این وقوع که مکان حروف با کلمه باعث میشود که جمله با کلمه بطور کلی تغییر کند. د)ر شد تا کافی

ه) تدریس و آموزش نامناسب

و)تندخوانی و عدم توجه و بی دقتی ۔

ز)در موارد خیلی شدید علت آن ممکن است اختلال در سیستم عصبی باشد

روشهای درمان

ا -در تمام فصول فعالیتهای مربوط به خواندن تاکید بر آموزش از راست به چپ نمایید (در ریاضیات تاکید از چپ به راست می باشد).

٢- کلمه یا جمله را با انگشت یا کارت بپوشانید و از کودک بخواهید به تدریج قسمتی از کلمه یا جمله را که دستتان از روی آن برداشته می شود، را بخواند.

 ٣- کشیدن خط زیر کلمه یا جمله.

۴- کودک را آموزش دهید تا انگشت خود را زیر کلمه بگذارد و سرعت خواندن خود را با دستش هماهنگ کند.

 ۵- کشیدن فلش از راست به چپ زیر کلماتی که کودک در خواندن آنها مشکل دارد.

 ۶- کلمه ای را بر روی تخته بنویسید و از کودک بخواهید که همزمان با تعقیب حروف با انگشت ،صدای آن ها را بلند بخواند .

۷- از تخته مغناطیسی و حروف برجسته استفاده کنید و از کودک بخواهید بعد از لمس کردن حروف با انگشتان، کلمه را بخواند .

۸- برای اینکه توجه کودک را به اهمیت ترتیب مکانی حروف در کلمه جذب کنید ، کلمه ای را که کودک اشکال دارد در بالای کلمه ای که برعکس می خواند ، بنویسید و از کودک بخواهید که با کشیدن خط ، حروف بالا را به حروف پایین وصل کند.

مثال: روز زور(صداها به هم وصل شوند)

- حذف کردن کلمات یا حروف (جاگذاری)

علل:

1- عدم شناخت کلمه وناتوانی در تلفظ صحیح کلمه از طریق تجزیه صداها۔

۲- عادات نادرست خواندن

برای تشخیص علتهای فوق، یک متن را به کودک بدهید تا بخواند و سپس یک متن ساده تر به او بدهید و در هر دو مورد تعداد کلمات حذف شده را یادداشت نمایید. اگر تعداد کلمات حذف شده در هر دو متن یکسان بود، نتیجه میگیریم که حذف کلمات بدلیل عادات نادر ست کودک است. ولی اگر حذف تعداد کلمات درمتن ساده تر بیش از متن قبلی بود ، علت آن عدم شناخت کلمه توسط کودک می باشد که در این صورت باید بخش و صداکشی را با او تمرین کرد (حتی اگر بخش و صداکشی جزو برنامه آموزشی نباشد). |

روشهای درمان

 الف) جلب توجه کودک به کلمه ای که حذف کرده و نیز اصلاح آن کلمه .

ب) استفاده از کاغذ راهنما (فلش) و یا گذاشتن انگشت زیر کلمه.

ج) کودک میبایستی به همراه سایر کودکان متن را بخواند. این کار به روان خوانی او کمک می کند . تا از فعالیتهای رقابتی بین دانش آموزان پرهیز شود و آنان هرگز با یکدیگر مقایسه نشوند .

۳- جایگزین کردن یک کلمه بجای کلمه دیگر از تغییر افعال به میل خود)

مثال: بجای خواندن کلمه (داد ) می خواند:( دارد)

علل:

1- بی دقتی

٢- عدم شناخت کلمه (یعنی کلماتی که با معنی جمله مطابقت ندارد)

روشهای درمان

 الف:جایگزینی ناشی از بی دقتی: جلب توجه کودک به کلمه جایگزین ، خواندن متن همراه با سایر دانش آموزان و در صورت امکان ضبط صدای کودک هنگام خواندن و گوش دادن کودک به صدای خود

ب) جایگزینی ناشی از شناخت کلمه :

 الف: درست کردن کارت لغات از کلمانی که کودک دچار اشکال می باشد تا کودک ببیند و بخواند.

 ب) روی بخش وصداکشی بیشتر تاکید شود(حتی اگر بخش و صداکشی جزو برنامه آموزشی نباشد.). 

ج) کلمات مشکل را در کلمات ناتمام بکار ببرید مثال: تصميم - تميم.

د) دانش آموز را مطمئن سازید که به اندازه کافی برای هجی کردن کلمه مورد نظر توانا است و به او کمک نخواهد شد .

۴- تکرار کلمه یادرمان مشکلات خواندن دانش آموزان 

خواندن یکی از پیشرفته ترین و پیچیده ترین تواناییهای ذهنی انسان است. خواندن یعنی ارتباط کلی فرد با یک سری اطلاعات سمبلیک (نمادین) که به جنبه بصری یادگیری اطلاق می شود ( یعنی تبدیل نوشتاری به گفتاری).

کیفیت و بازدهی خواندن و مطالعه به میزان اصلاح روشهای آموخته شده در دوران ابتدایی بستگی دارد.

در فرهنگ روانشناسی، اصطلاح اختلال خواندن (نارساخوانی) به هر گونه ناتوانی در خواندن اطلاق می شود که بواسطه آن دانش آموزان از سطح پایه کلاس خود در زمینه خواندن عقب می مانند و هیچ گونه شواهد عینی دال بر نارسایی هایی چون عقب ماندگی ذهنی، آسیب مغزی ، مشکلات هیجانی و فرهنگی و مشکلات گفتاری وجود ندارد. دانش آموزان نارسا خوان، دارای نقایص بسیار گوناگونی هستند که منشاء آنها عملکرد نامناسب مغز است. این عملکرد نامناسب لزوما ناشی از آسیب مغزی نیست بلکه به سبب این است که مغز این افراد عملکردی متفاوت از کودکان عادی دارد.

نارسا خوانی که به تاخیر و نقص در توانایی خواندن مربوط می شود با اصطلاحاتی مانند: ديسلكسی، آلکسی ، عقب ماندگی خواندن، اختلال ویژه در خواندن همراه است.

مشکلات خواندن یکی از اساسی ترین مشکلاتی است که کودکان دچار اختلالات یادگیری با آن مواجه هستند. این دانش آموزان اکثرا مشکلاتی در جهت یابی فضایی، تشخیص جهات مختلف (بالا-پایین-چپ راست و...) ، توالی حروف و کلمات و هماهنگی چشم و دست دارند. در واقع خواندن ، فرایند رشد تکلم و زبان است. بدین معنا که فعالیت خواندن از زمانی آغاز می شود که کودک اولین کلمات را برای بیان مقاصد خود به کار می برد. در این هنگام کودک با دیدن یا لمس کردن شیء و یا تصاویر ، آن کلمه و یا نماد برایش تداعی می شود و در حقیقت مجموعه ای از صداها جایگزین اشیاء ، تصاویر و مفاهیم آنها می شوند. پس از تجربه کافی در این زمینه و با آغاز سن رفتن به مدرسه و برخورداری از آموزشهای لازم ، مرحله ارتباط دادن کلمات و صداها با نمادهای نوشتاری شروع می شود.

پیش نیاز درست خواندن ، برخورداری از تواناییهایی چون دقت شنوایی، ادراک شنوایی و حافظه شنوایی و نیز دقت بینایی، ادراک بینایی و حافظه بینایی است.

ديسلكسيا (مشکل خواندن) ویژگی اصلی دیسلكسيا (dyslexia، مشکل خواندن، خوانش پریشی) این است که فرد در خواندن، یا سریع خواندن، و درک مطلب مشکل دارد، و این ناتوانی باسن تقویمی شرایط درسی و تحصیلی مطابقت ندارد. کودک مبتلا به دیسلكسيا، کلمات را تحریف می کند، به جای یکدیگر به کار می برد یا کلا نمی خواند و صرفا مقداری از مطالب خوانده شده را می فهمد. نرخ شیوع در کودکان مدرسه ای %3 تا %17.5است. علت این فاصله زیاد روش های متفاوتی است که محققان برای تخمین نرخ شیوع به کار می برند، و %60 تا %80 کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص پسران هستند. این تفاوت جنسیتی ممکن است چند علت داشته باشد

هم ابتلایی (بیماری های همراه)

در کودکان دچار مشکلات خواندن خطر سایر نواقص یادگیری از جمله ریاضیات و بیان نوشتاری بالاتر است، اختلال زبان در 5-DSM که تخریب اختصاصی زبان نیز نامیده می شود به طور سنتی به عنوان تشخیصی مجزا از کژخوانی و محاسبه پریشی محسوب می شده است. کودکان دچار اختلال زبان معلومات ضعیفی در زمینه واژگان دارند، توانایی آنها برای شکل دادن ساختار جمله صحيح محدود است و تخریب هایی در توانایی یافتن واژه ها و کنار هم گذاشتن آنها برای تولید توضیحات روشن دارند. کودکان دچار اختلال زبان ممکن است تأخیر در فراگیری زبان بوده مشکلاتی در زمینه دانش نحوی و دستوری داشته باشند، اختلال یادگیری اختصاصی در حوزه های خواندن و ریاضیات اغلب با اختلال زبان همراه است. در یک مطالعه مشخص شد که در بین نمونه های دچار کژ خوانی ۱۹ تا ۶۳٪ تخریب زبانی نیز دارند. از سوی دیگر نواقص خواندن در۱۲/۵ تا ۸۵% افراد دچار اختلال زبان يافت شده است. در مطالعات دوقلوها میزان نواقص خواندن در کودکان دچار نقص یادگیری اختصاصی و در اعضای خانواده کودکان دچار این اختلال بالاتر بوده است. همچنین میزان بالایی از هم ابتلایی بین نواقص خواندن و نواقص ریاضیات وجود دارد. در برخی مطالعات هم ابتلایی بین این دو نقص ۶۰٪ گزارش شده است. به نظر می رسد کودکان دچار نواقص خواندن و ریاضیات ممکن است در زمینه ریاضیات عملکرد ضعیف تری داشته باشند، مهارت های خواندن کودکان دچار اختلال توام تفاوتی با کودکانی که فقط اختلال خواندن یا اختلال ریاضیات داشتند

سبب شناسی داده های حاصل از مطالعات شناختی، تصویربرداری عصبی و ژنتیک حاکی است درست ترین تعریف برای نواقص خواندن آن است که آن را یک اختلال عصبی - زیستی با منشاء ژنتیک بدانیم. اختلال خواندن بازتاب نقصی در پردازش اصوات کلامی است. کودکانی که در خواندن مشکل دارند دارای نقایصی در مهارت های پردازش صورت گفتار هستند. این کودکان نمی توانند بخش هایی از کلمات را که نشانه اصوات خاصی هستند، شناسایی کنند. و این منجر به اشکال در شناسایی و بلند خواندن واژه ها می شود. کودکان دچار خواندن، در نام بردن حروف و اعداد کندتر از حد متوسط هستند. بنابراین نواقص اصلی کودکان دچار اختلالات خواندن شامل ضعف پردازش اصوات گفتار و نقص در فهم هجی کردن و بلند خواندن واژه ها است.

همه گیر شناسی

حدود 4 تا8 درصد  کوذکان ایالت متحده دچار کڑخوانی هستند، که شامل انواعی از نواقص خواندن هجی کردن و فهم است. تعداد بسترهای مبتلا به ناتوانی خواندن در ارجاع های بالینی ۳ یا ۴ برابر دخترها گزارش شده است. البته مطالعات همه گیر شناختی دقیق نشان دادم اسرتها میزان تواقص خواندن در بین پسرها و دختر ها مشابه اسيوم پسرهای مبتلا به نواقص خواندن بدلیل مشکلات رفتاری بیش از دخترها ارجاع می شوند. در بین بزرگسالان مبتلا به مشکلات خواندن، تفاوتی از نظر شیوع در دو جنس گزارش نشده است

ملاکهای تشخیص اختلال خواندن در مدرسه

 اشکال در تشخیص حروف الفبا و صدای آنها

 معکوس خواندن کلمات

جا اندازی کلمات

کند خوانی، آهسته خواتی، بريده خوانی جملات. 

گم کردن خط به هنگام خواندن

۔ بی رغبتی به خواندن اشکال در بخش و صداکشی (هر چند که ممکن است جر و برنامه آموزشی نباشد)

تغییر افعال به میل خود

بکار بردن کلمه هم معنی کلمه مورد نظر

ضعف در درک مطلب

عدم رعایت علائم نگارشی مانند: - ؟ - وا

بکار بردن حرفی بجای حرف دیگر و یا کلمه ای بجای کلمه دیگر -

عوامل دخیل در اختلال خواندن

عوامل جسمی (مانند نقایص بینایی - نقیص شنوایی - برتری جانبی و تصویر بدن 

- و عوامل دخیل روانشناختی تحولی( مانند زبان- توجه با دقت عملکردهای شنیداری - تجسم با حافظه بینایی بندش بینابی وشنوایی مانند تکمیل تصویر با کلمه)

عواملی که در آموزش می بایستی مورد توجه باشد

1-فضای یادگیری

۲- زمان یادگیری

٣- کاهش میزان تکالیف درسی،

4-میزان دشواری دروس (نباید بیش از توان کودک از او انتظار داشت )۔

5-سادگی زبان آموزشی( باید از استعمال كلمات مبهم و پیچیده پرهیز نمود ).

6- روابط شخصی بین معلم و دانش آموز در حد مطلوب وحسنه باشد.

انواع مشکلات خواندن و راهکارهای درمانی

- اینه خوانی یا وارونه خوانی۔

مثال: خواندن کلمه( رود ) بجای کلمه ( دور)۔

الف) رشد ناکافی حرکات چشم

ب)عدم غلبه نیمکره مغزی مغزی (چپ برتری یا راست برتری)

ج) عدم درک این وقوع که مکان حروف با کلمه باعث میشود که جمله با کلمه بطور کلی تغییر کند. د)ر شد تا کافی

ه) تدریس و آموزش نامناسب

و)تندخوانی و عدم توجه و بی دقتی ۔

ز)در موارد خیلی شدید علت آن ممکن است اختلال در سیستم عصبی باشد

روشهای درمان

ا -در تمام فصول فعالیتهای مربوط به خواندن تاکید بر آموزش از راست به چپ نمایید (در ریاضیات تاکید از چپ به راست می باشد).

٢- کلمه یا جمله را با انگشت یا کارت بپوشانید و از کودک بخواهید به تدریج قسمتی از کلمه یا جمله را که دستتان از روی آن برداشته می شود، را بخواند.

 ٣- کشیدن خط زیر کلمه یا جمله.

۴- کودک را آموزش دهید تا انگشت خود را زیر کلمه بگذارد و سرعت خواندن خود را با دستش هماهنگ کند.

 ۵- کشیدن فلش از راست به چپ زیر کلماتی که کودک در خواندن آنها مشکل دارد.

 ۶- کلمه ای را بر روی تخته بنویسید و از کودک بخواهید که همزمان با تعقیب حروف با انگشت ،صدای آن ها را بلند بخواند .

۷- از تخته مغناطیسی و حروف برجسته استفاده کنید و از کودک بخواهید بعد از لمس کردن حروف با انگشتان، کلمه را بخواند .

۸- برای اینکه توجه کودک را به اهمیت ترتیب مکانی حروف در کلمه جذب کنید ، کلمه ای را که کودک اشکال دارد در بالای کلمه ای که برعکس می خواند ، بنویسید و از کودک بخواهید که با کشیدن خط ، حروف بالا را به حروف پایین وصل کند.

مثال: روز زور(صداها به هم وصل شوند)

- حذف کردن کلمات یا حروف (جاگذاری)

علل:

1- عدم شناخت کلمه وناتوانی در تلفظ صحیح کلمه از طریق تجزیه صداها۔

۲- عادات نادرست خواندن

برای تشخیص علتهای فوق، یک متن را به کودک بدهید تا بخواند و سپس یک متن ساده تر به او بدهید و در هر دو مورد تعداد کلمات حذف شده را یادداشت نمایید. اگر تعداد کلمات حذف شده در هر دو متن یکسان بود، نتیجه میگیریم که حذف کلمات بدلیل عادات نادر ست کودک است. ولی اگر حذف تعداد کلمات درمتن ساده تر بیش از متن قبلی بود ، علت آن عدم شناخت کلمه توسط کودک می باشد که در این صورت باید بخش و صداکشی را با او تمرین کرد (حتی اگر بخش و صداکشی جزو برنامه آموزشی نباشد). 

روشهای درمان

 الف) جلب توجه کودک به کلمه ای که حذف کرده و نیز اصلاح آن کلمه .

ب) استفاده از کاغذ راهنما (فلش) و یا گذاشتن انگشت زیر کلمه.

ج) کودک میبایستی به همراه سایر کودکان متن را بخواند. این کار به روان خوانی او کمک می کند . تا از فعالیتهای رقابتی بین دانش آموزان پرهیز شود و آنان هرگز با یکدیگر مقایسه نشوند .

۳- جایگزین کردن یک کلمه بجای کلمه دیگر از تغییر افعال به میل خود)

مثال: بجای خواندن کلمه (داد ) می خواند:( دارد)

علل:

1- بی دقتی

٢- عدم شناخت کلمه (یعنی کلماتی که با معنی جمله مطابقت ندارد)

روشهای درمان

 الف:جایگزینی ناشی از بی دقتی: جلب توجه کودک به کلمه جایگزین ، خواندن متن همراه با سایر دانش آموزان و در صورت امکان ضبط صدای کودک هنگام خواندن و گوش دادن کودک به صدای خود

ب) جایگزینی ناشی از شناخت کلمه :

 الف: درست کردن کارت لغات از کلمانی که کودک دچار اشکال می باشد تا کودک ببیند و بخواند.

 ب) روی بخش وصداکشی بیشتر تاکید شود(حتی اگر بخش و صداکشی جزو برنامه آموزشی نباشد.). 

ج) کلمات مشکل را در کلمات ناتمام بکار ببرید مثال: تصميم - تميم.

د) دانش آموز را مطمئن سازید که به اندازه کافی برای هجی کردن کلمه مورد نظر توانا است و به او کمک نخواهد شد .