آموزش ریاضی در کودکان بیش فعال

آموزش ریاضی در کودکان بیش فعال

همه ما میدانیم که پروسه یادگیری و آموزش ریاضی پروسه اسانی نیست اما این مورد برای کودکانی که دچار بیش فعالی هستند چندین و چند برابر سخت تر است .در این مقاله می آموزیم چگونه این پروسه را کمی برای انها اسان تر کنیم..

آموزش کودکان مبتلا به بیش فعالی یا ADHD به چه صورت است؟

از مشخصه اصلی کودکان بیش فعال، نبود توجه و تمرکز و انجام حرکات بیش فعالی است که زمینه ساز بروز رفتار های تکانشگری نیز می گردد. به همین دلیل پزشکان برای کاهش رفتار های ناشی از این اختلالات، دارو هایی تجویز می کنند.

در برخی موارد مصرف دارو های ضد آلرژی موجب بروز رفتار های نامناسب در این کودکان می گردد. البته گاهی برخی کودکان به دلیل سرزنش اطرافیان و رفتار های این قبیل دچار نا امیدی می شوند که تشدید علائم را به دنبال دارد. به همین دلیل والدین علی رغم تلاشی که برای آموزش و تربیت این کودکان می کنند، بازخورد مناسبی دریافت نمی کنند.

از فاکتور های موثر در بهبود این وضعیت، شناخت عوامل به وجود آورنده رفتار نامناسب کودک و صبر و شکیبایی بیشتر در مواجهه با چنین مشکلاتی است. البته به این مفهوم نیست که هیچ گونه مداخله ای صورت نگیرد بلکه برای تاثیر گذاری بیشتر باید موقعیت و زمان مناسب در نظر گرفته شود تا سریع تر کودک آرام گردد.

به طور مثال چنان چه مادر، رفتاری هیجان زده و بیش فعال از کودک خود مشاهده کرد باید در موقعیت مناسب به او گوشزد کند که: " امروز تا به این لحظه اگرچه رفتار نا مناسب داشتی ولی بهتر است الان آرامش خود را حفظ کنی. من برای اینکه لحظات خوبی که امروز گذراندی خراب نشود چیزی نگفتم ولی الان می تونیم چند دقیقه با هم خوش بگذارنیم. نظرت چیه الان برات یک داستان زیبا درباره جنگل و آقا شیره تعریف کنیم. می تونی با کشیدن چند نفس عمیق آمادگی خودت را اعلام کنی."

در چنین وضعیتی که کودک رفتار نامناسب بروز می دهد، برخی از والدین صبر می کنند تا کودک رفتار خود را کنترل کند که این حرکت نه تنها تاثیری نداشته بلکه سبب می شود که مادر نیز خونسردی خود را از دست بدهد که آرام شدن کودک نیز به دنبال آن به تعویق می افتد.

بهتر است والدین در چنین مواردی که کودک رفتار نامطلوب دارد از خشم، عصبانیت و فریاد زدن بپرهیزند که چنین رفتاری سبب لجبازی کودک نیز می شود که به دنبال آن رفتار های نا شایست خود را تکرار می کند.

پیشنهاد می شود که در چنین وضعیتی مادر نه با کلام بلکه با رفتار از کودک بخواهد آرام شود. یکی از این شیوه ها تعریف داستان مورد علاقه کودک است که سبب انصراف کودک از بروز رفتار های نا شایست می شود.

تعدادی از کودکان علاقه زیادی به شنیدن داستان صوتی یا موسیقی و تماشا تلویزیون دارند. استفاده از چنین راهکار هایی در زمانی که کودک هیجان زده می شود، مثمر ثمر است. حتی این روش را  می توان به عنوان پاداش در موقعیت هایی که کودک رفتار خود را کنترل می کند نیز به کار گرفت.

آموزش کودکان بیش فعال در مدرسه

بیشتر کودکان در سنین پایین با این موضوع مواجه هستند. آن‌ها معمولا پر تحرک هستند و نمی‌توانند تکالیف خود را به خوبی انجام دهند. این موضوع حتی برای بزرگسالان در دبیرستان نیز رخ می‌دهد. قبل از هر اقدامی باید با یک پزشک متخصص برای تشخیص این موضوع صحبت کنید. هر کودکی که تحرک زیادی دارد یا بی توجه است، بیش فعال نیست.

کودکان دبستانی معمولا انرژی زیادی برای انجام کارها دارند و این موضوع برای آن‌ها طبیعی است. کودکانی که با بیش فعالی روبه‌رو هستند معمولا در نحوه ارتباط دچار مشکل می‌شوند. آن‌ها نمی‌توانند با معلمان و دوستان خود ارتباط سالمی برقرار کنند

نکاتی در مورد دانش آموزان بیش فعال

1. در دنبال کردن مراحل مشکل دارند، به خصوص زمانی که مراحل یک فهرست باشند، و نیاز باشد که به ترتیب در هر مرحله یک عملیات انجام دهند، مانند تقسیم طولانی یا حل معادلات.
2. در طول کار گروهی مسئولیت خود را انجام نمی دهند و حتی ممکن است گروهی را از انجام وظیفه خود باز دارند.
3. اغلب فراموش می کنند که تکالیف را یادداشت کنند، آن ها را انجام دهند یا کارهای تکمیل شده را به مدرسه بیاورند.
4. اغلب از کنترل حرکات خود ناتوان هستند، که باعث می شود یادداشت‌برداری را برایشان دشوار شود.
5. با صحبت کردن خارج از نوبت یا حرکت در کلاس درس، توجه را طلب میکنند.
6. با پروژه های بلندمدت که در آن ها نظارت مستقیمی وجود ندارد مشکل دارند.

 

این ها همان کارهایی است که بچه‌های مبتلا به اختلال بیش‌فعالی برای انجام آن ها مشکل دارند، نه به این دلیل که آن ها مایل نیستند، بلکه به این دلیل که مغزشان به آن ها اجازه نمی‌دهد. بنابراین آموزش دادن به آن ها آسان نیست.

کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی اغلب بهای مشکلات خود را با نمرات پایین، سرزنش و تنبیه، مسخره شدن توسط همسالان خود و عزت نفس پایین می پردازند.

بیش فعالی و ریاضی

تسلط بر ریاضی یک فرآیند پیچیده است. شکست در فرآیند یادگیری می تواند در چندین زمینه از جمله حافظه، توجه، حل مسئله و سازماندهی رخ دهد - همه زمینه هایی که می تواند برای دانش آموزان مبتلا به ADHD چالش برانگیز باشد. در مراحل اولیه یادگیری، دانش آموز باید در مورد کمیت ها و نحوه مطابقت آنها با اعداد بیاموزد. دانش آموز همچنین باید حقایق، قوانین و کلمات ساده ریاضی را به خاطر بسپارد و سپس بتواند آن حقایق آموخته شده را خیلی سریع از حافظه به خاطر بیاورد و سپس از انها در حل مسیله استفاده کند که در کودکان بیش فعال این مراحل به خوبی انجام نمی شوند و همین مورد باعث دیراموزی و سخت اموزی ریاضی برای انها میشود.

ریاضی به شدت تجمعی است. دانش آموز برای یادگیری های بعدی ،باید بر آنچه قبلاً آموخته است، بپردازدیعنی با استفاده از اموزه های قبلی موارد جدید را باد بگیرد. با پیچیده تر شدن وظایف ریاضی، یک پایه قوی در ریاضی ضروری است. میتواتیم فکر کنیم  که یادگیری مفاهیم ریاضی شبیه به چیدمان بلوک‌های سازنده است - هر بلوک زیربنایی (یا مفهوم ریاضی) از موارد زیر پشتیبانی می‌کند:

1-اختلالات حافظه کاری یا WORKING MEMORY

با پیچیده تر شدن تکالیف ریاضی، دانش آموز باید بتواند الگوها را تشخیص دهد و به طور خودکار حقایق و قوانین ریاضی را به خاطر بیاورد تا به سرعت مراحل مسئله را حل کند. اختلالات حافظه کاری که برای دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی موردی شایع است می تواند توانایی دانش آموز را برای انجام این کار مختل کند. 

حافظه کاری باعث می شود دانش آموز در هنگام انجام چندین مرحله در بسیاری از محاسبات ریاضی، اطلاعات را در ذهن نگه دارد و آن اطلاعات را پیگیری کند و اطلاعات جدید وارد ذهن کند و از تمامی این اطلاعات برای حل یک مسیله یا مشکل استفاده کند.کودکان بیش فعال با مشکل در این مورد در درک ریاضی حل کردن مسایل ان دچار مشکل میشوند.

2-توجه پایدار یا SUSTAINE ATTENTION

یادگیری ریاضی مستلزم توجه مداوم برای به خاطر سپردن حقایق و حفظیات ریاضی و ترتیب مراحل ان در حین مشاهده و بررسی پاسخ ها است. این می تواند برای دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی که با تمرکز مشکل دارند و می توانند به راحتی راه خود را گم کنند یا درگیر چندین عنصر در یک مسئله ساده ریاضی شوند، دشوار باشد.

مسائل توجه همچنین می تواند سرعت حرکت دانش آموز در محاسبات ریاضی، مرتب کردن اطلاعات اضافی و پیروی از روش های چند مرحله ای را کاهش دهد. برای دانش‌آموزان مبتلا به بیش فعالی  که سرعت پردازش پایین‌تری دارند، می‌تواند انرژی زیادی نسبت به کودکان بدون مشکلات در توجه و تمرکز صرف حل مسائل کنند که این مورد مطمئناً بر عملکرد حل مسئله ریاضی تأثیر می‌گذارد.

 

بسیاری از دانش آموزانی که بیش فعالی دارند، ضریب هوشی بالاتر از متوسط دارند اما در کلاس درس مشکلی را تجربه می کنند که ممکن است منجر به نمرات پایین تر یا مشکلات دیگر شود.

در اینجا 6 راهنمایی ریاضی و روش تدریس برای معلمان و والدین برای کمک به دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی آورده شده است.

1-دستورالعمل ها را به قسمت های کوچکتر تقسیم کنید.

دادن یک دستورالعمل در یک زمان برای کودکان مبتلا به ADHD مفید است.

این به دانش آموزان کمک می کند تا روی یک کار در یک زمان متمرکز بمانند و به حفظ تمرکز در طول دوره کلاس کمک می کند. این یک نکته مفید برای دانش آموزان با و بدون ADHD است. با شکستن مسیرها به مسیر های کوتاه تر، دانش‌آموزان به احتمال بیشتری می‌توانند وظایف را با موفقیت انجام دهند و هنگام تمرکز کامل روی یک چیز در یک زمان، به دستورالعمل‌ها پاسخ دهند.

2-دستورات کتبی بدهید.

دانش آموزان مبتلا به ADHD ممکن است دستورالعمل های دهانی طولانی را به خاطر نداشته باشند. دستورالعمل های کتبی ارائه کنید که به دانش آموزان اجازه می دهد در صورت نیاز به آنها مراجعه کنند. داشتن مسیرهای قابل دسترسی در حین انجام یک تکلیف باعث می شود دانش آموزان در مسیر خود باقی بمانند.

دانش‌آموزان همچنین می‌توانند هنگام تکمیل مرحله‌ای از کار، دستورالعمل‌های کاغذ را بررسی یا علامت‌گذاری کنند.

3-کارهای دانش آموز را زود و اغلب بررسی کنید.

دانش‌آموزان مبتلا به ADHD ممکن است نیاز به هدایت مجدد داشته باشند، زیرا ممکن است به دستورالعمل‌ها به دقت گوش نکرده باشند.

برای دانش آموزان بسیار خسته کننده است که باید تکالیف را دوباره انجام دهند! این می‌تواند به مشکل رایج ساعت‌ها در روز برای انجام تکالیف کمک کند.

بررسی تکالیف کلاسی و خانه چند دقیقه پس از شروع یک کار، فرصتی برای تغییر مسیر تلاش ها فراهم می کند – چه به این دلیل که دانش آموز دستورالعمل ها را اشتباه متوجه شده باشد یا به کمک ریاضی بیشتری نیاز داشته باشد!

4-از الگوها و یادگاری ها استفاده کنید.

یادگیری الگوهای ریاضی درک و به خاطر سپردن مفاهیم را آسان تر می کند. هر چیزی که به نظر می‌رسد ریاضی را آسان‌تر و سریع‌تر کند، به کودکان مبتلا به ADHD کمک می‌کند تا بهتر تمرکز کنند.

یادگیری ریاضی در تبلت می تواند این فرآیند را جذاب تر کند.

5-مثال هایی از زندگی واقعی ارائه دهید.

نمونه های زندگی واقعی می تواند مفاهیم ریاضی را برای همه دانش آموزان از جمله آنهایی که ADHD دارند زنده کند.

گفتن زمان و ایجاد تغییر با پول نمونه‌هایی از راه‌هایی است که دانش‌آموزان جوان‌تر می‌توانند مفاهیم اساسی را با زمینه زندگی واقعی درک کنند.

برای بچه های بزرگتر، مفاهیم حجم و سطح را می توان با استفاده از مایع برای پر کردن ظروف یا اندازه گیری متراژ مربع چمنی که نیاز به چمن زنی دارد آموزش داد.

6-از فناوری و تصاویر برای کمک ریاضی استفاده کنید.

نمودارها و نمودارها راه بسیار خوبی برای کمک به کودکان مبتلا به ADHD هستند تا مراحل مورد نیاز برای محاسبات پیچیده را به خاطر بسپارند.

رایانه‌ها و تخته‌های هوشمند نیز به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا به روش‌های مختلف با مطالب ارتباط برقرار کنند. این می تواند بر انتقال از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت تأثیر بگذارد.

بچه ها همچنین عاشق ماهیت تعاملی کار با رایانه یا تبلت هستند! جلوه های صوتی، تصاویر، امتیازها و پاداش ها باعث می شود یادگیری ریاضی شبیه به بازی کردن باشد.

از آنجایی که این روش  در خانه انجام می شود، دانش آموزان نیز می توانند در صورت نیاز استراحت کنند. این برای دانش‌آموزان مبتلا به ADHD عالی است زیرا می‌توانند مکث کنند و بعداً به کار خود بازگردند.

کمک روزانه از یک کاردرمانگر یا معلم خصوصی ریاضی که با مشکلات بیش فعالی اشنا باشد هنگامی که دانش آموزان مفاهیم ریاضی را یاد می گیرند و مرور می کنند، منجر به پیشرفت های بزرگ می شود

دیدگاه یک معلم

کریس دندی ، متخصص پیشرو ADHD و معلم سابق با بیش از 35 سال تجربه کار با دانش‌آموزان مبتلا به ADHD، بیشتر توضیح می‌دهد که چرا ریاضی اغلب می‌تواند برای این دانش‌آموزان مشکل ایجاد کند.

"از آنجایی که یادگیری برای بسیاری از ما نسبتاً آسان است، گاهی اوقات فراموش می کنیم که وظایف به ظاهر ساده واقعاً چقدر پیچیده هستند، به عنوان مثال حفظ کردن جدول ضرب یا حل یک مسئله ریاضی. به عنوان مثال، وقتی دانش آموزی روی یک مسئله ریاضی کار می کند، باید به طور روان حرکت کند. بین مهارت های تحلیلی و چندین سطح حافظه (حافظه کاری، کوتاه مدت و بلند مدت).

او می‌گوید: «با مشکلات کلمه، او باید چندین اعداد و سؤالات را در ذهن داشته باشد، در حالی که تصمیم می‌گیرد چگونه یک مسئله را حل کند. سپس باید در حافظه بلندمدت کندوکاو کند تا قاعده ریاضی درستی را پیدا کند تا برای مسئله استفاده کند. سپس باید در حالی که قوانین را به کار می‌گیرد و اطلاعات را بین حافظه کاری و کوتاه‌مدت به عقب و جلو می‌برد تا مشکل را حل کند و پاسخ را مشخص کند، حقایق را در ذهن دارد.این پروسه به ان اسانی که بنظر میرسد نیست!

شاید این مورد را ما که تنها با چند بار مرور و مشاهده و یادگیری توسط یک معلم، موارد ریاضی را به راحتی میفهمیم و به خاطر میسپاریم درک نکنیم اما همانطورکه بالاتر عنوان شد پروسه یادگیری و اموزش ریاضی واقعا به این راحتی ها نیست...

 

با ارزوی بهبود تمامی بیماران

ملیکا بخشی