بلوغ زودرس - علائم، تشخیص و درمان

بلوغ زودرس - علائم، تشخیص و درمان

بلوغ زودرس در کودکان زمانی است که بدن کودک خیلی زود شروع به تغییر (رسیدن به بلوغ) می‌ کند. مام پلاس دراین مقاله علائم و نشانه های بلوغ زودرس کودکان و راه های شناخت و پیشگیری ودرمان را به شما ارائه می دهد.با ماهمراه باشید.

بلوغ چیست؟

 

اگر بخواهید بلوغ را تعریف کنید باید بگویید، دوران بلوغ به مجموعه‌ ای از تغییرات رشدی جسمانی و عقلانی گفته می‌ شود.  معمولاً در نوجوانی این اتفاق می افتد:

 در دختران، میانگین سن 10 سال است.

 در پسران، میانگین سنی 11 سال است.

 

 بلوغ زودرس چیست؟

 

 بلوغ زودرس در کودکان زمانی است که بدن کودک خیلی زود شروع به تغییر (رسیدن به بلوغ) می‌ کند.در دختران قبل از 7 یا 8 سالگی و درپسران قبل از 9 سالگی شروع می شود.

بلوغ زودرس برای برخی از بچه ها ممکن است سخت باشد و گاهی اوقات نشانه یک مشکل سلامتی است.

 

 علائم و نشانه های بلوغ زودرس چیست؟

 

 در دختران، علائم بلوغ زودرس عبارتند از:

1- رشد سینه قبل از 7 یا 8 سالگی

 2-شروع قاعدگی (قاعدگی اول) قبل از 10 سالگی

3- رشد سریع قد (یک جهش رشد) قبل از 7 یا 8 سالگی

 

 در پسران، علائم بلوغ زودرس قبل از 9 سالگی عبارتند از:

1- بزرگ شدن بیضه یا آلت تناسلی

2- رشد سریع قد (یک جهش رشد)

 

 در دختران و پسران، برخی از این موارد می توانند نشانه های بلوغ زودرس احتمالی باشند، اما گاهی اوقات طبیعی هستند:

 

1- رشد موهای ناحیه تناسلی، زیر بغل یا صورت

2- تعمیق صدا

3- آکنه

4- بوی بدن "بالغ"

 

 

 بلوغ زودرس چه تاثیری بر کودکان دارد؟

 

 وقتی بلوغ به پایان می رسد، رشد قد متوقف می شود. جهش رشد اولیه آنها ممکن است در مقایسه با همسالان خود در ابتدا آنها را قد بلند کند.  اما ممکن است رشد آنها خیلی زود متوقف شود و در نهایت در ارتفاع کوتاه تری نسبت به حالت قبلی قرار گیرند.

 بلوغ زودرس نیز می تواند از نظر عاطفی و اجتماعی برای کودکان سخت باشد.  برای مثال، دخترانی که دچار بلوغ زودرس هستند، ممکن است از پریود شدن یا بزرگ شدن سینه‌های خود قبل از هر یک از همسالان خود گیج یا خجالت بکشند.  ممکن است به دلیل اینکه مسن تر به نظر می رسند با آنها متفاوت رفتار شود.

 حتی ممکن است احساسات و رفتار در کودکان با بلوغ زودرس تغییر کند.  دختران ممکن است بدخلق و تحریک پذیر شوند.  پسرها می توانند تهاجمی تر شوند.

 

چه کسی در معرض خطر بلوغ زودرس است؟

 

عوامل زیادی وجود دارد که فرزندانتان را در معرض زودتر بالغ شدن قرار می‌دهد که برخی از آن‌ها قابل پیشگیری هستند.

 

۱.سابقه‌ی خانوادگی

 

بلوغ زودرس دختران را با سرعت بسیار بیش‌تری نسبت به پسران تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر سابقه‌ی خانوادگی این بیماری وجود داشته باشد، ممکن است کودک شما در معرض خطر بلوغ زودرس باشد.

 

۲.چاقی

 

در طی ۳۰ سال گذشته میزان چاقی در کودکان بیش از دو برابر شده است. تخمدان‌ها تنها مکانی در بدن نیستند که استروژن تولید می‌کنند. سلول‌های چربی نیز هورمون استروژن تولید می‌کنند. بنابراین، با افزایش سطح چاقی در سراسر جهان، تعجب آور نیست که میزان بلوغ زودرس افزایش یابد.

 

 

۳.نژاد

 

جالب است بدانید به‌طور متوسط دختران آمریکایی آفریقای و نژادهایی با پوست تیره، سریع‌تر از دختران سفیدپوست به بلوغ می‌رسند. در موارد حتی علائم بلوغ زودرس در ۶ سالگی نیز دیده شده است.

 

۴.ژنتیک

 

گاهی اوقات بلوغ زودرس می‌تواند درنتیجه‌ی جهش‌های ژنتیکی باشد که باعث ترشح هورمون‌های جنسی می‌شود. در اکثر مواقع، کودکانی که به این علت دچار بلوغ زودرس مرکزی می‌شوند، والدین یا خواهر و برادرشان نیز به این اختلال دچار بوده‌اند.

 

۵.مهاجرت، فرزندخواندگی و غیره در سنین پایین

 

تاثیرات ناگهانی محل زندگی مانند مهاجرت یا فرزندخواندگی بین‌المللی می‌تواند بر بروز بلوغ زودهنگام موثر باشد. در تحقیقات نشان داده شده که کودکان این چنینی ۱۰ تا ۲۰ درصد بیش از سایرین در معرض ابتلا به این مشکل هستند. یکی از مهم‌ترین موارد در جلوگیری از ابتلا به بلوغ زودرس توجه به سن کودک در هنگام فرزندخواندگی یا مهاجرت است.

 

۶.قرار گرفتن در معرض محصولات هورمونی

 

مصرف محصولات حاوی تستوسترون یا استروژن مانند قرص‌های ضدبارداری، کرم یا پمادها در دوران شیردهی می‌تواند زمینه‌ساز بلوغ زودرس در کودکان باشد. همچنین اگر کودکی ماده‌ای حاوی چنین هورمون‌هایی را مصرف کند، در معرض خطر بلوغ زودرس قرار دارد.

 

۷.مشکلات پزشکی

 

برخی از مشکلات پزشکی زمینه‌ای یا اکتسابی می‌تواند زمینه‌ساز بلوغ زودرس در کودکان شود. از جمله شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با بلوغ زودرس می‌توان موارد زیر را نام برد:

 

۱.پیچیدگی سندروم مککون-آلبرایت

۲.هایپرلازی مادرزادی

۳.کم کاری تیروئید

 

این موارد می‌تواند باعث تولید هورمون‌های مردانه و بروز نشانه‌های بلوغ زودرس به‌خصوص در پسران شود.

 

۸.پرتو درمانی و شیمی درمانی

 

کودکان مبتلا به انواع سرطان‌های خردسالی که تحت درمان‌های شدید مانند پرتو درمانی یا شیمی درمانی بوده‌اند، به دلیل مصرف داروهای خاص و تغییرات هورمونی در معرض بلوغ زودهنگام هستند. این مورد بیشتر در کودکانی دیده می‌شود که سرطان خون داشته‌اند.

 به طور معمول، به خصوص در دختران، بلوغ زودرس به این دلیل است که مغز سیگنال‌ها را زودتر از آنچه باید ارسال می‌کند.  هیچ مشکل پزشکی یا محرک دیگری وجود ندارد.

 در موارد کمتر، بلوغ زودرس ناشی از یک مشکل جدی تر، مانند تومور یا ضربه است.  مشکلات تیروئید یا تخمدان نیز می تواند باعث بلوغ زودرس شود.  در این موارد، علائم دیگری معمولا رخ می دهد که به مشکل جدی تری اشاره می کند.

 

 

 بلوغ زودرس در پسران کمتر شایع است و بیشتر به مشکل پزشکی دیگری مربوط می شود.  برای حدود 5 درصد از پسران، این بیماری ارثی است.

 برخی از دختران بسیار جوان (معمولاً از 6 ماه تا 3 سال) ممکن است رشد سینه را نشان دهند که بعداً ناپدید می شود یا ممکن است بدون سایر تغییرات فیزیکی بلوغ ادامه یابد.  به این حالت تلاش زودرس می‌گویند و معمولاً مشکلات پایداری ایجاد نمی‌کند.

 به طور مشابه، برخی از دختران و پسران ممکن است رشد اولیه موهای ناحیه تناسلی ویا زیر بغل یا بوی بدن داشته باشند که به سایر تغییرات در رشد جنسی مرتبط نیست.

 این کودکان ممکن است برای رد کردن بلوغ زودرس "واقعی" به پزشک خود مراجعه کنند.اما اکثر آنها نیازی به درمان ندارند و سایر علائم مورد انتظار بلوغ را در سن معمول نشان می دهند.

 

چگونه والدین می توانند در مورد بلوغ زودرس کمک کنند؟

 

 به کودک خود توضیحی ساده و واقعی در مورد آنچه اتفاق می افتد بدهید.  توضیح دهید که این تغییرات برای بچه های بزرگتر و نوجوانان طبیعی است، اما بدن او کمی زود شروع به رشد کرده است.  فرزند خود را در مورد درمان و آنچه در طول مسیر انتظار دارد، آگاه کنید.

 

  علائم هشدار دهنده رایجی که باید با پزشک در میان بگذارند عبارتند از:

 

1. نمرات ضعیف

2. مشکلات در مدرسه

3. از دست دادن علاقه به فعالیت های روزانه

4. افسردگی

 

 نحوه واکنش والدین می تواند بر میزان رفتارخوب کودکان تأثیر بگذارد.

 برای ترویج تصویر بدنی سالم و عزت نفس قوی:

 

1. از اظهار نظر در مورد ظاهر کودک خودداری کنید.

2. برای موفقیت در مدرسه یا ورزش تعریف وشویق کنید.

3. از علایق فرزندتان حمایت کنید.

 

 

تغذیه چه تاثیری بر بلوغ زودرس دارد؟

 

گرچه عوامل بلوغ زودرس بسیار گسترده است اما تحقیقات زیادی به نقش تغذیه کودکان در بلوغ زودرس اشاره کرده اند . در ادامه به این مسئله خواهیم پرداخت که چه ارتباطی بین تغذیه و بلوغ زودرس وجود داشته و چه غذاهایی باعث بلوغ زودرس می شود .

یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر بلوغ زودرس، به‌خصوص در دختران رژیم غذایی و نوع تغذیه است. عوامل بسیار زیادی بر بروز این مشکل موثر هستند اما «تغذیه» یکی از اصلی‌ترین این موارد است. از جمله غذاهایی که باعث بلوغ زودهنگام می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

۱. گوشت قرمز

 

براساس تحقیقات دخترانی که قبل از سن بلوغ بیش از ۱۲ مرتبه در هفته از گوشت قرمز استفاده می‌کنند، دو برابر سایرین در خطر ابتلا به بلوغ زودهنگام هسند.

 

۲. کافئین

 

کافئین یکی از بدترین مواد غذایی برای کودکان زیر سن رشد و حتی بزرگسالان است. کافئین به هر شکلی باعث تغییرات هورمونی به‌خصوص در کودکان می‌شود. جالب است بدانید حتی مصرف چای در کودکان زیر سن رشد و به‌خصوص دختران باعث بلوغ زودرس می‌شود.

 

۳. غذاهای چرب و شیرین

 

مصرف بیش از حد فست فود و غذاهای شیرین، چاقی و سایر مشکلات را به دنبال دارد. همین مورد عاملی موثر بر بلوغ زودرس است. بنابراین باید وعده‌های غذایی این چنینی را در رژیم غذایی کودکان در سن رشد کاهش دهید. در برخی موارد حتی لبنیات پرچرب نیز باعث بلوغ زودرس و بروز جوش و آکنه‌های زودهنگام در کودکی می‌شوند.

 

 

 

۴. مصرف جگر مرغ

 

هورمون‌های موجود در جگر، سنگدان، کتف و بال مرغ می‌تواند باعث تغییر سطح هورمون‌ها در کودکان سن رشد شده و بلوغ زودرس را به دنبال داشته باشد.

 

۵. پیاز و بلوغ زودرس

 

براساس تحقیقات انجام شده پیاز و بلوغ زودرس، با یکدیگر مرتبط هستند. این ماده غذایی حاوی هورمون‌هایی است که باعث بلوغ زودهنگام در کودکان می‌شود.

 

۶. سویا

 

سویا و سایر مشتقات حاوی مقادیر بالایی از هورمون « فیتواستروژن » هستند که زمینه‌ساز بلوغ زودرس در کودکان می‌شود. بنابراین مصرف دانه‌های سویا را به بعد از سن رشد موکول کنید.

 

 بلوغ زودرس چگونه تشخیص داده می شود؟

 

پزشک متخصص اطفال، سابقه‌ی پزشکی کودک و خانوادگی را بررسی می‌کند. در این مرحله پس از مشاهده علائم بلوغ زودهنگام به پزشک مراجعه کنید. پس از معاینه فیزیکی، پزشک برای تشخیص دلیل بروز این مشکل آزمایشاتی از جمله موارد زیر را تجویز خواهد کرد:

 

• آزمایش اشعه ایکس برای بررسی رشد استخوان‌ها

• آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده‌ی گنادوتروپین جهت بررسی سطح هورمون‌هایی مانند تستوسترون در پسران و پروژسترون در دختران برای تأیید تشخیص بلوغ زودرس

• ام آر آی جهت تشخیص مشکلات غده هیپوفیز

• سونوگرافی از تخمدان‌ها و شکم

• بررسی آزمایشگاهی هورمون‌های مختلف و نیز تعیین سن استخوانی

• رادیوگرافی سر و صورت

• آزمایش خون جهت بررس میزان هورمون‌ها

 

بلوغ زودرس چگونه درمان می شود؟

 

 اگر فرزندتان بلوغ زودرس داشته باشد، ممکن است پزشک شما را برای درمان به یک متخصص غدد اطفال (پزشکی که در زمینه اختلالات رشد و هورمونی در کودکان تخصص دارد) ارجاع دهد.

 

 اهداف درمان عبارتند از:

1. متوقف کردن یا حتی معکوس کردن رشد جنسی

2. توقف رشد سریع و بلوغ استخوانی که می تواند منجر به کوتاهی قد بزرگسالان یا شروع زودرس پریود شود

 

 بسته به علت، دو روش ممکن برای درمان وجود دارد:

۱. درمان علت یا بیماری زمینه ای

 ۲.کاهش سطح بالای هورمون های جنسی با دارو برای جلوگیری از رشد جنسی

 

 گاهی اوقات، درمان یک مشکل بهداشتی مرتبط می تواند بلوغ زودرس را متوقف کند.  اما در بیشتر موارد، هیچ بیماری دیگری وجود ندارد، بنابراین درمان معمولاً شامل هورمون درمانی برای توقف رشد جنسی است.

 در دختران، اندازه سینه ممکن است کاهش یابد. در پسران، آلت تناسلی و بیضه ها ممکن است به اندازه مورد انتظار برای سن آنها کوچک شود.  رشد قد نیز به میزان مورد انتظار برای کودکان قبل از بلوغ کاهش می یابد.  رفتار کودک معمولاً متناسب با سن او نیز می شو

.

 

بهترین پزشک برای درمان بلوغ زودرس کیست؟

 

متخصص اطفال، متخصص غدد کودکان، پزشک اطفال بهترین پزشکان برای تشخیص و درمان این اختلال هستند. دقت کنید در کنار روش درمان پزشکی تجویز شده حتما از کمک مشاور و تراپیست برای حل مشکلات روحی نوجوان نیز استفاده کنید. به این ترتیب به بهترین روش بلوغ زودرس را کنترل می‌کنید.

 نکته مهم این است که پزشکان می توانند بلوغ زودرس را درمان کنند.  آنها می توانند به بچه ها کمک کنند تا پتانسیل قد بزرگسالی خود را حفظ کنند و استرس عاطفی و اجتماعی را که ممکن است بچه ها از بلوغ زودرس با آن مواجه شوند، محدود کنند.