برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید
حدود 7 درصد از دانش آموزان دبستان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی هستند. تحقیقات نشان می دهد که این اختلال به اندازه دیسلکسیا (نارساخوانی) - یک اختلال خواندن - شایع است.اختلال در ریاضیات اساساً عبارت است از ناتوانی در انجام مهارتهای مربوط به حساب با توجه به ظرفیت هوشی و سطح آموزشی که از کسی انتظار می رود.از این رو متخصصین این حوزه نام علمی اختلال یادگیری ریاضی را دیس کلکولیا گذاشته اند که به ضعف عملکردی در آموزش و استفاده از مفاهیم ریاضی اشاره دارد. این اختلال یک مشکل مادام العمر است که در هر سنی قایل تشخیص است اما معمولا در سنین کودکی و دوران دبستان بیشتر میتوان متوجه این اختلال شد. فقدان توانایی مورد انتظار در ریاضی با عملکرد تحصیلی و فعالیتهای روزمره تداخل می کند، و مشکلات مربوط به آن دامنه وسیعی را دربر خواهد گرفت. اختلال ریاضی می‌تواند در سوابق خانوادگی وجود داشته باشد اما محققان هیچ مشکل ژنتیکی در این باره پیدا نکردهاند. _مهارتهای مربوط به زبان (مانند فهمیدن مفاهیم و اصطلاحات ریاضی و نام بردن آن) _مهارتهای مربوط به ادراک (مانند شناخت و خواندن نشانه‌های عددی، حسابی و گروه بندی اعداد) _مهارتهای مربوط به ریاضی (مانند انجام عملیات‌های ریاضی، شمارش اعداد و جدول ضرب) _مهارتهای توجه (مانند نوشتن صحیح اعداد و به خاطر داشتن اعداد انتقال داده) عموما این اختلال از تولد در فرد وجود دارد اما امکان دارد که در بزرگسالان نیز به صورت اکتسابی ایجاد شود که در این صورت معمولا اختلال نتیجه یک اسیب جدی به مغز یا سکته مغزی است .اگر فرد بالغی مشکوک به این اختلال باشد، پزشکش با بررسی شرایط ، او را به یک روانپزشک یا پزشک مغز و اعصاب ارجاع داده و به این شکل روند درمان شروع میشود. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، معمولا در هنگام آموزش‌های اولیه ریاضی در یادگرفتن مهارتهای اولیه که پایه آنها حافظه و شناخت است، دچار مشکل میشوند. در اختلال یادگیری ریاضی ممکن است که کودک در فرایند‌های مربوط به صورت مسئله‌ها همچون خواندن مسئله و به کار بردن یک طرح موثر برای حل آن با مشکل مواجه شود. قواعد ریاضی به معنی مراحلی همچون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم هستند که برای حل مسائل مورد استفاده قرار می‌گیرند. دانش آموزانی که اختلال یادگیری دارند، نمی‌توانند قواعد و روش‌های ریاضی را به خوبی کودکان نرمال درک کنند. این افراد در یادگیری قواعد ریاضی کند تر از همسالان خود هستند و برای یادگیری معمولا به کمک دیگران نیاز دارند. زبان ریاضی شامل اصطلاحاتی همچون بزرگ تر از، کوچک تر از، معادله و مساوی میشود که برخی از کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی، نمی‌توانند این اصطلاحات را به درستی معنی و درک کنند برای یادگیری اصطلاحات تخصصی تر لازم است که دانش آموز اصطلاحات ابتدایی را به خوبی یاد گرفته باشد که به دلیل ناتوانی در یادگیری این اصطلاحات و قواعد اولیه ، فرد آموزش درس‌های بعدی نیز با مشکل مواجه میشود و در این شرایط است که اختلال یادگیری بیشتر بروز پیدا میکند. حافظه ضعیف توانایی فرد را در یاداوری موضوعات و اعمال ریاضی به طور مستقیم دچار مشکل میکند.درباره اش فکر کنید.وقتی شما نتوانید راه حل را به یاد بیاورید چگونه میخواهید انرا اجرایی کنید؟ کودک در مواردی همچون درج مرتب اعداد در ستون‌ها برای محاسبه، تشخیص ارزش مکانی اعداد و درک نقشه و هندسه به مشکل بر می‌خورد و نمیتواند انهارا درک کند وقتی کودک توانایی درک مسائل ریاضی، نظام های عددی و شیوه های موثر شمارشی را نداشته باشد چگونه میخواهد راه حل مسایل را پیدا کند؟ تخمین‌ها متفاوت است، اما اکثر کارشناسان معتقدند 3 تا 6 درصد از جمعیت کل دنیا علائم اختلالات یادگیری در ریاضی را دارند. همچنین طبق ژورنال بین المللی سلامت بزرگسال و کودک 11 درصد از کودکانی که اختلال نقص توجه (ADHD یا ADD) دارند اختلال یادگیری ریاضی نیز دارند. البته سایر اختلالات یادگیری مانند دیسلکسیا (اختلال خوانش‌پریشی) و دیسگرافیا (اختلال دیکته‌نویسی) نیز در این کودکان مشاهده شده است؛ درواقع، ۴۵ درصد از کودکانی که ADHD دارند، یک نوع اختلال یادگیری دارند. از دیگر موارد اختلالات یادگیری،اختلال نوشتن است.برای مطالع بیشتر این مورد اینجا کلیک کنید با انجام تست‌های "توان‌سنجی" میتوان توانایی یادگیری ریاضی کودک و دیگر مهارتهای او را با سایر کودکان همسن خود مقایسه کرد.در ادامه دو نوع از انواع تست هایی که توسط متخصصان برای تشخیص اختلال ریاضی انجام میشود را بیان میکنیم. اگرچه این تست اسان به نظر میرسد ولی در بحث اختلال ریاضی یکی از مهم ترین تست هاست چون اکثر کسانی که دچار این اختلال هستند در این مورد مشکل دارند.در این تست به روش های مختلفی شمارش فرد مورد ازمایش قرار میگیرد. مثلا با شمارش برعکس ، شمردن اشیا ، شمردن با مفهوم و در مقابل شمردن طوطی وار تا مشخص شود فرد چگونه ارتباطی با اعداد دارد و انها را چگونه کنار هم میچیند. مهارت ها بصری و تشخیص موقعیتی از مهم ترین موضوعات در یادگیری ریاضی هستند.پس ازمایش این موارد اطلاعات مطلوبی برای تشخیص این اختلال به ما خواهد داد.برای مثال اگر کودکتان در کشیدن شکل های ساده چند ضلعی از حفظ مشکل دارد و یا وقتی یک شکل که کودک انرا میشناسد را از یک زاویه دیگر که به او نشان دهید نشناسد میتوان به ابتلا او به اختلال ریاضی شک کرد. هرینگ و بیتمن بر این باورند که آموزش صحیح هر کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری، یا هر کودک دیگر، به سه عامل زیر بستگی دارد: 1. آموزش مستقیم و کافی برای یاد گیری هر عمل 2. زمان کافی برای تمرین و تسلط بر آن عمل 3. تشویق کافی برای رشد و حفظ عمل مورد نظر 1کودک باید پایه های اساسی لازم و پیش نیاز برای درک مفاهیم ریاضی را کسب کرده باشد تا بتواند به استدلال بپردازد، در غیر این صورت، یاد گیری کودک از مفاهیم به صورت "طوطی وار" یا "از بر کردن" انجام می شود. برای مثال، در آموزش جمع و تفریق، کودک باید به تساوی جزء به جزء یا ادراک تک رابطه ای (تناظر یک به یک)، مفهوم عدد و نیز نگهداری ذهنی عدد رسیده باشد. 2. برای مثال، معمولاً کودکان می توانند به آموزش معلم در ریاضیات گوش دهند و آنچه او تدریس کرده را بیان کنند، اما این امر نشان دهنده یاد گیری واقعی آنان از مفاهیم بیان شده نیست. معلم باید از کودکان بخواهد که چگونگی استدلال خود را برای حل مسائل با صدای بلند بیان کنند تا از درستی تفکر آنان و وجود پایه های ذهنی لازم اطمینان حاصل کند. 3. معلم باید فضای مطلوب برای یاد گیری مفاهیم ریاضی ایجاد کند تا کودک در عملیات یادگیری نقش منفعل نداشته باشد 4. آموزش مفاهیم ریاضی باید از اشیای واقعی یا مواد قابل لمس و مشاهده شروع شود. برای مثال، برای درک مفهوم اعداد باید کمیت های منفصل مانند : مهره، ژتون، نخود و... که کودک می تواند آنها را دستمالی و دستکاری کند، آنها را بشمارد، از آنها دو یا چند دسته مساوی، بزرگتر و کوچکتر به وجود آورد ژتون های خواسته شده را بدهد و بگیرد. 5. پس از درک مفهوم عدد با استفاده از مواد ملموس، کودک باید بتواند تصاویر اشیاء را بشمارد و آنچه در موضوع شماره یک آمده است را در سطح تصاویر آنها انجام دهد. 6. پس از کسب تجربه لازم در سطح تصاویر اشیاء، آموزش کودک باید با استفاده از نمادها یا نشانه های مربوط به علائم ریاضی و کلامی آن انجام شود. برای مثال، استفاده از نماد عددی (2) یا نشانه کلامی (دو) به جای دو توپ واقعی یا دو تصویر توپ آغاز شود. 7. در آموزش کودکان باید تاکید بر خود آموزی آنان باشد، یعنی، باید شرایطی را فراهم کرد که ضمن هدف مند بودن هر تکلیف خواسته شده، خود کودک به معنا و مفاهیم مربوط به ریاضی پی ببرد. 8. در آموزش کودکان باید از وسائل متعدد و متنوع آموزشی برای تسهیل درک مفاهیم مربوط به ریاضیات استفاده شود. برای مثال، جهت درک مفاهیم مربوط به کمیت های متصل، استفاده از خمیر، گل رس، ماسه و... پیشنهاد می شود. به سخن دیگر برای آموزش یک مفهوم واحد به جای تکرار آن با یک ماده، باید از مواد و وسائل متعدد و متنوع در دسترس استفاده شود. 9. در مواردی که علت مشکلات کودک ضعف در هماهنگی حرکتی مربوط به عضلات بزرگ یا ظریف، کوتاهی دامنه تمرکز و دقت، ضعف در حافظه، ادراک بینایی، شنوایی و... است، اجرای فعالیتهای تقویت کننده متناسب با انها، همراه با باز پروری مشکلات ریاضی، ضروری است. 10. با توجه به اینکه مفاهیم مربوط به ریاضیات را می توان از ساده به مشکل تنظیم کرد، و مفاهیم ساده تر پایه و اساس مفاهیم مشکل تر است، لذا در آموزش این مفاهیم رعایت سلسله مراتب آن قابل توجه است. 11. با توجه به این نکته که کودکان با اختلال ویژه در ریاضیات برای یاد گیری به تکرار و تمرین بیشتری نیاز دارند، لذا باید مطمئن شد که آنان هر مفهوم ریاضی را در حد تسلط بر ان یاد گرفته اند و سپس به مبحث بعدی پرداخته شود. اختلال ریاضی گاها با اختلال خواندن همراه میشود .برای مطالعه بیشتر این مورد اینجا کلیک کنید اختلال ریاضی همانند اختلال نوشتن و اختلال خواندن یک نوع اختلال یادگیری است و در اختلالات یادگیری فرد مشکل هوشی ندارد و معمولا نمره هوشی او نرمال است.کاردرمانگران با تمرین ها و فعالیت های که به کودک یا فرد بزرگسال میدهند به طور اختصاصی روی تک تک مشکل ها کار میکند.در واقع پس از ارزیابی، پلن درمانی منحصر به هر فرد ریخته میشود به طوریکه تمام کم توانی ها و ناتوانی ها را پوشش دهد.برای کودکان ،فعالیت ها با زمینه ای از بازی درمانی در نظر گرفته میشوند تا کودک بتواند بطور مداوم انها را انجام دهد و خسته نشود.در واقع در اختلالات یادگیری و یا به طور جزیی تر اختلال ریاضی، چون کاردرمانگر از تمام مشکلات و ناتوانی ها اگاه است و این کودکان کند تر از کودکان دیگر موضوعاتی مثل ریاضی یا خواندن و نوشتن را درک میکنند،با برنامه ریزی زمانی مناسب برای هر کدام از مشکل ها و ارایه تمرین ها و فعالیت های کاربردی و مناسب برای هر فرد ،مشکلات یکی یکی تسهیل و در نهایت برطرف خواهند شد. ►برای درک مفهوم مساوی می توان تعدادی مشابه وسیله مانند قاشق و بشقاب به کودک داده شود و از او درخواست شود که هر قاشق رو به رو بشقاب قرار دهد. برای اشنایی با مفهوم مساوی اینجا کلیک کنید ►در صورتی که وسایلی مانند ترازو و چندین اسباب بازی به کودک داده شود تا علاوه بر سرگرمی به تفاوت وزنی آنان توجه کند به خوبی به مفهوم وزن اشیا پی می برد. ►یکی از تمارین جالب در زمینه تفهیم بهتر اندازه، تهیه تعدادی نی نوشابه و ردیف کردن آن ها بر حسب سایز است که علاوه بر سرگرمی موجب آموزش سریع نیز می گردد ►در صورتی که وسایل نقاشی برای کودک تهیه شود و پس از آموزش از او خواسته شود مربع، مثلث، دایره و... ترسیم کند به تفاوت اشکال هندسی پی می برد. برای اموزش اشکال هندسی اینجا کلیک کنید ►انجام بازی های ریاضی که مفاهیم و اصطلاحات اولیه ریاضی همچون جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را به صورت حسی و مستقیم تمرین میکنند. برای اموزش جمع و تفریق اینجا کلیک کنید ►استفاده از روش های دیداری که به کودک کمک میکنند مسئله‌های ریاضی را تجسم کند ►خواندن با صدای بلند باعث افزایش تمرکز بر موضوع میشود برای اموزش و درک کامل اعداد اینجا کلیک کنید ►استفاده از مسایل حل شده ،به این صورت کودک می‌تواند روش حل مسئله را ببیند و آن را برای حل مسائل مشابه به کار ببرد. با ارزوی بهبود تمامی بیماران ملیکا بخشی اختلال ریاضی چیست؟
به طور کلی چهار گروه مهارتی که در اختلال یادگیری ریاضی مختل میشوند که عبارتند از:
انواع اختلال ریاضی
اختلال ریاضی روی کدام مهارت ها تاثیر میگذارد؟
انجام محاسبات مربوط به ریاضی
انجام مساله های کلامی مربوط به ریاضی
روش‌ها و قواعد مربوط ریاضی
زبان ریاضی و اصطلاحات آن
توانایی مربوط به سطوح مختلف درس ریاضی
نشانه ها و علایم اختلال ریاضی
خطاهای رایجی که این کودکان مرتکب میشوند
علت اختلال یادگیری چیست؟
مشکل در حافظه
مشکلات بینایی – فضایی
مشکل در شناخت
چه افرادی در معرض اختلال ریاضی هستند؟
تست تشخیص اختلال ریاضی
تست شمارش
تست رسم شکل
درمان اختلال ریاضی
با توجه به مورد بالا برای کمک به درمان این اختلال میتوان از موارد زیر استفاده کرد:
چگونه به کودکم کمک کنم؟
اختلال ریاضی و کاردرمانی
تمرین هایی برای اموزش ریاضی
.jpg)
