کاردرمانی وروش درمانی پکس

نظام ارتباطی مبتنی برمبادله تصویر(PECS)،یکی ازانواع روش های جانشین وافزوده است که توسط باندی و فراست با هدف آموزش آغازگری درارتباط ومهارت درخواست کردن وکنش های متقابل اجتماعی،طراحی شد.دراین پست به معرفی وکاربرداین روش درمانی درمداخلات کاردرمانی خواهیم پرداخت.

روش درمانی پکس(PECS)چیست؟

روش درمانیPECSبرنامه ای برای آموزش وبهبودارتباط غیرکلامی است که نشان می دهدافرادمبتلا به اختلال طیف اوتیسم ازطریق تصویر بهتر یادمی گیرند.درروش پکس برای حمایت وتقویت ارتباط افرادمبتلا به اوتیسم،ازآموزش تصویری استفاده می شود.دراین روش برای هرچیزی یک تصویر جایگزین شده است و به فردآموزش می دهدتابرای رسیدن به خواسته هایش ماننداسباب بازی،خوراکی و...اززبان تصویر استفاده کند.دراین روش اگرچه اغلب فردبه صورت خودانگیخته شروع به استفاده ازگفتارمی کندولی این برنامه برای آموزش گفتارطراحی نشده است.

نحوه ی اجرای روش درمانی پکس(PECS)

این روش توسط سه نفرهدایت می شود:

کودکی که بایدازطریق تصویر پیامی انتقال دهد.
فردی که پیام رادریافت می کند(درمانگریاوالدین)
شخصی که ارتباط بین کودک و دریافت کننده پیام(درمانگریاوالدین)راتسهیل می کند.

این روش درمانی شامل 6مرحله ی زیراست:

مرحله اول

دراین مرحله مربی درابتداازعلایق کودک آگاهی پیدامی کندوسپس تصویرمحرک دلخواه رامقابل کودک قرارمی دهدوکودک بایدبرای به دست آوردن آن محرک دلخواه وخوشایندتصویر آن را به مربی نشان دهد.دراین مرحله تسهیل گراین فرآیندرااز طریق هدایت فیزیکی کودک تسهیل می کندووقتی کودک تصویررابه مربی نشان دادمربی بدون هیچ کلامی محرک دلخواه(مثلا شکلات یابرچسب)رابه اومی دهد.

مرحله دوم

دراین مرحله هدف افزایش تقاضای خودانگیخته است به این معنی که تسهیل گرکم کم از کودک فاصله می گیردتاکودک برای به دست آوردن محرک دلخواه اصراروپافشاری بیشتری کند.

مرحله سوم

هدف از این مرحله آموزش تمییز دادن بین محرک ها می باشد.یعنی تصاویر مختلفی ازمحرک ها(دلخواه وغیردلخواه)مقابل کودک قرارداده می شودواگر کودک تصویرمحرک غیردلخواه(مثلاعینک)رابه اشتباه به مربی نشان داد،مربی سریعااین محرک رابه کودک می دهدتایادبگیرد انتخاب صحیحی داشته باشد.

مرحله چهارم

دراین مرحله جمله سازی آغازمی شود.به کودک یادداده می شودکه تصویرمحرک دلخواه رادرجای خالی عبارت مقابل بگذاردوبه مربی بدهد."من .......رامی خواهم"

مرحله پنجم

این مرحله،مرحله ی پاسخ به سوال است.دراین مرحله،کودک بایدتوانایی پاسخ یه سوال"چه می خواهی؟"راپیداکند.

مرحله ششم

هدف ازاین مرحله ابرازعواطف واحساسات توسط کودک است.دراین مرحله کودک این توانایی راپیدامی کندکه خودش،خواسته هایش راازطریق کلام ابراز کند.

کاربردوکارایی روش پکس(PECS)درمداخلات کاردرمانی

پکس(PESC)روشی است برای برقراری ارتباط درکودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم،پایه گذاران این روش هدفشان این است که به افراد اوتیستیک کمک کنندتا بتوانندبدین وسیله نیازهای خودرابرطرف سازند.درحقیقت پکس زبان مشترک کودک و والد است.اززمان طراحی پکس مطالعاتی درجهان انجام شده است که همگی گویای تاثیرمعناداراین روش آموزشی برمهارت های ارتباطی کودکان اوتیستیک می باشد.

تفاوت روش درمانی پکس(PECS)بادیگرروش های آموزشی

پکس روشی است بااستانداردهای آموزشی وابزارخاص که این روش راازسایرروش های درمانی که اغلب ازاصول تغیییر رفتار ریشه گرفته اند متمایزمی سازد.درضمن این روش محدودیت سنی نداردوازسن14ماهگی تا85سالگی رادربرمی گیردوهمچنین بسیارکاربردی وقابل دسترس می باشد.

روش درمانی(PECS)چه قدرزمان می برد

تحقیقات نشان داده اندپس ازیکسال آموزش ازطریق پکس مهارت های کلامی کودکان به طورقابل ملاحظه ای بهبودمی یابدبه طوری که این کودکان80درصدوضوح کلامی بیشتری نسبت به کودکانی که ازاین روش استفاده نکردندپیدامی کنند.

نقش والدین وخانواده درپیشبردروش درمانی پکس(PECS)

این روش درمانی به گونه ای است که والدین هم می توانندبه راحتی بعدازچندجلسه دریافت آموزش آن رافرابگیرندودرخانه بااستفاده ازتصاویر با کودک خودبه تعامل بپردازند.