آزمایش اسید و باز علوم ششم ابتدایی

آزمایش اسید و باز علوم ششم ابتدایی

میدونیم که اسیدها موادی ترش مزه‌اند و از اونجایی که همیشه نمیشه با مزه کردن پی به اسیدی بودن اون ها برد چون خاصیت خورندگی دارند باید از شناساگرها استفاده کرددر این ویدیو آزمایش اسید و باز علوم ششم ابتدایی بررسی شده با ما در مام پلاس همراه شوید

🔴مفاهیم اسیدها و بازها
♦️بازها یا قلیاها مواد تلخی هستن که اگه با پوست بدن تماس پیدا کنن حس لیزی ایجاد می کنن.
♦️مواد شوینده مانند وایتکس و آمونیاک و صابون ، باز هستند که البته صابون یک باز ضعیف و وایتکس باز قوی محسوب می شود.
♦️بازها به دلیل واکنش با چربی ها به عنوان شوینده مورد استفاده قرار می گیرند.

♦️اسیدها مواد ترشی هستن که اگه با پوست بدن تماس پیدا کنن حس سوزش ایجاد می کنن.
♦️سرعت واکنش اسیدها خیلی بیشتر از بازها است و از واکنش اسید با ماده دیگر، گاز هیدروژن خارج می شود.
♦️نوشابه گازدار و آب لیموترش از اسیدهای ضعیف محسوب میشن ولی جوهرنمک که برای جرم گیری استفاده میشه از اسیدهای قوی محسوب میشه.

♦️آب اکسیژنه نوعی باز ضدعفونی کننده است که شبیه به آب است و هر مولکول آن از دو هیدروژن و دو اکسیژن به وجود آمده است.
♦️آب اکسیژنه بسیار ناپایدار است و تمایل زیادی داره که اکسیژن اضافه خودشو از دست بده.
♦️آب اکسیژنه بیشتر از آب معمولی در زنگ زدن آهن مؤثر است.
♦️اگر یک اسید و باز را باهم ترکیب کنیم هر دو خنثی می شوند به این معنا که در پایان واکنش دیگر اسید و بازی وجود ندارد.
♦️هرگاه بخواهیم اسید یا بازی رو ضعیف کنیم، کافی است به آن آب اضافه کنیم.
🔴از جمله موادخنثی می توان آب و نمک رامان برد.
♦️اسیدها موادی ترش مزه هستند ولی همه ی اسیدها خوراکی نیستند ،، اسیدها دو دسته اند اسیدهای آلی که بعضی از آن ها مثل آب لیمو .آب پرتقال .سرکه ، شیر ، گوجه فرنگی و......خوراکی بوده وبعضی دیگر ازاونا مثل اسید مورچه ( فرمیک اسید ) وسیتریک اسید (که در صنعت مواد غذایی کاربرد دارد) ازجمله اسید آلی هستن.... اسیدهای صنعتی اسیدهایی هستن که بسیار خورنده ،، سمی غیر قابل لمس هستن .برای شناسایی این اسیدها حتما باید ازشناساگری مثل کاغذ  ph استفاده کرد ،مثال از چند اسید صنعتی : جوهرنمک .جوهر شوره .جوهر گوگرد .کربنیک اسید ( اسید نوشابه )،، اسیدها در واکنش با فلزات تولید نمک وگاز هیدروژن میکنن ....وهمچنین اگر به اسیدی آب فراوان اضافه کنیم خاصیت اسیدی آن ازبین نمی رود بلکه خاصیت اسیدی کم میشود به طوری که ph آن از نظر عددی افزایش می یابد ،، برای خنثی کردن یک ماده اسیدی باید به آن یک ماده بازی اضافه کرد ضمنا اگر اسید قوی باشد باز هم باید قوی باشد که دراین صورت اسید وباز همدیگر رو خنثی کرده ومواد  جدیدی به نام نمک وآب به وجود می آیند این مواد به وجود آمده نه خاصیت اسیدی دارن ونه خاصیت بازی ،،، به این دسته مواد ،،مواد خنثی می گویند ...اسیدها را به دلیل واکنشی که با فلزات میدهن در داخل ظروف  شیشه ای یا پلاستیکی نگه میدارن ( البته تنها اسیدی که نمیتوان آن را درشیشه نگه داشت فلوریک اسید است )

 

🔴مفهوم شناساگر در علوم ششم

♦️شناساگر ها موادی هستن که میتونن  درمحیط های مختلف رنگ های متفاوت ایجاد کنن تا از این طریق به خاصیت اسیدی یا بازی یا خنثی بودن محیط پی ببریم
♦️یکی از معروفترین شناساگرها کاغذph هست که محدوده آن بین 0تا14 میباشد
♦️اگر ph  کمتر از 7باشه ماده اسیدی است وهرچه phبه صفر نزدیکتر باشه اسید قویتر خواهد بود بین اسیدهای خوراکی واسیدهای صنعتی ، اسیدهای صنعتی phکمتری دارن واسید قوی تری هستن
♦️اگر ph بیشتر از7باشه ماده بازی است واگه ph به عدد 14 نزدیک باشه ماده باز خیلی قوی خواهد بود  
♦️موادی که ph=7 دارند موادخنثی هستن مثل نمک خوراکی یا آب مقطر
♦️اگر به یه ماده بازی آب فراوان اضافه کنیم  phآن کاهش یافته وبه عدد 7نزدیک میشود ولی خنثی نمیشود
♦️اگه به یه اسید آب فراوان اضافه کنیم phآن افزایش میبابد وبه عدد ۷ نزدیک میشود
♦️شناسا گرهای معروف دیگری هم هستن مثل  تورنسل که درمحیط اسیدی قرمز رنگ و در محیط بازی آبی و در محیط خنثی بنفش رنگ میباشن(البته تورنسل به  صورت کاغذ هم دربازار هست به اسم کاغذلیتموس که  به رنگ آبی  وقرمز وجود داره)
♦️شناساگر دیگری به نام برمو تیمول بلو وجود داره که در محیط اسیدی زرد رنگ و در محیط بازی آبی و در محیط خنثی هم رنگ سبز مایل به آبی تولید میکند
♦️شناساگر دیگر فنل فتالیین هست که درمحیط بازی رنگ ارغوانی و در محیط خنثی و محیط اسیدی بی رنگ هست به همین دلیل  شناساگر  مناسبی برای شناسایی بازها هست  ولی برای شناسایی اسیدها یا محیط خنثی شناساگر مناسب است

نمونه سوالات متن درس سوم علوم ششم ابتدایی :

۱) دلیل افزایش مصرف کاغذ در سراسر دنیا چیست؟

پاسخ: افزایش شدید جمعیت

۲) کدام فلز برای ساخت کارخانه ی کاغذ سازی به طور گسترده استفاده می شود؟

پاسخ: آهن

۳) آیا با این میزان مصرف کاغذ تولید آن به روش های سنتی و دستی امکان پذیر است؟

پاسخ: خیر

۴) چه قسمت هایی از کارخانه ی کاغذ سازی از آهن ساخته شده است؟

پاسخ: ۱) دستگاه چوب خرد کن ۲) سرند ۳) دیگ خمیر سازی ۴) غلتک ها

۵) چه نوع مواد و وسایلی در کارخانه کاغذ سازی به کار رفته است؟

پاسخ: اره – رنده – غلتک – سرند – دستگاه چوب خرد کن – دیگ خمیر سازی

۶) چهار ویژگی آهن را نام ببرید.

پاسخ: ۱) به فراوانی یافت می شود. ۲) از مواد مهم تشکیل دهنده زمین است . ۳) سخت و محکم است . ۴) در رطوبت و هوای آزاد سریع زنگ می زند.

۷) کدام ویژگی های آهن سبب شده تا این فلز به طور رسمی در اغلب صنایع بزرگ کاربرد داشته باشد؟

پاسخ: فراوان بودن آن – هزینه استخراج آن از سایر فلزات کمتر است – سخت و محکم است.

۸) چهار ویژگی مشترک فلزات را بنویسید.

پاسخ: ۱) رسانای خوبی برای جریان برق هستند. ۲) سطح تازه بریده ی آن ها براق است. ۳) با ضربه نمی شکنند. ۴) به صورت ورقه و مفتول در می آیند.

۹) برای خشک کردن خمیر کاغذ و تبدیل آن به ورقه های نازک کاغذ از غلتک های بزرگ آهنی استفاده می شود؟

پاسخ: آهن فلز سخت و سنگین و مقاوم است – باعث می شود آب ورقه های کاغذ سفید خارج شود.

۱۰) دو ماده که در مرحله ی تهیّه خمیر کاغذ استفاده می شوند کدام اند؟

پاسخ: ۱) آب اکسیژنه ۲) اسید

۱۱) برخی از ویژگی های آهن را نام ببرید.

پاسخ: آهن فلز سخت و محکمی است – در طبیعت به فراوانی یافت می شود – در رطوبت در هوای آزاد سریع زنگ می زند – وزن آن زیاد است.

۱۲) اسید ها به چند دسته تقسیم می شوند نام ببرید؟

پاسخ: دو دسته: ۱) اسید خوراکی ۲) اسید صنعتی

۱۳) در کدام سوره و چه آیه ای خدا در مورد آن سخن گفته است و چه فرموده است؟

پاسخ: خداوند در سوره ی حدید آیه ۲۵ فرموده است : آهن را که در آن قدرت و استحکام و منافعی برای مردم است فرو فرستادیم.

۱۴) سه ویژگی اسیدهای صنعتی را بیان کنید.

پاسخ: ۱) سمّی اند ۲) غیر قابل لمس اند ۳) خوردنی نیستند.

۱۵) چند فلز را نام ببرید.

پاسخ: آهن – طلا – مس – آلومینیوم – جیوه – سرب

۱۶) دو اسید صنعتی نام ببرید.

پاسخ: ۱) جوهر نمک ۲) جوهر گوگرد یا همان سولفوریک اسید

۱۷) ویژگی های عمومی فلزات را بنویسید.

پاسخ: به غیر از جیوه همه فلزات جامد هستند – رسانایی جریان برق هستند – رسانایی گرما هستند – به شکل ورزق و مفتول تبدیل می شوند – درخشندگی زیادی دارند – از سایر مپاد سنگین ترند – با ضربه نمی شکنند.

۱۸) اسید های خوراکی چه مزه ای دارند؟

پاسخ: ترش مزه اند.

۱۹) آلیاژ چیست؟

پاسخ: برای استحکام بیشتر فلزات آنها را با هم یا با مواد دیگر ترکیب می کنند که به آن آلیاژ می گویند.

۲۰) چند اسید خوراکی نام ببرید.

پاسخ: سرکه ، آبلیمو و ویتامین ث موجود در برخی میوه ها مانند کیوی

۲۱) فولاد و چدن چگونه ساخته می شوند؟

پاسخ: فولاد و چدن آلیاژهای آهن هستند که از ترکیب آهن و کربن به دست می آید. در فولاد کربن کمتر و در چدن کربن بیشتری به کار می رود.

۲۲) کدام یک از ویژگی های آهن سبب شده تا این فلز به طور وسیع در صنعت کاغذ سازی و اغلب صنایع بزرگ کاربرد داشته باشد؟

پاسخ: ۱) فراوان است ۲) هزینه ی استخراج آن نسبت به فلزات دیگر کمتر است.

۲۳) آهن زنگ نزن یا آهن ضد زنگ چگونه ساخته می شود؟

پاسخ: آلیاژی از آهن است که در آن علاوه بر آهن و کربن از فلز کروم نیز استفاده می شود.

۲۴) در کدام سوره ی قرآن ، قدرت و استحکام آهن و فایده ی آن برای انسان بیان شده است؟

پاسخ: سوره ی حدید ، آیه ی ۲۵

۲۵) کدام فلز سمی است؟

پاسخ: فلز سرب سمی است و از تماس طولانی به آن پرهیز کنید.

۲۶) اگر مقداری سرکه یا آبلیمو را روی موزاییک یا سنگ مرمر بریزید چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: مرمر یا موزاییک در اسید حل می شود موزاییک و سنگ مرمر از آهک ساخته شده اند در واقع هر سنگی آهک داشته باشد ، با اسید واکنش می دهد.

۲۷) در ساخت هر کدام از موارد زیر از چه فلزی استفاده می شود؟ چرا؟

پاسخ: زیورآلات: از طلا – به دلیل درخشندگی و زیبایی زیاد و انعطاف پذیری
بدنه اتومبیل: از آهن – به دلیل مقاومت و محکم بودن آن
روکش قرص: از آلومینیوم – چون به راحتی به ورقه های نازک تبدیل می شود و با مواد خوراکی سازگاری زیادی دارد
سیم برق: از مس – به دلیل رسانایی بالا و صرفه اقتصادی

۲۸) آیا تولید کاغذ مورد نیاز به روش سنتی و دستی امکان پذیر است؟

پاسخ: خیر

۲۹) در مرحله تهیه خمیر کاغذ علاوه بر آب اکسیژنه از چه چیز دیگری استفاده می شود؟

پاسخ: از اسید

۳۰) چه نوع مواد و وسایلی در کارخانه کاغذ سازی به کار رفته است؟ جنس وسایل به کار رفته از چیست؟

پاسخ: اره ، رنده ، غلتک ، سرند ، دستگاه چوب خرد کن و دیگ – جنس آن ها از آهن است.

۳۱) اسید در چه جاهایی کاربرد دارد؟

پاسخ: در زندگی روزانه – در صنایع

۳۲) اسید ها به چند دسته تقسیم می شود؟

پاسخ: اسیدهای خوراکی – اسیدهای صنعتی

۳۳) سه ویژگی اسید های صنعتی را نام ببرید.

پاسخ: سمی هستند – غیر قابل لمس اند – خوردنی نیستند

۳۴) جوهر نمک چیست؟

پاسخ: یک اسید صنعتی قوی و غیر قابل لمس و خوردن است.

۳۵) اسیدهای خوراکی چه مزه ای هستند؟

پاسخ: ترش مزه هستند.

۳۶) چند میوه که اسید خوراکی دارند را نام ببرید.

پاسخ: لیمو ترش – پرتغال – کیوی

۳۷) کاغذ ph چیست؟

پاسخ: وسیله شناسایی اسیدها است.

۳۸) هنگام استفاده از جوهر نمک در خانه چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

پاسخ: از تماس مستقیم آن با دست جلوگیری کنید.
از تنفس بخار ناشی از محلول جوهر نمک پرهیز کنیم.

۳۹) اگر سنگ مرمر خرد شده را با جوهر نمک و سرکه و آب در سه لیوان جداگانه مخلوط کنیم چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: سنگ مرمر در جوهر نمک حل می شود ولی در سرکه فقط مقداری از آن حل می شود و در آب حل نمی شود.

۴۰) اگر برگ یک گیاه را به جوهر نمک آغشته کنیم چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: بعد از مدتی برگ کمرنگ می شود و در نهایت رنگ سبز برگ از بین می رود.

۴۱) چرا ورود فاضلاب کارخانه ها به رودخانه ها و مزارع به آنها آسیب می رساند؟

پاسخ: زیرا ph آب یا قدرت اسیدی آب را تغییر می دهد و باعث لطمه دیدن یا مرگ جانداران می شود.

۴۲) تهیه کاغذ از دو روش ساخت با چوب و بازیافت آن چه تاثیری روی موارد زیر دارد؟

پاسخ: مقدار مصرف برق: در بازیافت کاغذ در مصرف برق صرفه جویی می شود.
آلودگی هوا: قطع درختان باعث نابودی جنگل ها می شود و آلودگی هوا افزایش می یابد.
قیمت تمام شده: هزینه تولید کاغذ از چوب بسیار بیشتر از بازیافت کاغذ است.
مقدار مصرف آب: در روش بازیافت انرژی الکتریکی بیش تری مصرف می شود.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید

 

 

برای دیدن بقیه آموزش های پایه ششم   اینجا  را کلیک کنید.