برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید

دسته بندی

Breadcrumbs Image
Autism-and-Diet-compressed.jpg

5 نکته ی مهم رژیم غذایی مناسب کودک اوتیسم

در این پست به بررسی موارد زیر میپردازیم : بهترین تغذیه برای کودکان اوتیسم چیست ؟ نقش تغذیه در درمان کودکان اوتیسم چه موادی برای کودک اوتیسم مفید یا مضرن ؟ ( بررسی رژیم غذایی بدون گلوتن و کازئین)

اهمیت تغذیه برای کودکان اوتیسم و دیگر انسانها

چرا تغذیه مهم است؟ حتما شنیده اید که می گویند آن چه که می خوریم تا حد زیادی شخصیت ما را نیز منعکس می کند. گذشته از  درستی و یا نادرستی چنین باوری باید یادآوری شود که تغذیه به عنوان تأمین انرژی بدن چه برای افراد دارای  اتیسم و چه افرادی که رشد عادی دارند، امری مهم و قابل توجه است. حتما از این که افراد دیگری در جوامع دیگر  غذاهایی می خورند که چندان به ذائقه ی ما خوش نمی آید تعجب کرده اید. شاید به این امر توجه کرده اید که محل  زندگی شما، گاه تعیین کننده ی نوع غذایی است که مصرف می کنید. مثلا اگر در کنار دریا زندگی می کنید،  توجه به غذاهای دریایی به عنوان بخش بزرگی از برنامه ی غذایی شما امری غیر قابل اجتناب است. البته با توسعه ی صنعت بسته بندی و حمل و نقل، دیگر مانند گذشته این مسئله چندان مطرح نیست. دیگر می توان از دریا دور بود، اما  هر روز غذای دریایی مصرف کرد. اما در هر حال عامل محل و سهولت دستیابی را به عنوان امری مهم در انتخاب  مواد غذایی نباید فراموش کرد. خوردنی ها ممکن است باعث شفای ما و رهایی از چنگ بیماری ها شود. یعنی  کیفیت و نوع غذایی که می خوریم فارغ از شکل رشدی که داریم (اتیسم یا غیر اتیسم)، نقش مهمی در سلامتی  ما ایفا می کند. در مورد اتیسم نیز مشاهده شده است که نوع مواد مصرف شده اثر قابل توجهی بر بروز و یا  شدت بعضی از علایم داشته است. گزارش هایی که درباره ی حذف مواد غذایی خاص و اثر قابل توجه آن بر کاهش علایم  در تعدادی از افراد دارای اتیسم وجود دارد، اهمیت موضوع را دو چندان می کند. گذشته از آن، تحقیقات نشان  دهنده ی وجود مشکلات گوارشی در افراد دارای اتیسم است. بنابراین نوع تغذیه می تواند نقش برجسته تری را نیز در  این گروه از افراد داشته باشد. سیستم گوارشی افراد دارای اتیسم می تواند بهبودی یافته و تغذیه می تواند اثر مثبتی  بر علایم این اختلال داشته و علایم رفتاری، خلقی و عملکردهای کلی فرد را تا حدودی بهبود بخشد.

نکته ی اول :

تغذیه درمانی : آنچه کودک اوتیسم باید بخورد ، تاثیر رژیم غذایی بر کودک اوتیسم 

انتظارات واقع بینانه ایجاد تغییر در رژیم غذایی کودک دارای اتیسم می تواند برای کمک به او در کاهش علایم اختلال مفید واقع شود، اما  اگر این روش برای یک نفر مفید بود به این معنی نیست که به درد شما هم می خورد و برای کودک شما نیز مفید  خواهد بود. هر فرد دارای اتیسم در علایمی که از خود نشان می دهد و در نتیجه در شیوه های درمانی و مداخله  ای مورد نیاز خود منحصر به فرد است و به هیچ فرد دیگری شبیه نیست. پس از امتحان روش های مختلف رژیم  غذایی، بسیاری از والدین گزارش هایی مبنی بر بهبودی عملکردهای کلی فرزندشان ارایه کرده اند. برخی از  گزارش ها فواید بسیار زیادی را نشان داده است در حالی که تعدادی از والدین هیچ  نتیجه ای از آن نگرفته اند.  تا زمانی که شاهد تغییرات مشخص و عینی در کودک خود نباشید، نمی توان نتیجه گرفت که حساسیت های  غذایی و یا رژیم غذایی خاص، نقشی در پیدایش علایم اتیسم وی بازی کرده باشد. هم چنین باید متوجه این  موضوع  باشید که برخی از تغییرات ممکن است بلافاصله رخ دهند، درحالی که برای  مشاهده ی تغییرات دیگر باید  ماه ها صبر کرد.
نکته ی دوم : بررسی مواد مضر و مفید برای کودکان اوتیسم 
 برخی از راهنمایی های ارایه شده در این فصل، مانند اجتناب از قندهای تصفیه شده و شیرین کننده های مصنوعی،  مواردی هستند که هر فرد دارای عقل سلیم، چه اتیسم داشته باشد و چه فاقد اتیسم، باید از آن ها اجتناب کند.  اما خوراکی های دیگری هم وجود دارند که تصمیم گیری در باره ی سودمندی آن ها پیچیده تر بوده و ممکن است لازم باشد در باورهای متعارفتان درباره ی مفید بودن آن ها برای فرزندتان تجدید نظر کنید. برای مثال، شیر گاو؛ در بین ما عرف  است که شیر به عنوان یک ماده ی غذایی بسیار خوب و سالم مخصوصا برای کودکان و بیماران توصیه می شود. اما در برنامه ی غذایی فردی که دارای حساسیت به مواد لبنی است، شیر ماده ای مورد نیاز برای حفظ سلامتی در نظر  گرفته نمی شود. می توانید مواد مورد نیاز درون یک لیوان شیر مانند کلسیم  و ویتامین D را که مورد نیاز فرزندتان  است از منابع دیگر تامین نمایید و  ارایه ی شیر، سیستم ظریف گوارش کودکتان را با آسیب روبه رو نکنید.

چرا کودکم بدغذاست ؟ چه غذایی برای کودک اوتیسم من مناسب است؟ چگونه به تغذیه ی کودک اوتیسمم کمک کنم؟ چه غذایی به بچه ی اوتیسمم بدم؟ چرا بچم غذا نمیخوره ؟ چرا کودک اوتیسمم لاغره ؟

نکته ی سوم :غذاهای ممنوعه برای کودکان اوتیسم 

حذف قند تصفیه شده و غذاهای فرآوری شده از رژیم غذایی کودک به افزایش سلامت جسمی وی کمک می کند.  این کار باعث می شود تا عملکردهای وی به شکل غیر قابل باوری تغییر کند. از غذاها و یا مواد اضافه شده ی زیر خودداری کنید :
 
  • •آبنبات و غذاهای پخته شده ی تجاری
  • • نوشابه ها و آبمیوه های دارای قند بالا
  • • نیتریت ها  
  • • رنگ های مصنوعی (مانند رنگ قرمز یا آبی) 
  • • شیرین کننده های مصنوعی (مثل ساخارین یا آسپارتام)   
  • • کنسانتره ها در کل
شاید بخواهید بدانید که ترکیبات غذایی که به فرزندتان می دهید چیست، برای کسب این اطلاعات خواندن  برچسب غذاها الزامی است.
 
رمزگشایی از برچسب های مواد غذایی (این فهرست معمولا حالت نزولی دارد و مواد  تشکیل دهنده را به ترتیب درصد آن در محصول تولید شده نشان می دهد) می تواند امری دشوار باشد. به طور  کلی، فهرست هرقدر طولانی تر باشد، احتمال برخورد با عنصری که نمی خواهید وارد سیستم گوارشی فرزندتان  شود، بیشتر می شود. اگر ماده ی موجود در محصول را نمی توانید درست تلفظ کنید شاید عجیب و غریب تر و نا  آشناتر از آنی باشد که بخواهید آن را به فرزندتان بدهید.
 

نکته ی چهارم :

کودکان اوتیسم نیاز به این غذاها دارند :

غذاهای طبیعی مناسب ترین غذاها برای فرزند شما است. مواد غذایی ارگانیک مانند میوه و سبزیجات تازه که حاوی قند نبوده و فرآوری هم نشده اند. لازم نیست که برنامه ی غذایی فرزندتان بسیار متنوع باشد؛ رژیم غذایی مناسب، رژیمی است که  هر چیزی به میزان متعادل در آن یافت شود.
برخی از حساسیت های غذایی رایج برای افراد دارای اتیسم شامل موارد زیر است:
  • • گندم، گندم دارای سبوس، جو دو سر، جو، ذرت 
  • • تخم مرغ، مرغ، صدف ، بادام زمینی
  • • شیر گاو، ماست، بستنی، پنیر 
  • • شکلات  قند تصفیه شده، آسپارتامو ساکارین و کافئین
  • • مرکبات و سبزی (گوجه فرنگی، بادمجان، سیب زمینی) مخمر و الکل
  • نکته ی مهم:

سویا، که اغلب به جای پروتئین های دیگر در رژیم غذایی مورد استفاده قرار می گیرد، ممکن  است بهترین انتخاب برای فرزند شما نباشد. بسیاری از افرادی که نسبت به غذاهایی مانند لبنیات یا گندم  حساسیت دارند، نسبت به سویا نیز از خود عدم تحمل نشان می دهند. علت این امر این است که پروتئین سویا،  بسیار شبیه به پروتئین شیر است. اگر تصور می کنید کودک شما دارای چنین مشکلی است به جای شیر و  سویا، سیب زمینی و زیرا که پروتئین سویا شبیه به گلوتن(پروتئین شیر) است. برخی از طرفداران رژیم غذایی توصیه می کنند که این ماده نیز از رژیم  غذایی کودک حذف شود. یا منوسدیم گلوتامات یک افزودنی غذایی است که به عنوان تقویت کننده عطر و طعم غذاها استفاده می شود. این ماده در ساخت تمام مواد غذایی فرآوری شده (سوپ ها، مواد غذایی بسته بندی، کنسروها، شیرینی ها، سس ها و چیپس و ...) به کار می رود.

نکته ی پنجم :

رژیم غذایی و تغذیه درمانی :

 
برنامه ی غذایی بدون گندم و شیر حذف گندم و لبنیات از رژیم غذایی یکی از نخستین گام هایی است که پس از تشخیص اتیسم معمولا توسط والدین برای کودک در نظر گرفته می شود. به طور معمول، پزشکان برنامه ی غذایی فاقد گلوتن (گندم، جو، چاودار و برخی حبوبات دیگر) و بدون کازئین ( شیر و محصولات برگرفته از شیر)
  • 1.نظریه ی مطرح در این زمینه معتقد است که گلوتن و کازئین مسئول تجزیه ی ناقص پپتیدهای غذایی هستند (بخشی از تئوری مخدر اتیسم).
  • 2.توجیه دیگر این است که اختلال در نظم سیستم ایمنی بدن باعث ارایه ی پاسخ ایمنی غیر طبیعی می شود و بدن با حمله به خود در برابر این مواد از خود واکنش نشان می دهد. «اما، نان و پنیر جزو اقلام اساسی در رژیم غذایی ایرانی است!» نان به اندازه ای مهم است که در گفتار عادی مردم، معادل با کل غذا در نظر گرفته می شود. وقتی می گویید نان نخورده ام منظورتان این است که غذا نخورده اید. بنابراین سرخوردگی شما در برابر این رژیم قابل درک است. برای این که دشواری کار شما را به عنوان والدین این کودکان مشخص تر کنیم باید به این نکته اشاره کنیم که این کودکان بسیار بدخوراک هستند. فقط به یاد داشته باشید که فرزند شما پس از حذف این اقلام از برنامه ی غذایی اش احساس خیلی بهتری خواهد داشت، بنابراین این کار ارزش انجام دادن را دارد.

موارد گزارش شده از تغییرات کودکان بعد از رژیم درمانی 

پس از حذف گلوتین و کیسین از برنامه ی غذایی، در برخی از افراد دارای اتیسم علایم خفیفی مبنی بر وجود تغییر گزارش شده است

تعدادی از افراد پیشرفت های چشمگیری در گفتار و یا علایم رفتاری نشان داده اند.

تعدادی دیگر از افراد گزارش کردند که وضع دفع فرزندشان به مراتب بهتر شده بود و کم تر دچار اسهال و یا شلی مدفوع می شد.

روش رژیم غذایی  بدون گلوتن و کازئین 

می تواند دشوار بوده و تصمیم گیری درباره ی استفاده از چنین برنامه  ای نیز می تواند سخت باشد. شناسایی محصولات حاوی گلوتن و کازئین نیز می تواند مشکل باشد. اما پس از این که  به آن عادت کردید، مانند هر رژیم غذایی دیگر حفظ آن دیگر دشوار نخواهد بود. فقط باید به یاد داشته باشید که  رژیم غذایی را امتحان کنید و دشواری های آن را بپذیرید و در انتها کودک دارای اتیسم خود را با شادی بیشتر، سالم تر  و عملکردی بالاتر خواهید داشت. به نظر می آید زندگی با چنین فردی در مقایسه ی زندگی با کودکی که عملکردهای سطح پایین تری دارد، بهتر باشد.
 
نکته ی مهم: در مسیر انتخابی برای تغذیه ی فرزندتان ثابت قدم باشید و 
 توصیه های زیر را به خاطر بسپارید:
  • ♦ نخست سعی کنید مواد لبنی را حذف کنید

 
 
 پزشکان اغلب توصیه می کنند برنامه ی رژیم غذایی خاص را با حذف شیر آغاز کنید؛ زیرا که بدن می تواند به  سهولت بیشتری خود را از شر علایم شیر یا کازئین رها کند و در ضمن محصولات لبنی برای سیستم ایمنی  بدن کودکان دارای اتیسم مشکلات بیشتری ایجاد می کند. اگر بهبودی روی داد، در نخستین روزهای هفته  علایمی از آن را مشاهده خواهید کرد، اما تغییرات 
 می تواند به شکل تدریجی ایجاد شود. .سعی کنید به مدت دو هفته از برنامه ی بدون لبنیات برای فرزند خود  استفاده کنید .
 
 
اگر مطمئن نیستید فرزندتان بهره ای از رژیم غذایی انتخاب شده می برد، می توانید برنامه ی قبلی را با  میزان  اندکی شیر آغاز کنید و علایم پس از اضافه کردن مجدد شیر را در نظر گیرید. اگر رفتار کودک پس از  دریافت مجدد شیر تغییر کند و بدتر شود، باید فرزندتان را به برنامه ی غذایی بدون شیر و لبنیات برگردانید. شما می توانید مقدار کمی از شیر را به رژیم غذایی بازگردانید و  هفته ای 8 تا 6 ببینید چه اتفاقی می افتد. اگر  به طور مشخصی پس از حذف غذای خاصی از برنامه ی تغذیه ای کودکتان و مصرف مجدد  آن شاهد بدتر شدن رفتار کودکتان باشید، با اطمینان می توان چنین فرض کرد که کودک نسبت به آن غذا حساسیت دارد. اگر پس از دو ماه حذف غذا هیچ تغییری در رفتار کودک مشاهده نکردید  واقعیت این است که کودک نسبت به این غذا حساسیت غذایی ندارد.
 
  • قدم دوم : سعی کنید برنامه ی حذف گلوتن/ گندم را اجرا کنید

 
 برای بررسی اثر این شیوه بین سه تا شش ماه فرصت دهید؛ ممکن است مشاهده ی اثر یک رژیم غذایی فاقد گلوتین  تا شش ماه وقت بخواهد؛ زیرا برای این که بدن بتواند خود را از علایم چنین ماده ای رها  کند، چنین زمانی مورد نیاز است . 
 
نکته ی مهم: فرد دارای حساسیت نسبت به اثرات پروتئین حتی پس از مصرف مقدار اندکی از آن، اثرات مخرب را  احساس خواهد کرد. بنابراین گلوتن و کازئین را به طور کامل از برنامه ی غذایی آنان حذف کنید
 
مواد مکمل و افزایش سطح تغذیه مکمل های غذایی باعث ارتقاء سطح بهبودی سیستم ایمنی بدن می شود. سیستمی که در بدن بسیاری از  کودکان دارای اتیسم مستعد ایجاد مشکل و گرفتاری است. در صورتی که برنامه ی غذایی نا سالم فرزندتان را  تغییر دهید مشکلات وی کم تر شده و سطح توانایی اش افرایش می یابد.
 
برنامه غذایی باید دارای نوعی تعادل میان اسید چرب امگا3 با امگا 6 باشد . با این رژیم غذایی دستگاه گوارش و الگوی خواب در اغلب  موارد پس از چند ماه متعادل می شود.
  • ♦ حرکات غیر قابل کنترل روده اغلب پس از گذشت 6تا 9 هفته کنترل می گردد.
  • کناره گیری اجتماعی و حرکت های تکراری 80درصد احتمالا کاهش می یابد که به نوبه ی خود این امکان را به  کودک دارای اتیسم  شما می دهد تا به شکل مثبت تری با دیگران تعامل داشته باشد.
  • روغن ماهی برای کودکان اوتیسم

 بعضی از بررسی ها نشان دهنده ی این است که روغن کبد ماهی، در افزایش سطح توجه تاثیر دارد. اما اغلب  افراد معتقد هستند . اغلب گفته میشود که این روغن تلخ و بدمزه است البته این حرف درست نیست بلکه مزه ی آن شبیه به مزه ی روغن سالاد است. اگر  چنین مزه ای نداشته باشد، نشان دهنده ی این است که احتمالا فاسد شده است. اگر مزه ی روغن ماهی در هر  حال برای کودکتان غیر قابل تحمل است، می توانید از قرص های جویدنی ویتامین های A , Dآن استفاده کنید. 

• شیوه های مناسب برای تغذیه ی کودک دارای اتیسم 

پیش از هر چیز سعی کنید واکنش فرزندتان نسبت به غذاهای مختلف را با استفاده از پیشنهاد ارایه شده در این  بخش مورد بررسی قرار دهید. راه موثر و مناسبی برای کشف غذاهایی که برای فرزندتان مشکل ایجاد می کند و  سیستم بدن وی را به هم می ریزد، پیگیری موادی است که فرزندتان می خورد. مشاهده ی اثر این مواد بر رفتار  فرزندتان برای مدت چندین هفته ی پی در پی و ثبت آن بر روی یک دفترچه یادداشت، شیوه ی مناسبی است.
ساده  ترین نوع دفترچه مربوط به حفظ مواد غذایی و علایم آن می تواند به شکل زیر باشد: 
صفحه ی کاغذی را با استفاده از چند خط به چهار ستون جدا از هم  تقسیم بندی کنید. 
  • . هر کدام از ستون ها را از راست به چپ بر اساس زیر نام گذاری کنید 
  •  تاریخ، ساعت، غذا و واکنش : با استفاده از اطلاعات گردآوری شده در این جدول، می توان علایم رفتاری کودک را مشخص کرد. علایمی مانند  کج خلقی، تحریک پذیری، خواب آلودگی، 
  •  درد معده، الگوی خواب، عملکرد روده و زمان تقریبی بروز هر  کدام از این علایم.
  • هر چه جزییات بیشتری را ثبت کنید بهتر است، اما به یاد داشته باشید خیلی هم به جزییات کم اهمیت نپردازید  و در این باره وسواس به خرج ندهید. اول ممکن است که موارد کم اهمیت را نیز یادداشت کنید، اما پس از  مدتی این این بخش ها حذف میشوند.

اهمیت دفترچه ی یادداشت :

نگه داشتن یک دفترچه برای ثبت اطلاعات تغذیه ای فرد، همراه با سایر موارد، می تواند در شناسایی مشکلاتی  که از اتیسم ریشه نمی گیرند، کمک کند. مثلا، چنانچه پرخاشگری به عنوان بخشی از علایم اصلی توصیف شده برای کودک مبتلا به اتیسم شما نمی باشد، اگر پس از مصرف غذایی خاص چنین مشکلی در فرزندتان مشاهده می کنید، احتمالا همان ماده غذایی  مصرف شده است که چنین مشکلی را ایجاد کرده است، نه تشخیص اتیسم. مشکلات پزشکی مانند اختلالات  روده ای قابل درمان هستند و پزشکان باید این نشانه ها را 
 درمان کنند، نه این که به عنوان علایم همراه با اتیسم از  آن چشم پوشی نمایند. بخشی از دشواری ها این است که الگوی رشدی چنین مشکلاتی بلافاصله مشخص نمی شود. مردم غذاهای  مختلف را با هم می خورند و آن ها را از هم جدا نمی کنند، بنابراین ممکن است که این علایم به سادگی  مشخص نشوند.
 
اگر در این باره مشکل دارید می توانید با انجام چند آزمون ساده برنامه را آغاز کنید.  مثلا، ممکن است تصور کنید که فرزند شما پس از خوردن تخم مرغ دچار مشکلات گوارشی می شود. برنامه  را می توانید با ردگیری غذاهایی که تخم مرغ دارند و یا در ترکیبات آن ها تخم مرغ به نحوی حضور دارد، به  مدت یک هفته، آغاز کنید (از برچسب های موجود بر روی مواد غذایی می توان برای مشاهده ی محتویات و مواد  تشکیل دهنده ی آن ها استفاده کرد) و پس از آن باید سعی کنید که مقدار اندکی از مواد مشکوک را به فرزندتان  بدهید و نتایج را به دقت بررسی کنید.
 
حال به سوالات زیر پاسخ دهید :
 
  • •  آیا دوری از مواد غذایی هیچ یک از علایم را کاهش می دهد؟
  • • آیا وقتی که به مواد غذایی مشکوک برگشتید، علایمی که در طی هفته ی قبل از بین رفته بودند مجددا ظاهر  شدند 
  • •  آیا کودک شما ساعتی پس از خوردن ماده ای خاص به صورت ویژه ای گوشه گیر و یا  پرخاشگر می شود؟
 
 نحوه ی نتیجه گیری : 
 
پاسخ به این سوالات به شما می گوید که کدام غذاها را باید حذف کرد و به کدامین غذاها باید نگاهی داشت  و مراقب آن ها بود. موارد مشکوک را مجددا مورد آزمون قرار دهید تا پیش از حذف کامل آن ها از وجود ارتباط  بین آن مواد غذایی و علایم مشکل آفرین اطمینان حاصل کنید. برخی از رفتارهای کودک شما ممکن است به  دلیل حساسیت های دیگری که نسبت به مواردی مانند حرارت، صدا و یا نور دارد ایجاد شود. می توانید اطلاعات گردآوری شده را با پزشک و یا متخصص تغذیه در میان  بگذارید.
 
نکته ی مهم: میزان پیشرفت کودکتان را می توانید با استفاده از دفترچه ی پیشنهاد شده ردگیری کنید، بنابراین سعی  کنید تا مواد مکملی که برنامه را با آن آغاز کردید را هم در نظر گیرید و زمان اضافه کردن آن ها به برنامه را 
 نیز  یادداشت کنید تا بتوانید تمامی این موارد را با هم ردگیری کنید
 

برگرفته از کتابچه راهنمای تغذیه ی کودک دارای اختلال طیف اتیسم(دکتر سید علی صمدی)

نتیجه گیری :

از آنجایی که کودکان اوتیسم شاید نتوانند به خوبی مشکلات خودشان را برای شما شرح دهند از روش رژیم غذایی بدون گلوتن و کازئین میتواند بعنوان یک روش علمی برای  فهمیدن اینکه کدام مواد چه تاثیری روی فرزندتان دارند کمک بگیرید و  بدین صورت به تحلیل علائم و رفتارهای فرزندتان بپردازید قطعا حل کردن مشکلات گوارشی برای این کودکان کمک بسیار بزرگی به انان در جهت ارتقا و بهبود کیفیت رفتار و زندگیشان خواهد داشت .

mail

تجربیات و نظراتتون رو برامون کامنت کنین تا بتونیم در کنار هم به دیگر خانواده های دارای کودک اوتیسم کمک کنیم  .


فریده امیر احمدی

فریده امیر احمدی

توضیحات بیشتر

مشاهده نظرات

دیدگاه ارزشمند شما

لطفا فیلدهایی که با * مشخص شده است را پر کنید، آدرس ایمیل شما نمایش داده نمی شود