مشکلات دهان و دندان کودکان اوتیسم

اوتیسم یک اختلال تکاملی، روانی- عصبی است که در ابتدای دوران کودکی بروز می نماید

• شیوع این بیماری قابل توجه است .(۱ مورد در ۸۸ نفر در کل جمعیت جهان)

• .اولین بار در سال 1943 شناخته شده است.

• شیوع آن در پسرها 4 برابر دختران می باشد

• .این اختلال به درونگرایی یا به نوعی افسردگی در کودکان اطلاق می شود.

• 

علائم و نشانه های اوتیسم  :

• اختلال در نحوه صحبت کردن
• عدم عکس العمل در هنگام صدا زدن نام کودک
• ناتوان بودن در برقراری ارتباط چشمی
• انجام فعالیت های تکراری در ساعات متوالی
• حساس بودن به مواردی چون صدا ، مزه خاص ، بو ، نور و...
• تکرار کلمات گفته شده توسط افراد دیگر .
• این کودکان معمولا به تنهایی بازی می کنند ودارای قوه تخیل ضعیفی هستند.
• ممکن است در بعضی از افراد مبتلا علائم بیش فعالی و زودعصبانی شدن نیز دیده شود.

بررسی مشکلات حسی توسط خانم فریده امیراحمدی متخصص کاردرمانی کودکان :

بررسی مشکلات حسی دهانی در کودکان اوتیسم :

بطور کلی پنج تا 10 درصد از کودکان معمولاً در حال رشد ، در برخی موارد دچار اختلال تغذیه جدی هستند و این می تواند شامل مشکلات حرکتی دهانی یا حسی باشد. بیش از 80 درصد از کودکان دارای اختلالات رشدی دارای نوعی اختلال تغذیه هستند.

مشکلات حسی-دهانی و حسی چگونه ایجاد می شود؟

 بستگی به کودک دارد. برخی از کودکان ممکن است از بدو تولد دچار مشکل شوند در حالی که برخی دیگر ممکن است بعد از یک رویداد مهم پزشکی یا هنگامی که به نوع جدیدی از غذاها منتقل می شوند دچار مشکل حرکتی و حسی دهانی شوند (برای مثال از مایعات به پوره یا از پوره به میز غذا). کودکانی که مشکلات پزشکی دیگری دارند ممکن است در شش ماه اول زندگی تشخیص داده شوند ، اما اغلب در صورتی که کودک خوب رشد نکرده یا به غذای سفره نرسیده است ، در سن 15 تا 18 ماهگی برای ارزیابی تغذیه ارجاع داده می شوند.

علائم مشکلات دهانی-حرکتی و حسی-دهانی

علائم یک مشکل حرکتی می تواند شامل موارد زیر باشد:

1.     تاخیر در پیشرفت بافت ها به این دلیل که کودک نمی تواند جویدن غذاهای جامد را از نظر جسمی مدیریت کند
2.     جویدن آهسته یا ناکارآمد
3.     غذای باقی مانده در دهان
4.     افتادن غذا از دهان

5. مکیدن دائمی انگشت

6.     گاز گرفتن
7.     سرفه یا خفگی
8.     مصرف کم غذا (ممکن است کودک کالری کافی مصرف نکند زیرا خوردن آن بسیار طول می کشد)
9.     تاخیر در پیشرفت سایر مراحل تغذیه (مانند انتقال به یک فنجان باز معمولی از یک فنجان شیرین)

علائم یک مشکل حسی می تواند شامل موارد زیر باشد:

1.     گاز گرفتن
2.     امتناع از خوردن
3.     گریه در زمان غذا
4.     استفراغ
5.     مراحل تأخیر در خوردن غذا (ممکن است کودک مایعات و پوره ها را تحمل کند اما با غذاهای جویدنی مشکل دارد یا برعکس)
6.     ترجیحات غیر معمول طعم (مانند سس مایونز روی پنیر)
7.     افتادن غذا از دهان

خطر بوجود امدن بیماری به دلیل مشکلات حسی دهانی این کودکان :

کودکانی که بسیار نارس به دنیا آمده اند ؛ کسانی که لوله های تغذیه ، اختلالات تنفسی یا عصبی دارند ؛ یا کسانی که سندرم های ژنتیکی دارند ممکن است بیشتر دچار مشکلات حرکتی دهانی و/یا حسی دهانی شوند. کودکان در طیف اوتیسم اغلب مشکلات حسی دارند که می تواند بر غذا خوردن تأثیر بگذارد.

غذا خوردن نه تنها برای بقا مهم است ؛ همچنین بخشی جدایی ناپذیر از تجربه اجتماعی ما است. کودکی که نمی تواند غذا بخورد یا نمی خورد ، می تواند بر کیفیت زندگی کل خانواده تأثیر جدی بگذارد.

هر نوع اختلال تغذیه می تواند تغذیه کودک را در سن بحرانی برای رشد و نمو تحت تأثیر قرار دهد و احتمالاً منجر به عدم افزایش وزن ، افزایش وزن ضعیف یا عدم موفقیت شود. دریافت نکردن مقدار کافی کالری و چربی نیز می تواند بر رشد و نمو مغز تأثیر بگذارد. کودکانی که دارای مشکلات حرکتی دهانی هستند ممکن است در بلع سالم مشکل داشته باشند و در معرض آسپیراسیون ( خفگی) قرار گیرند.

تشخیص و ارزیابی مشکلات حسی-دهانی و حسی :

چه کسی میتواند در این حیطه به کودکم کمک کنید؟

• داشتن سابقه کامل پزشکی ضروری است:

برای تیم پزشکی فرزند شما مهم است که بفهمند تغذیه چگونه از بدو تولد گذشته است تا بدانند مشکل از کجا شروع شده است. متخصصان تغذیه می خواهند در مورد واکنش فرزند شما نسبت به برخی بافتهای غذایی بدانند ، اینکه کودک شما چقدر طول می کشد تا غذا بخورد ، کودک شما از چه غذاهایی اجتناب می کند و مراقبین چه تغییراتی در وادار کردن کودک به خوردن او ایجاد می کنند.

• گفتاردرمان یک معاینه حرکتی حسی-دهانی انجام می دهد و ساختار صورت کودک ، قدرت ماهیچه ها ، دامنه حرکتی و واکنش های حسی را بررسی می کند.

• گام بعدی یک مشاهده تغذیه است تا ببینید چگونه کودک شما غذا می خورد. علائم ضعف در گونه ها ، محدوده حرکتی ضعیف یا حرکات ناهماهنگ می تواند نشان دهنده مشکلات حرکتی دهانی باشد. گاز گرفتن ، استفراغ یا سایر واکنشهای شدید به برخی غذاها یا بافتها می تواند به یک مشکل حسی دهانی اشاره کند.

• کودکانی که مشکلات حسی-دهانی یا حسی دارند از نظر مشکلات بلع (که به دیسفاژی نیز معروف است) مورد ارزیابی قرار می گیرند. کنترل ضعیف دهان می تواند منجر به آسپیراسیون (خفگی _ پریدن مکرر غذا در گلو)شود ، بنابراین متخصص گفتاردرمانی مطمئن می شود که کودک شما می تواند با خیال راحت بلع را انجام دهد. مطالعه بلع باریم و مطالعه بلع ویدیو فلوروسکوپی ، همچنین به عنوان مطالعه اصلاح شده بلع باریم شناخته می شود ، می تواند مشکلات احتمالی در فرآیند بلع را نشان دهد.

درمان مشکلات حسی-دهانی و حرکتی دهانی برای کودکان با مشکلات حسی :

برنامه های درمانی بسته به موقعیت خاص هر کودک متفاوت است. اگر کودک شما مهارت های حرکتی و دهانی مناسبی ندارد ، متخصص گفتار درمانی می تواند او را از طریق تمریناتی که عضلات دهان را تقویت می کند و تکنیک های مناسب غذا خوردن راهنمایی کند.

مراجعه به یک متخصص کاردرمانی :

 اگر فرزند شما مشکل حسی دارد ، متخصص کاردرمانی ممکن است درمان حساسیت زدایی (قرار گرفتن مکرر در معرض غذاها یا بافت های مشکل ساز) را توصیه کند یا ممکن است تغذیه و نحوه تغذیه کودک شما را تغییر دهد (به عنوان مثال ، تغییر نوع ظروف یا فنجان) تا زمان فرزند شما توانایی تغذیه بهبود می یابد کودکان مبتلا به حساسیت بالا ممکن است برای تشخیص وجود غذا به اطلاعات حسی اضافی مانند طعم دهنده اضافی نیاز داشته باشند.

مراجعه به یک روانشناس و رفتادرمان کودکان :

اگر در تغذیه فرزندتان یک مولفه رفتاری وجود دارد ، برنامه درمانی می تواند شامل رفتار درمانی شناختی باشد. از هر رویکردی استفاده کنیم ، هدف ما این است که مطمئن شویم فرزند شما می تواند با خیال راحت و کارآمد غذا بخورد.

پس از درمان :

طول درمان بستگی به مشکل و سن و سطح مهارت کودک شما دارد. تغذیه درمانی می تواند ماهها یا سالها طول بکشد. درمان زمانی پایان می یابد که فرزند شما انتظارات را برآورده کرده و بتواند غذاهای مناسب سن را مدیریت کند ، اما برخی از بیماران ممکن است مشکلات مزمن دهانی-حسی و/یا دهانی-حرکتی داشته باشند.

• تماس با پزشک

در صورتی که کودک مشکلاتی در غذا خوردن یا الگوهای غذایی غیرمعمول نشان داد ، با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. اگر کودک نوپا تا سن 15-18 ماهگی به غذاهای سر سفره نرفته باشد ، معمولاً ارزیابی تغذیه و دهانی دقیق لازم است.

چشم انداز بلند مدت مشکلات دهانی-حرکتی و حسی-دهانی :

چشم انداز بسیار متغیر است. اکثر کودکان مبتلا به این نوع مشکلات در نهایت خوب عمل می کنند و می توانند به طور معمول غذا بخورند ، اما هرچه شرایط پیچیده تر باشد ، زمان بیشتری طول می کشد. برخی از کودکانی که عوارض پزشکی دیگری دارند ممکن است به رژیم غذایی مادام العمر نیاز داشته باشند.اختلالات تغذیه می تواند از نظر روحی و روانی بر کودکان و والدین آنها تأثیر بگذارد ، بنابراین در صورت نیاز از کمک دریغ نکنید.

ادامه ی مطلب توسط خانم دکتر فاطمه امیراحمدی دندانپزشک :

مشکلات حوزه دهان و دندان در کودکان مبتلا به اوتیسم :

1. وجود دندان قروچه در 25 - 20 درصد این افراد
2. درحالی که غذایی در دهان ندارند عمل جویدن را انجام میدهند
3. ریزش آب دهان
4. خودآزاری و کندن لثه، پوست لب و ایجاد زخم در این نواحی
5. تاخیر در صحبت کردن
6. فقر تغذیه ای.علاقه زیاد به مصرف غذا و داروهای دارای قند و اجتناب از خوردن میوه و سبزیجات
7. شکستگی دندان بدلیل زمین خوردن متوالی
8. عوارض دهانی متعددی از جمله پوسیدگی دندان، خشکی دهان ، التهاب مخاط دهان و لثه ، التهاب زبان، اختلال حس چشایی ، اختلال بلع و التهاب غدد بزاقی به دلیل مصرف بعضی از داروها و یا عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
9. تاخیر در رویش دندانها به دلیل مصرف بعضی از داروها
10. بهداشت ضعیف دهان به دلیل عدم فرمان پذیری این افراد از خانواده و یا ناآگاهی مراقبين
11. کودکان مبتلا به اوتیسم همچنین به طور قابل ملاحظه ای بیشتر دچار براکسیزم، اضطراب دندانپزشکی، عادت تانگ تراستینگ(یک عادت نادرست به دلیل پوزیشن اشتباه زبان در حین بلع گفته می شود که در آن زبان خیلی به سمت جلو می آید یا در طرفین قرار می گیرد)

علل ایجاد مشکلات دهان و دندان در کودکان مبتلا به اوتیسم :

1. کودکان مبتلا به اوتیسم مورد مطالعه، تجربه پوسیدگی دندان مشابه با کودکان سالم داشتند. با این حال نیازهای دندانی برآورده نشده در دوره دندانی شیری در کودکان اوتیستیک بیشتر از کودکان سالم بود.
2. همکاری بسیار ضعیف کودکان مبتلا به اوتیسم در درمان های دندانپزشکی (به همین علت بیشتر درمان های این حوزه همراه با بیهوشی صورت میگیرد )چرا که بسیاری از این کودکان دوست ندارند لمس شوند و یا نمی توانند مدت طولانی روی صندلی دندانپزشکی آرام بنشینند.
3. طبق بررسی های انجام شده بر روی دهان و دندان کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم وضعیت دندانی آن ها از نظر ساختار تفاوتی با کودکان عادی ندارد.اما تفاوتی که این کودکان با کودکان عادی دارند این است که تمایل زیادی به غذاهای نرم و شیرین دارند و این موضوع باعث مشکلات پوسیدگی و ... میشود
4. بعلاوه داروهای مصرفی توسط کودکان مبتلا به اوتیسم نیز می تواند بر سلامت لثه تاثیر گذارد. تقریبا 45% کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم داروهایی را مصرف می کنند که اثرات جانبی آن ها پیامدهای دندانپزشکی دارد. این اثرات جانبی شامل خشکی دهان، لثه های متورم، دندان درد، تغییرات در بزاق، خونریزی مداوم و تغییر طعم دهان می شوند.
5. داروها ممکن است موجب اختلالات حرکتی نیز شوند که شیوه های کارآمد مراقبت دهان و دندان را تحت تاثیر قرار می دهند.بعضی دیگر ممکن است حس چشایی کودك را تغییر دهند .
6. همچنین این داروها ممکن است مشکلات بلع و یا التهاب بافت دهان و غدد بزافی را ایجاد کند.
7. مثلا یکی از این داروها به نام کاربامازپین انعقاد خون را دچار اختلال می کند. کودکانی که این دارو را دریافت می کنند، قبل از انجام هرگونه جراحی دندانپزشکی باید از نظر فاکتورهای انعقادی بررسی شوند.
8. ساییدگی دندان ها که منجر به از بین رفتن ساختار دندان می شود اغلب در این کودکان قابل توجه است.
9. این کودکان تحت تاثیر عادات غیرمعمول دهانی ،انتخاب های ضعیف غذایی، مستعد بروز مشکلات بهداشتی دهان و دندان هستند.
10. سایر رفتارهایی نیز مانند کوبیدن سر، کندن لب ها، تحت فشار قرار دادن و خارج نمودن دندان های تازه روییده و کشیدن دندان روی اشیای مضر مانند سنگ می تواند در بروز مشکلات مربوط دهان و دندان نیز موثر باشد.
11. کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم به مواد غذایی نرم علاقه و تمایل بیشتری دارند. دلیل آن نیز نگاه داشتن این مواد غذایی در پشت دهان خود برای مدت طولانی است که بر سلامت دندان موثر است
12. استفراغ میان کودکان مبتلا به اوتیسم شایع است. استفراغ های مکرر باعث حل شدن و ضعیف شدن مینای دندان می شود.

درمان مشکلات دهان و دندان کودکان اوتیسم :

مبحث درمان را در دو قسمت اقدامات درمانی در منزل واقدامات درمانی در مطب دندانپزشکی بررسی می‌کنیم.

• اقدامات درمانی در منزل :

• والدین مسئولیت اصلی برقراری بهداشت دهان و دندان این کودکان را بر عهده دارند .
• _ مسواک زدن و نخ دندان کشیدن کودک دوبار در روز بعد از خوردن صبحانه و قبل از خوابیدن ایده آل است.
• _ اگر کودک شما قادر به انجام مسواک دهان و دندان می باشد او را بطور مرتب تشویق کنید تا علاقه اش به این کار افزایش یابد و پس از مدتی این عادت را ترک نکند.
• _مسواک زدن توسط خود کودک منعی ندارد ولی کافی نیست.
•  
• 
• _اگر کودک شما قادر به مسواک زدن نمی باشد بهتر است بطور مرتب در مورد دهان و دندان با وی صحبت کنید و شکل و کتاب هایی در رابطه با دهان و دندان به او نشان دهید. همچنین  آموزش مسواک زدن به کودک مبتلا به اوتیسم مثل بسیاری از موارد دیگر باید به صورت مرحله به مرحله انجام گیرد مثلا :

1. مرحله اول باز کردن درب خمیردندان
2. مرحله دوم کنار گذاشتن درب خمیردندان
3. مرحله سوم مالیدن خمیردندان بروی مسواک
4. مرحله چهارم بستن درب خمیردندان و...برای یادگیری هر مرحله باید زمان اختصاص داده شود. این آموزش ها باید با آرامش و به صورت دلپذیر به کودک داده شود تا مسواک زدن به صورت امری خوشایند به کودک معرفی گردد.

• 
• همچنین  برای آموزش مسواک زدن از روش بگو نشان بده و انجام بده (- Tell show - D0) استفاده کنید .

برای مشاهده ی کلیپ اموزش مسواک زدن به کودکان اوتیسم اینجا کلیک کنید.

• _ اگر کودک نسبت به لمس دهان و دندان خود بسیار حساس است به تدریج حساسیت او را به روش ذیل کم کنید .کودکان مبتلا به اوتیسم به دلیل نقص در مهارت دستی خود به کمک سایرین برای مسواك زدن نیاز دارند.
• یک مسواک به او بدهید و اجازه دهید او آن را لیس زده و به دهان خود بزند . با دست با مسواک صورت و لب ها و اطراف دهان او را ماساژ دهید . با انگشت خود دهان و دندان او را ماساژ دهید . با او مسواک بزنید.
• _در ابتدا از مسواک کوچک و بدون خمير دندان شروع کنید .
• _ از خمیر دندان فلوراید دار استفاده کنید.
• _ برای کودک زیر 3 سال خمیردندان به صورت لایه نازکی روی مسواک و برای بالای 3 سال
• خمیردندان به اندازه نخود استفاده کنید .
• _به تدریج مدت زمان مسواک زدن را زیاد کنید .لازم نیست تمام دندانها در یک جلسه تمیز شوند .
• _ اگر کودک پذیرش دارد از مسواک برقی استفاده کنید .
• _در صورت عدم همکاری کودک گازی را دور انگشت خود پیچیده و بادهانشویه میکروب زدا دندانها را تمیز کنید. بهتر است هر جلسه از پارچه با جنس های مختلف استفاده کنید . و معمولا این کودکان از طریق نشان دادن شکل، فعالیتی را بهتر یاد میگیرند.
• _کلیه مراحل مسواک زدن را به صورت شکل و داخل یک پوشش پلاستیکی در سرویس بهداشتی منزل خود نصب کنید.این کار برای تشویق فرزند شما موثر است.
• _ برای جلوگیری از کندن لثه ها دستکش دست او بکنید.
• _در موارد شدید اوتیسم که کودکان مقاومت شدید دارند با توجه به اهمیت بهداشت دهان و دندان ،والدین باید روبروی یکدیگر درحالی که زانوانشان در تماس باهم قرار دارد بنشینند و کودک روی دامان والدین قرار گیرد یکی از والدین پاها و دستان کودک را نگه دارد و والد دیگر درحالی که سر کودک را نگه داشته عمل مسواک زدن را انجام دهد.

• اقدامات درمانی مطب دندانپزشکی:

• _برای جلوگیری از بروز مشکلات دهان و دندان کودک خود را به طور مرتب به دندانپزشکی ببرید .
• _تلاش کنید دندانپزشک با تجربه که آشنایی با کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم را دارد پیدا کنید. .
• _اگر کودک به دلیل زمین زدن و زمین خوردن متوالی دچار شکستگی دندان شد، در زمینه احتمال ورود تکه های شکسته به ریه وی با دندانپزشک مشورت نمایید
• _ در مورد دهان و دندان و محیط دندانپزشکی  مرتب با کودک خود صحبت کنید.
• _شكل ابزارهای معاینه دندانپزشکی را به کودک خود نشان دهید اگر توانستید آینه و ابزارهای معاینه را تهیه کرده و با آنها با وی بازی کنید .
• مثلا با آینه دندانپزشکی دندانهای او را بشمارید .
• _در منزل شرایط مطب را بازسازی کنید . مثلا اگر صندلی دارای پشتی قابل تنظیم دارید او را روی آن خوابانده، دستها را روی شکم قرار داده و از او بخواهید دهان خود را باز نگه دارد سپس با آینه دندانپزشکی با مسواک داخل دهان او را ماساژ دهید .
• _از دکتر و دستیارش بخواهید به موقع او را به اتاق درمان ببرد تا شلوغی اتاق انتظار او را مضطرب نکند.
• 
• _در مورد خصوصیات و عادات رفتاری کودک خود با دندانپزشک صحبت کنید .
• _اسباب بازی با هر شی مورد علاقه او را با خود به کلینیک ببرید .
• _ در صورت امکان موسیقی مورد علاقه او در مطب همراه شما باشد.
• _ بی شک مطب دندانپزشکی به دلیل وجود ابزارها ، صداها و نورهای غیر متعارف یک محیط استرس زا برای کودک دارای اختلال طیف اتیسم خواهد بود و برای پذیرش آنها ممکن است که شما مجبور باشید به دفعات به مطب دندانپزشک مراجعه کنید تا وی کاملا شرایط پذیرش آنها را داشته باشد. . اگر کودک شما همکاری لازم را در طی دفعات به دست نیاورد . قطعا دندانپزشک وی به فکر استفاده از بی هوشی برای درمان وی خواهد بود .

بیهوشی کودکان اوتیسم در مطب دندانپزشکی :

• درمان های دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی و آرام بخشی اوتیسم دارای انواع مختلفی بوده و شدت و علائم آن در کودکان مختلف متفاوت است. برخی کودکان مبتلا به هیچ وجه قادر به همکاری در محیط دندانپزشکی نیستند و انجام درمانهای دندانپزشکی در محیط مطب یا کلینیک ممکن است برای آنها خطرآفرین باشد همچنین به دلیل عدم همکاری کودک کیفیت کارهای دندانپزشکی انجام شده نیز ممکن است دستخوش تغییر کردند لذا برای این کودکان درمان های دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی یا آرام بخشی انجام می گردد. این درمان ها در محیط بیمارستانی انجام میگردد و کلیه اقدامات دندانپزشکی در اغلب موارد در یک جلسه انجام میشود. در بیشتر مواقع در صورت مساعد بودن وضعیت بیمار نیاز به بستری نبوده و پس از انجام اقدامات دندانپزشکی و بیدار شدن کامل کودک ترخیص می گردد.
• _بهتر است از مواد دارویی دارای جیوه برای کودک دارای اختلال طیف اوتیسم استفاده نشود .
• _از آنجایی که کودکان مبتلا به اوتیسم تمایل به یکنواختی در امور مختلف دارند بهتر است کارهای دندانپزشکی آنها در یک محیط وتوسط یک دندانپزشک مشخص انجام گردد این کار احتمال بهبود همکاری در جلسات متعدد را بیشتر می کند.
• _جلسات دندانپزشکی باید کوتاه و همراه با تشویق و تقویت رفتارهای مثبت باشد.
• _دندانپزشک برای درمان کودکان مبتلا به اوتیسم از روشهای خاصی که شامل معرفی وسایل دندانپزشکی و درمان های مرحله به مرحله است استفاده می نماید.
• _همکاری شما با دندانپزشک و پیروی از دستورات وی و حفظ آرامش شما در طی درمان به بهبود روند درمان کمک می کند.
• _در جلسه اول مراجعه کودک مبتلا به اوتیسم به او اجازه در دهيد در محیط دندانپزشکی کمی باقی بماند تا بتواند با آن محیط کمی ارتباط برقرار کند.
• _در صورتی که کودک سابقه تشنج دارد حتما به اطلاع دندانپزشک کودکان برساند.
• _در دندانپزشکی ممکن است متخصص دندانپزشکی برای کاهش حرکات ناگهانی این کودکان از وسایل و تجهیزات مخصوص برای نگه داشتن آن ها استفاده کند.
• _ملاقات های منظم دندانپزشکی با توجه به نیازهای خاص این کودکان باید معاینات دندانپزشکی به صورت منظم و بين 4-6 ماه یکبار انجام گردد.
• _ انجام کارهای پیشگیری مانند فلوراید تراپی توسط دندانپزشک به جلوگیری از عود پوسیدگی ها کمک می کند.
• _دندانپزشك باید به خوبی از شرایط روحی این کودکان و کلیه داروهایی که آنها مصرف می کنند مطلع شود.

 جهت ارتباط با مشاورین تیم درمانی وبسایت مام پلاس میتوانید:

• در قسمت مشاوره درخواست خود را ثبت کنید 

• در قسمت نظرات سوالات خود را مطرح کنید .