کاربرد آب درمانی در مداخلات کاردرمانی

آب درمانی یاهیدروتراپی،استفاده از آب(سردوگرم،بخاریایخ)برای ازبین بردن ناراحتی وارتقاء سلامت جسمانی است.دراین پست به معرفی آب درمانی وکاربرد آن درتوانبخشی خواهیم پرداخت.

آب درمانی چیست؟

آب درمانی،یک تکنیک درمانی است که از آب به عنوان یک عامل درمانی استفاده می کند که آب می توانددرحالت مایع،جامدیا گازی باشد.آب به عنوان محرکی برای افزایش سطح انرژی ومقاومت دربرابربیماری هامورداستفاده قرارمی گیرد.بااستفاده از آب درمانی می توان به مبارزه باعلائم بیماری های متعدد،مانندتب،برونشیت،سردرد،سینوزیت،سرماخوردگی وناتوانی های دیگرکمک کرد.آب درمانی یک درمان غیرتهاجمی است که می تواندبه طورقابل توجهی برسلامتی ومزایای دیگر آن تاثیربگذاردوهمچنین به طورموثرسیستم ایمنی بدن راتحریک می کند،گردش خون رابهبود می بخشدوسم زدایی راافزایش می دهد.

تاریخچه آب درمانی

یونانیان ورومیان باستان به حمام به عنوان ابزارهای درمانی وپیشگیری ازبیماری هااهمیت می دادند.پدرسباستین کنپ(1897-1821)مدافع مشهورآب درمانی،حدود120نوع مختلف آب برای درمان بیماری هاتوسعه داد.درمان های آب درمانی آن امروزه هنوزهم درآب گرم وکلینیک های اروپا استفاده می شود.

آب درمانی برای بهبودعملکردسیستمیک

1. بهبودگردش خون

2. سم زدایی وتصفیه ی خون

3. بهبودعملکرددستگاه گوارش وحذف موادزائد

4. تقویت ومتعادل سازی سیستم عصبی

5. تحریک وبهبودپاسخ ایمنی

آب درمانی به ویژه برای افرادی که مشکلات گوارشی دارندوازبیماری های تنفسی مانندفارنژیت وبرونشیت یا از عفونت هایی ازجمله سرماخوردگی وآنفولانزارنج می برندمفیداست.

• فرکانس درمان

برای بیماری های حاد:یک یادوباردرروز

برای بیماری های مزمن:پنچ تاشش باردرهفته

مکانیزم درمانی:تناوب گرم وسرد تعداد گلبول های سفید خون رادرسیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت هاافزایش می دهد.هم چنین خون رسانی به اندام های گوارشی ودفع کننده راافزایش می دهد.

پاشویه

حمام پابا جاری شدن خون ازنواحی فوقانی بدن به سمت پاعمل می کندودرنتیجه احتقان راکاهش می دهد.

• فرکانس درمان

برای بیماری های حاد:یک یادوباردرروز

برای بیماری های مزمن:یک باردرروز

آب درمانی برای درمان سردرد

سردردرامی توان باخیساندن پاهای خوددرآب گرم وقراردادن یک کیسه یخ روی گردن برطرف کرد.این تحریک همزمان که توسط گرما وسرما انجام می شود،جریان خون راازسربه پا تعیین می کندوگرفتگی وسردردراکاهش می دهد.

 

آب درمانی وتوانبخشی

حرکت درمانی درآب تلفیقی ازتمرین درآب وتوانبخشی است.این روش رویکرددرمانی جامعی است که ازتمرینات آبی طراحی شده وبرای کمک به توانبخشی وضعیت های گوناگون استفاده می شود.گرم کردن،کشش،قدرت واستقامت عضلانی ورهاسازی هر جزء به درصد خاصی از زمان آب درمانی نیازدارد.درآب درمانی می توان حرکات رابه وطورکامل انجام دادودرواقع یک روش درمانی غیردارویی مناسب می باشد که می تواندباعث کاهش درد،افزایش قابلیت انعطاف پذیری عضلات واستخوان هاودرنتیجه کاهش اسپاسم عضلانی وافزایش قدرت وتوان فرد شود.ورزش درمانی از طریق تقویت عضلات اطراف مفصل وکاهش فشارواردبرآن،درکاهش درد وافزایش دامنه حرکتی(ROM)مفاصل موثراست،حال اگراین ورزش هاداخل آب گرم انجام گیرد،باتوجه به خواص آب درایجادمقاومت،سبک سازی وکم کردن فشارواردبر مفصل و خاصیت فرح بخشی آن،انجام ورزش آسان ترصورت گرفته ونتیجه بهتری دربهبودقوای جسمانی،وضعیت تنفسی،کاهش اضطراب وافسردگی وارتقاء فعالیت جسمی افرادنسبت به انجام این ورزش هادرخشکی حاصل گردد.

دمای مناسب آب درمانی

دمای آب برای انجام آب درمانی معمولا بین33تا34درجه سلسیوس(بیشترازدرجه ی آب استخرهای معمول)است.گرمای آب به شل شدن عضلات،کاهش اسپاسم و آرامش بدن کمک می کندودراین حالت به شکل کارآمدترمی توان درعضلات کشش یااسترچ ایجادکرد.

کاربردآب درمانی دراختلالات وبیماری ها

مواردزیادی وجودداردکه آب درمانی بردرمان آن هاتاثیردارد؛شامل:

1-بی ثباتی ستون فقرات:دراین اختلال از آب درمانی جهت بهبود شرایط ناپایدارناشی از بی ثباتی ستون فقرات ازجمله بیرون زدگی دیسک های بین مهره ای که شایع ترین آن ها دیسک کمر می باشد،استفاده می شود.تلفیق آب درمانی وتوانبخشی باکاهش درد بیمارموجب ارتقای فعالیت های روزمره فرد می شود.

2-درد درناحیه ی گردن:برنامه آب درمانی برای دردهای ناحیه ی گردن شامل فعالیت هایی می شودکه فشاروبارراازروی ستون فقرات برمی دارد،موجب تقویت گروه های عضلانی ودامنه حرکتی مفاصل وکاهش درد درفرد می شود.

3-اختلال تعادل و عدم هماهنگی اعضای بدن:مسائل زیادی وجودداردکه تعادل رامختل می کند.یافته های زیادی وجودداردکه نشان می دهدحرکت در آب وانجام فعالیت های برنامه آب درمانی،به دلیل شناوری ودرنتیجه وزن کمتر برای کمک به افراددارای اختلال تعادل ازجمله سالمندان راحت تروایمن تراست.علاوه براین آب درمانی به تقویت گروه های عضلانی ضعیف شده کمک می کند.

4-آرتروز:آب درمانی برای درمان برخی ازعوارض بیماری های مفصلی مانندآرتروزمورداستفاده قرارمی گیرد.آب درمانی با شناکردن متفاوت بوده وباانجام تمرینات ورزشی وبه آرامی انجام می شود.آب درمانی درآرتروز به منظورافزایش دامنه حرکتی مفاصل،افزایش قدرت گروه های عضلات وکم کردن فشارروی مفصل ها وتسکین  درد انجام می شود.

5-اسپوندیلیت انکلیوزان(روماتیسم ستون فقرات):بیماری اسپوندیلیت انکلیوزان یک نوع بیماری پیشرونده ومزمن است که باالتهاب ستون مهره هاهمراه است.دراین بیماری،برنامه های آب درمانی موجب کاهش فشارواردبرمفاصل می شودوبه فرآیند بهبودی کمک می کند.

6-پارکینسون:مطالعات انجام شده نشان می دهدآب درمانی دربیماری پارکینسون به همراه تمرینات قدرتی،تمرینات تعادلی،تمرینات کششی ،ریلکسیشن وتمرینات جهت بهبودظرفیت قلبی-تنفسی برروی بیماران پارکینسون درکاهش درد،ارتقاء حس عمقی مفاصل،افزایش انعطاف پذیری ودامنه ی حرکتی مفاصل وتسهیل حرکت اندام ها تأثیرمثبت دارد.همچنین آب درمانی بربهبود سطح کیفیت زندگی این بیماران دردوبعد جسمی و روانی تأثیرگذاراست.

7-فلج مغزی(CP):درمداخلات کاردرمانی برای فلج مغزی،برنامه ی آب درمانی به دلیل گرم بودن آب استخرمی تواندبه کاهش اسپاستی سیته(سفتی عضلات)وتسکین دردکمک کند.استرس های ناشی ازجاذبه به دلیل شناوربودن درآب کاهش می یابد.حرکت و تمرین درآب به دلیل شرایط بی وزنی به تقویت عضلات وافزایش هماهنگی حرکتی بیماران فلج مغزی کمک می کند.آب درمانی به افزایش استقلال وارتقاء کیفیت زندگی فردمبتلا به فلج مغزی کمک می کند.

8-آسیب های مرتبط با کاریاناشی ازتصادفات:آب درمانی برای بهبودی آسیب های ناشی ازکاریا تصادفات ازجمله بیماری های ریوی،تنگی نفس،امراض نخاعی،کمردرد،گرفتگی ماهیچه ها،میگرن،درمان کم خوابی وخستگی موثراست.

9-توانبخشی پس ازشکستگی استخوان ها:یافته ها حاکی از ان است که استفاده ازآب درمانی درفرآیندتوانبخشی بعداز شکستگی استخوان ها،جراحی های تعویض مفصل وترمیم تاندون ها به دلیل تقویت گروه های عضلانی،افزایش دامنه حرکتی اکتیو وپسیو مفاصل و تسکین درد بیماربسیارموثراست.

10-و...

1. کاهش اسپاسم وگرفتگی عضلانی درمواردی که عضلات دچارسفتی وگرفتگی شدند.
2. ایجاد ریلکسیشن
3. تسکین دردبه خاطر گرمای آب
4. افزایش قدرت وتحمل عضلات
5. کاهش ادم به علت وجود فشارهیدرواستاتیک
6. کم کردن فشاروضربه واردبه مفصل درتمرینات هوازی که باعث می شودحرکت بادردوناراحتی کمترانجام داد.
7. تعدیل تون عضلانی

سخن پایانی

به دلیل خواص و طبیعت ویژه ی آب بایددرانتخاب تجهیزات و امکانات مناسب برای آب درمانی دقت زیادی به عمل آید.به دلیل اینکه آب درمانی برای مراجعینی استفاده می شودکه درخطر ابتلا به عفونت و بیماری هستند،لازم است اقداماتی برای بهداشت تجهیزات آب درمانی صورت پذیرد.این اقدامات می تواند به صورت ضدعفونی آب با مواد ضدعفونی کننده مثل کلر،تصفیه ی آب و گرم کردن آب برای حفظ دمای مناسب برای آب درمانی صورت گیرد.