برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید

دسته بندی

Breadcrumbs Image
کمبود-اکسیژن-هنگام-تولد.jpg

آسیفکسی نوزادان و بیش از 8 نکته در مورد کاردرمانی آن

آسفیکسی یک اختلال تنفسی است که زمانی رخ می دهد که اکسیژن کافی در بدن وجود نداشته باشد. این منجر به کاهش اکسیژن رسانی به مغز می شود و می تواند باعث بیهوشی یا مرگ فرد شود.

خفگی چیست؟  asphyxia

هنگامی که فردی به طور طبیعی نفس می کشد، اکسیژن را وارد ریه های خود می کند. سپس ریه ها اکسیژن را وارد جریان خون می کنند و در آنجا به بافت های بدن می رسد.

آنوکسی اصطلاح فنی برای کمبود اکسیژن است. اگر مغز اکسیژن کافی دریافت نکند، می تواند باعث شود فرد در عرض چند ثانیه هوشیاری خود را از دست بدهد. اگر فرد در عرض چند دقیقه هیچ اکسیژنی دریافت نکند، آسیب غیرقابل برگشت مغزی یا مرگ ممکن است رخ دهد.

خفگی زمانی اتفاق می افتد که بدن اکسیژن کافی دریافت نمی کند. این امر تنفس طبیعی را مختل می کند و ممکن است باعث بیهوشی فرد شود. همچنین ممکن است منجر به مرگ شود.

به خواندن ادامه دهید تا درباره خفگی، از جمله برخی علل، علائم، عوامل خطر و تکنیک های پیشگیری بیشتر بدانید.

علل خفگی کدامند؟

دلایل خفگی می تواند متفاوت باشد، اما معمولاً به دلیل آسیب، تنفس مواد شیمیایی یا انسداد راه هوایی رخ می دهد.برخی از دلایل خاص تر خفگی عبارتند از

آسم :

آسم یک بیماری ریوی است که گاهی اوقات تنفس را دشوار می کند. اگر فردی دچار حمله شدید آسم شود، ممکن است نتواند اکسیژن کافی را به ریه های خود برساند. بدون مداخله، این ممکن است منجر به خفگی شود.

خفه کردن :

خفه کردن می تواند باعث توقف ورود هوا به ریه ها شود. همچنین می تواند جریان خون به مغز را مسدود کند. این زمانی اتفاق می‌افتد که یک دست، یک بند یا جسم دیگری گلوی فرد را فشار می‌دهد.

شی خارجی :

اگر یک جسم خارجی در گلوی خود گیر کند، ممکن است باعث خفگی او شود. اگر خفگی شدید باشد، ممکن است فرد نتواند اکسیژن را استنشاق کند.

آنافیلاکسی:

آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است. در طول آنافیلاکسی، سیستم ایمنی مواد شیمیایی آزاد می کند که باعث شوک بدن می شود. این فرآیند می تواند باعث باریک شدن راه های هوایی شود و ممکن است باعث تورم گلو شود. بدون درمان اورژانسی، فرد ممکن است خفگی کند.

غرق شدن:

غرق شدن زمانی اتفاق می افتد که فرد به دلیل استنشاق آب دچار اختلال تنفسی شود. در هنگام غرق شدن، مایع از طریق دهان و بینی فرد وارد می شود و اکسیژن بدن را قطع می کند.

غرق شدن یکی از 10 تامنبع مورد اعتماد علل مرگ و میر کودکان و نوجوانان

خفگی شیمیایی :

خفگی شیمیایی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد یک ماده شیمیایی را استنشاق کند که در دریافت یا استفاده از اکسیژن اختلال ایجاد می‌کند.

یکی از نمونه‌های خفگی شیمیایی، مسمومیت با مونوکسید کربن است . اگر فردی در مونوکسید کربن تنفس کند، با گلبول های قرمز خون که اکسیژن را در سراسر بدن حمل می کنند مخلوط می شود. اگر فردی بیش از حد مونوکسید کربن استنشاق کند، خون قادر به حمل اکسیژن نخواهد بود. این می تواند باعث خفگی و مرگ سلول های اندام های حیاتی شود.

علائم خفگی چیست ؟

یک مطالعه قدیمی علائم خفگی را به شرح زیر ذکر می کند:

  1. تنگی نفس یا مشکل در تنفس
  2. ضربان قلب آهسته
  3. گرفتگی صدا
  4. گلو درد
  5. گیجی
  6. از دست دادن هوشیاری
  7. خونریزی بینی
  8. تغییرات بصری
  9. از دست دادن شنوایی
  10. فردی که خفگی را تجربه می کند ممکن است لب های آبی یا رنگ آبی خفیفی در پوست خود داشته باشد. این به دلیل سطح پایین اکسیژن در خون آنها است.

درمان خفگی چیست ؟

بسته به علت خاص خفگی، درمان ممکن است متفاوت باشد. برخی از درمان های خفگی شامل احیای قلبی ریوی (CPR) و اکسیژن درمانی است.

اگر فردی به دلیل خفگی بیهوش شود، ممکن است ضربان قلب او متوقف شود. وقتی فردی CPR را انجام می دهد، اساساً نقش قلب و ریه ها را بر عهده می گیرد و به حرکت خون و اکسیژن در بدن کمک می کند.

در طول اکسیژن درمانی، فرد یا یک ماسک روی بینی و دهان خود می زند یا فقط یک لوله در بینی خود دارد. ماسک یا لوله به سیلندر متصل است که هوای حاوی اکسیژن بیشتری نسبت به معمول فراهم می کند.

جلوگیری از کمبود اکسیژن :

پیشگیری از خفگی نیز بسته به علت آن می تواند متفاوت باشد. در این بخش به برخی از تکنیک های پیشگیری در برابر برخی علل خفگی می پردازیم.

  • اجسام خارجی:

افراد باید از گذاشتن اشیاء غیرخوراکی در دهان خودداری کنند. همچنین نباید تکه های بزرگ غذا را در دهان خود قرار دهند. والدین و مراقبان باید اشیاء کوچک را دور از دسترس کودکان قرار دهند.

  • غرق شدن:

برای جلوگیری از خفگی ناشی از غرق شدن، ممکن است فرد بخواهد از آب های ناآشنا که جریان آن را نمی شناسد اجتناب کند. اگر فردی شنا بلد نیست، ممکن است بخواهد دروس شنا را در نظر بگیرد.

  • آنافیلاکسی:

افراد باید از چیزهایی که می دانند ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود اجتناب کنند. همچنین، فردی که با آلرژی های خاص زندگی می کند باید همیشه هنگام خروج از خانه EpiPen خود را همراه داشته باشد.

  • خفگی شیمیایی:

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)منبع مورد اعتمادتعدادی راه برای جلوگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن را فهرست کنید. اینها شامل سرویس‌دهی منظم وسایل گازسوز، نفت یا زغال‌سنگ، نصب آشکارساز مونوکسید کربن و راه‌اندازی نکردن ماشین یا کامیون در داخل گاراژ متصل به خانه است.

  • آسم:

افراد مبتلا به آسم باید همیشه دستگاه های استنشاقی خود را همراه داشته باشند.

عوامل خطر

گروه های زیر ممکن است در معرض خطر بیشتری برای تجربه خفگی باشند:

  1. افراد مبتلا به آسم
  2. افراد مبتلا به آلرژی
  3. نوزادان
  4. افرادی که مشکلات تنفسی دارند
  5. افرادی که در بلع مشکل دارند

خفگی در هنگام زایمان

پزشکان از خفگی در هنگام تولد به عنوان خفگی پری ناتال یاد می کنند. این زمانی اتفاق می‌افتد که نوزاد قبل، حین یا بعد از زایمان اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند. این می تواند باعث آسیب مغزی، مشکلات تنفسی یا نارسایی اندام در آنها شود.

بر اساس سازمان بهداشت جهانی (WHO)منبع مورد اعتماد، یکی از شایع ترین علل مرگ و میر در نوزادان است.

موارد زیر ممکن است یک نوزاد را در معرض خطر بالاتری قرار دهد:

  1. فردی که زایمان می کند 20 تا 25 سال سن دارد.
  2. نوزاد نارس است.
  3. فردی که زایمان می کند در حین زایمان تب می کند.
  4. این خطر همچنین ممکن است به تعداد بارداری هایی که یک فرد قبل از بارداری فعلی داشته است بستگی داشته باشد.
  5. برخی از دلایل دیگر که ممکن است خفگی پری ناتال رخ دهد عبارتند از :
  6. فردی که زایمان می کند به دلیل مشکلات تنفسی زمینه ای یا استفاده از داروهای بیهوشی دچار کمبود اکسیژن است.
  7. فردی که زایمان می کند فشار خون پایینی دارد .
  8. رحم قادر به شل شدن نیست، که ممکن است به این معنی باشد که اکسیژن قادر به گردش جفت نیست.
  9. جفت زود از رحم جدا می شود.
  10. خفگی پری ناتال پیچیده است و ممکن است پیش بینی و پیشگیری آن دشوار باشد. درمان به سلامت کلی نوزاد، شدت عارضه و تحمل او نسبت به دارو بستگی دارد.
  11. در حین زایمان، اگر تیم مراقبت های بهداشتی معتقد باشد که خطر خفگی پری ناتال وجود دارد، ممکن است اکسیژن اضافی را برای فرد زایمان فراهم کنند یا زایمان سزارین انجام دهند.
  12. اگر نوزاد پس از تولد نفس نمی کشد، ممکن است به تهویه کمکی و دارو نیاز داشته باشد. این برای کمک به آنها برای تنفس و کنترل فشار خون است.
  13. خفگی اتوروتیک :خفگی اتوروتیک به یک عمل جنسی اطلاق می شود که در آن فرد اکسیژن خود را برای افزایش رضایت جنسی قطع می کند.افرادی که این کار را انجام می دهند تمایل دارند از یک شی برای ایجاد خفگی استفاده کنند. برای مثال ممکن است در حین خودارضایی طنابی را محکم به گردن خود ببندند. این جریان خون به مغز را متوقف می کند و ممکن است احساس لذت بخشی ایجاد کند که ممکن است ارگاسم را تشدید کند.

هرگز خفگی اتوروتیک را امتحان نکنید. خطرات زیادی را به همراه دارد و می تواند منجر به مرگ شود.

آسیفکسی(asphyxia)،نارسایی تنفسی نوزادان

اسیفکسی جزو شایع ترین علل مرگ نوزادان میباشد و به حالتی که در ان تنفس کودک غیر عادی بوده و اختلال در تبادل گازهای تنفسی وجود دارد به عبارتی میزان اکسیژن خون کاهش و کربن دی اکسید خون افزایش میابد و به دنبال ان اسیدیته خون که عوارض و علایمی به دنبال دارد و در موارد شدید که زود تشخیص داده نشود و مراقبت های پزشکی و توانبخشی لازم صورت نگیرد منجر به مرگ میشود.
میزان اسیب های وارده در اثر اسیفکسی به ۳ عامل بستگی دارد:چه مدت میزان اکسیژن کافی به کودک نرسیده است،میزان سطح اکسیژن چقدر است،مداخلات و تشخیص زودهنگام باشد.

علل آسیفکسی : 

عوامل متعددی در بروز این اختلال تنفسی نقش دارند که بستگی به مادر و زمان بارداری،خود جنین و نوزاد،شرایط عمل هنگام زایمان و به طور کلی شرایط محیطی و کیفیت زندگی و...دارد و شامل:

  • بیماری های مادر مثل کم خونی(انمی)،دیابت،پایین بودن فشار خون
  • ضربات شدید وارده به رحم
  • نارسائی جفت و مشکلات بند ناف
  • روماتیسم قلبی و...
  • زایمان همراه با تروما مثل زایمان با فورسپس یا وکیوم
  • مشکلات دستگاه تنفس نوزاد،مشکلات قلبی نوزاد،عفونت های احتمالی و... .

علائم اسیفکسی هنگام تولد : 

مهمترین علایم نوزادی که دچار اسیفکسی شده است:

  • دم و بازدم ضعیف
  • تغییر رنگ پوست(کبود شدن)
  • ضربان قلب پایین
  • شلی عضلات(هیپوتن)
  • در پاسخ به تحریکات رفلکس های ضعیفی نشان میدهند یا اصلا تحریک نمیشوند
  • اسیدیته بالای خون
  • تشنج
  • وجود مایع آمنیوتیک در اولین مدفوع نوزاد
  • اختلال در مکیدن شیر
  • کمبود انرژی و خواب الودگی.

اگر اسیفکسی درمان نشود چه عوارضی دارد ؟

این بیماری اگر بموقع درمان نشود اثرات جبران ناپذیری بر بدن نوزاد و کودک میگذارد مثل عقب افتادگی ذهنی،فلج مغزی،نارسایی کلیوی و قلبی،بروز ادم در ریه و شش،اختلالات گوارشی و... .رایج ترین راه تشخیص ان از طریق اندازه گیری مقدار گازهای خون(ABG) صورت میگیرد.

نقش کاردرمانی در اسیفکسی چیست ؟

کاردرمانی در انجام مداخلات و تمریناتی جهت بهبود وضع تنفسی و عملکرد بهتر دستگاه تنفسی میتواند ورود کند،نیز با انجام ارزیابی هایی مثل بررسی رنگ پوست و اندازه گیری تن عضلات و بررسی رفلکس هایی که باید با توجه به رنج سنی بصورت طبیعی وجود داشته باشند و...به رفع و جلوگیری از کاهش بیشتر شلی عضلات و عوارض رشدی ناشی از ان میپردازد و همچنین تقویت مسیرهای عصبی و سلولهای عصبی اسیب دیده از کمبود اکسیژن جهت بروز رفلکس های لازم.

این کودکان با توجه به آسیب های مغزی و ثانویه در مراحل رشدی و حرکتی دچار تاخیر میشوند

همچنین بخوانید : کاردرمانی در تاخیر حرکتی 

  • نوزاد پرخطر

این اصطلاح برای نوزادی استفاده می‌شود که خطر ناتوانی فزاینده‌ای دارد، اما ناتوانی دقیق هنوز محقق نشده است. عوامل خطر در نوزادان را می توان به دو زیر عنوان اصلی تقسیم کرد. عنوان فرعی اول عوامل خطر بیولوژیکی است. اینها عبارتند از: خونریزی داخل جمجمه، رتینوپاتی دیابتی، سپسیس، انتروکولیت نکروزان، آپنه، خفگی، خونریزی داخل بطنی و آسیب شبکه بازویی. عنوان دوم عوامل خطر محیطی است. این موارد عبارتند از: بارداری نوجوانی، وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین، مشکلات سلامت روانی والدین، سوء مصرف مواد والدین و فقدان مهارت های مراقبت از خانواده 

مداخله کاردرمانی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان 

  • بسیاری از نوزادان پرخطر اولین روزهای زندگی خود را در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) برای ارائه خدمات پزشکی شروع می کنند. کاردرمانگر باید هنگام برنامه ریزی ارزیابی ها و مداخلات خود، خطر بیولوژیکی نوزادان، عوامل خطر محیطی NICU و مشکلات جدایی زودهنگام مراقبان نوزاد را در نظر بگیرد. به همین دلیل، مداخلات کاردرمانی در NICU باید شامل نوزادان، خانواده ها، کارکنان NICU و عوامل محیطی باشد.
  • جدایی زودهنگام مادر و نوزاد، پیوند مادر و نوزاد را به خطر می اندازد، که نقش مهمی در رشد نوزاد دارد. بنابراین، مداخله کاردرمانی برای نوزادان پرخطر باید در اسرع وقت پس از تولد نوزاد آغاز شود. مداخله کاردرمانی در NICU باید شامل عوامل مربوط به نوزاد، خانواده و محیط باشد. کاردرمانگر باید والدین را تشویق کند تا از نوزادان خود در NICU مراقبت کنند. این مداخله باعث ایجاد تعامل اجتماعی مثبت بین مادر و نوزاد در دوره اولیه می شود. برنامه کاردرمانی در NICU باید شامل افزایش اعتماد به نفس مهارت‌های مراقبتی مادران و ایجاد ارتباط قوی بین نوزاد و مادر با افزایش مهارت‌های مشاهده‌ای مادر نسبت به رفتارهای نوزاد باشد. هدف این مداخلات ایجاد احساس مثبت مادر به نوزاد است. سپس کاردرمانگران باید فرصتی برای مشاهده نوزاد بدهند. خانواده باید نسبت به واکنش نوزاد نسبت به محرک های محیطی حساس بوده و سعی در ارائه پاسخ مثبت از آنها داشته باشد. بنابراین، اعتماد به نفس مادر با توانایی درک واکنش نوزاد افزایش می یابد و مادر می تواند محرک های حسی مناسبی را برای نوزاد خود فراهم کند
  • مراقبت از کانگورو : یکی دیگر از مداخلات مهم کاردرمانگران شاغل در NICU است. مراقبت از کانگورو تکنیکی است که در آن نوزاد برهنه بین سینه و زیر لباس مادر یا مراقب اصلی او در حالت عمودی قرار می گیرد تا تماس پوست به پوست برقرار شود. مادر روی صندلی گهواره ای می نشیند و به صورت ریتمیک تاب می خورد تا محرک دهلیزی برای نوزاد فراهم کند. اهداف مراقبت از کانگورو ایجاد پیوند مادر و نوزاد و جلوگیری از اختلالات پردازش حسی نوزادان است. به همین دلیل، مراقبت از کانگورو باید در اسرع وقت حتی در اتاق زایمان آغاز شود و جدایی نوزاد از مادر باید به پایان برسد

  • عوامل خطر محیطی NICU و عدم بلوغ سیستم های بیولوژیکی و عصبی نوزادان منجر به اختلالات پردازش حسی در نوزادان یا حتی از دست دادن حس می شود. تمام مداخلات حسی برای نوزادانی که در NICU تحت درمان پزشکی قرار می‌گیرند، باید به جای ارائه محرک‌های حسی به کاهش محرک‌های حسی اولویت داده شود. به همین دلیل، تنظیمات محیطی در NICU نقش مهمی برای کاردرمانگران دارد. کاردرمانگر باید عوامل محیطی نور و صدای NICU را تنظیم کند. طراحی روشنایی NICU باید شامل موارد زیر باشد:
  •  (1) نوزادان باید دور از نور مستقیم قرار گیرند،
  • (2) دستگاه جوجه کشی باید با یک پتوی ضخیم برای کاهش نور پوشیده شده باشد
  •  (3) ارائه چرخه روز و شب با تغییر سطوح نور. در ساعات مشخصی از روز؛ این خواب از حرکت سریع چشم نوزاد (REM) پشتیبانی می کند
  • (4) سطوح ابزار روشنایی باید اندازه گیری شود و قرار گرفتن در معرض نور باید کاهش یابد.

طراحی سطح صدا در NICU باید شامل موارد زیر باشد:

  • (1) کاهش نویز باید در NICU ارائه شود
  •  (2) سطح صدای NICU نباید از 50 دسی بل تجاوز کند
  •  (3) سطح صدای موقت در NICU نباید از 70 دسی بل تجاوز کند
  •  (4) صدای تجهیزات سطح در NICU نباید از 40 دسی بل تجاوز کند (5) آموزش کارکنان NICU باید برای کاهش سطح سر و صدا انجام شود

یکی دیگر از مداخلات مهم کاردرمانگر در NICU ارائه حداقل تماس به نوزاد است. کاردرمانگران باید نمونه‌گیری خون، تکنیک‌های تصویربرداری، آسپیراسیون و فیزیوتراپی قفسه سینه را برای حداقل لمس کردن هماهنگ کنند و به سایر ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی در مورد فراهم کردن زمان استراحت کافی و آرام برای نوزاد هشدار رسمی بدهند.

مداخلات کاردرمانی در NICU وضعیت پزشکی نوزاد را بهتر می کند و نوزادان می توانند زودتر از NICU ترخیص شوند. پس از ترخیص از NICU، والدین باید برای مراقبت از نوزاد پرخطر در خانه آموزش ببینند و پیگیری رشد باید انجام شود. در این دوره، کاردرمانگران باید مداخلاتی را برای اختلالات پردازش حسی، رشد اجتماعی-عاطفی، مشکلات تغذیه، رشد حرکتی، رشد شناختی و مهارت‌های بازی ارزیابی و اجرا کنند.

از دیگر مداخلات درمانی برای این کودکان میتوان به یکپارچگی حسی اشاره کرد و درمان اتاق تاریک در کاردرمانی ، برای مشاهده و مطالعه ی مقاله ی " اتاق تاریک کاردرمانی " اینجا کلیک کنید .

ارزیابی آپگار چیست ؟

از طریق این ارزیابی که به ان Apgar scale می گویند و شامل ایتم هایی است که در بدو تولد روی نوزاد مورد سنجش قرار میگیرد توسط کاردرمانگر،سلامتی کودک و پروگنوزهای خوب را میتوان میش بینی کرد.این ایتم ها به طور خلاصه شامل موارد زیر است:

  • ضربان قلب
  • کوشش برای تنفس
  • تن عضلانی
  • میزان تحریک پذیری(رفلکس ها)
  • رنگ پوست

همان طور که گفته شد ضربان قلب پایین،شل بودن عضلات،تنفس سخت همراه گریه،کبودی پوست نشانه های خوبی نبوده و از وجود خطر و مشکلی متخصص را اگاه میکند.

برای ارتباط با متخصصین کاردرمانی وبسایت مام پلاس اینجا کلیک کنید.

نظرسنجی خوانندگان

لطفاً در یک نظرسنجی سریع 1 دقیقه ای شرکت کنید

پاسخ های شما به ما کمک می کند تا تجربه خود را بهبود بخشیم.

با تشکر از آقای سینا طوسی کاردرمان

 


سینا طوسی

سینا طوسی

توضیحات بیشتر

مشاهده نظرات

دیدگاه ارزشمند شما

لطفا فیلدهایی که با * مشخص شده است را پر کنید، آدرس ایمیل شما نمایش داده نمی شود