کاردرمانی در کودکان سی پی و 4 روش اصلی درمان آن

توجه : به این بیماری بصورت مخفف سی پی CP  میگویند . این کلمه ی مخفف در ادامه ی مقاله بکاربرده شده است .

فلج مغزی از دیدگاه ویکی پدیا :

گروهی از اختلالات حرکتی دائم در سیستم عصبی ولی غیر پیشرونده هستند که به دلیل ناهنجاری‌های مادرزادی یا اسیب‌های وارده بر مغز در مراحل اولیه تکامل ایجاد می‌گردند. تعدادی از این افراد فقط نقص حرکتی دارند و اختلال دیگری ندارند ولی در سایر بیماران علایم احتمالی همراه این اختلالات، مشکلات یادگیری، شنیدن، دیدن و تشنج است. وضعیت هوش بسته به محل آسیب متغیر است و بعضی از این کودکان از نظر هوشی با استعدادند

در این مقاله به بررسی موارد زیر پرداخته شده است ، جهت مراجعه مستقیم به هر قسمت میتوانید روی همان کلمه ی مورد نظر کلیک کنید .

►فلج مغزی چیست ؟

►شیوع فلج مغزی 

►علل فلج مغزی 

►مشکلات کودکان سی پی 

►انواع سی پی 

►درمان های سی پی 

►کاردرمانی 

►گفتاردرمانی

►ارتوپد فنی و ارتز پروتز 

►فیزیوتراپی و درمان های دیگر

►نکات الگودهی و مراقبتی روزانه ی این کودکان برای مادران

►نکات مراقبت دهان و دندان

 آیا فلج مغزی پیشرونده است ؟

این اختلال میتواند موجب فلجی،اسپاستیسیته(سفتی عضلات)، یا کنترل غیر طبیعی حرکت یا پوسچر(حالت بدن) نامناسب شود. با وجود اینکه ضایعه به مغز ثابت است اما الگوی نقص حرکتی در طول زمان تغییر می کند و معمولا رشد همه کارها و جنبه های کودکی را تحت تاثیر قرار میدهد. ضایعات حرکتی که همراه  این اختلال  هستند ممکن است با اختالالات حسی ، شناختی، ارتباطی و درکی و یا تشنج همراه شوند.

با وجود اینکه خود این اختلال  پیش رونده نیست (یعنی آسیب وارد شده به مغز اگر کودک تشنج یا صرع نداشته باشد پیشروی نمیکند) ولی متاسفانه با افزایش سن ، رشد و تغییر اعضای مختلف بدن و سیستم های گوناگون مشکلات متعددی برای این کودکان ایجاد میشود که در ادامه ی این مقاله بطور کامل به آن پرداخته ایم.

چه اتفاقی برای مغز این کودکان می افتد ؟

چرا این کودکان حرکت درستی ندارند؟

ضایعه یا آسیب به مغز ممکن است باعث نقص در فعالیت عضلانی در همه یا بخشی از بدن شود.

این اختلال به طور معمول رشد حسی- حرکتی سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد در نتیجه برای کودک دشوار است اطلاعاتی که مغز برای برنامه ریزی و حرکت در اندام ها احتیاج دارد (که در تعاملات روزمره با محیط نیاز است)را یکپارچه کند. عضلات به صورت ناهماهنگ و ناکارامد فعال می شوند به صورتی که نمی توانند با یکدیگر برای ایجاد یک حرکت نرم و مؤثر کار کنند.

شیوع فلج مغزی : 

1. شیوع این بیماری ۳/۳ در هر ۱۰۰۰ نفر است؛ تقریباً ۸۱ درصد آنها مبتلا به نوع اسپاستیک(در ادامه ی مقاله توضیح داده شده است) فلج مغزی هستند
2. در میان این کودکان ۸ درصد دچار طیفی از اختلالات مانند اوتیسم و ۳۵ درصد مبتلا به صرع هستند. ۵۶ درصد قادر به راه رفتن به تنهایی و ۳۳ درصد دچار محدودیت حرکتی و یا نا توانی در راه رفتن هستند فلج مغزی توسط آسیب یا ناهنجاری‌های مغزی ایجاد می‌شود.
3. بسیاری از این مشکلات در دوران جنینی رخ می‌دهند اما این اختلال می‌تواند در هر زمان دیگری طی ۲ سال اول زندگی، زمانی که مغز کودک همچنان در حال تکامل است رخ دهد.

علل  فلج مغزی چیست ؟ایا بیماری سی پی ارثی است؟

این اختلال کودکان بر اثر رشد ناکامل یا غیر طبیعی و یا آسیب رسیدن به بخشی از مغز ایجاد می‌شود که این بخش کنترل حرکات بر بدن را به عهده دارد. این آسیب ممکن است قبل از تولد، در حین زایمان یا بعد از تولد رخ دهد.

• فلج مغزی مادرزادی

اغلب کودکانی سی پی به صورت مادرزادی این بیماری را دارند اما ابتلای آنان به فلج مغزی ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از تولد تشخیص داده می‌شود.

• فلج مغزی اکتسابی

درصد کمی از کودکان به سی پی اکتسابی مبتلا می‌شوند که در این صورت این بیماری بعد از تولد ایجاد می‌شود. برخی از علل ابتلا به فلج مغزی اکتسابی عبارتند از  :

1. آسیب مغزی طی چند ماه یا چند سال اول زندگی کودک
2. عفونت مغزی مانند مننژیت باکتریایی و یا آنسفالیت ویروسی
3. مشکل در جریان خون به مغز، یا ضربه شدید به سر بر اثر تصادفات ماشین، زمین خوردن یا تجاوز به کودک 

• عوامل خطر ایجاد فلج مغزی در هنگام زایمان : 

برخی از بیماری‌ها یا اتفاقات ممکن است در دوران بارداری یا زایمان بروز کنند که ریسک به دنیا آمدن کودک با فلج مغزی را بالا می‌برند. برخی از این عوامل خطر عبارتند از:

1. وزن کم کودک در حین تولد و زایمان زودرس
2. چندقلوزایی
3. عفونت در دوران بارداری
4. عدم تطابق Rh خون مادر و کودک
5. قرارگیری مادر در برابر عناصر و مواد سمی
6. ابتلای مادر به اختلالات غده تیروئید، کمتوانی ذهنی، دفع پروتئین یا تشنج

• عوامل زیر موجب بروز فلج مغزی (سی پی) نمی‌شوند اما از جمله عوامل هشداردهنده هستند:

1. تولد از پا
2. زایمان سخت و پیچیده
3. کم بودن وزن نوزاد نسبت به سن حاملگی
4. نمره‌ی آپگارپایین نوزاد (روشی سریع و مطمئن در ارزیابی سلامت نوزاد در لحظه‌های ابتدایی تولد است) 
5. یرقان یا زردی
6. تشنج
7. در بعضی از افراد با فلج مغزی بعلت کاهش سطح اکسیژن (هیپوکسی) بخش‌هایی از مغز آسیب دیده‌اند.

مشکلات کودکان سی پی :

در ابتدا وضعیت بدن را برای کنترل عضلات و حرکات مختلف بررسی میکنیم

مکانیسم های پوسچرال چیست :

نتیجه انجام درست عملکرد حسی- حرکتی در کودکان پوسچر درست و طبیعی، کنترل پوسچر و حرکت نرم و هماهنگ میباشد. اصطلاح پوسچر، شامل راستای اجزای بدن نسبت به هم و نسبت به محیط است.

از منظر ویکی پدیا

• حرکت (Movement) و کنترل حرکتی (Motion Control)امور مهمی در زندگی موجودات به ویژه انسان است و عوامل مختلفی در این فرایند نقش دارند.
• سیستم عصبی مرکزی(CNS)که شامل مغز و نخاع است، مهم‌ترین عامل کنترل حرکت است.
• تشکیلات مغزی سیستم عصبی مرکزی، فعالیت‌های سیستم نخاعی را کنترل می‌کنند.
• البته سیستم نخاعی نیز از طریق ارسال پیام‌های حسی بی‌شماری که از محیط دریافت می‌کند، ساختارهای مغز را جهت انجام حرکت تحت تأثیر قرارمی‌دهد.

مکانیسم های وضعیتی در کودکان سی پی :

1. مکانیسم های وضعیتی بخش ذاتی از مهارت های حرکتی است و وقتی به صورت غیر طبیعی باشند و یا وجود نداشته باشند به سمت مهارت های حرکتی غیرطبیعی یا حتی عدم وجود این مهارت پیش میروند.کودکانی مبتلا به CP ممکن است زمانی که می خواهند نقص های حرکتی بوجود امده را رفع کنند از حرکات و پوسچرهای غلط به صورت جبرانی استفاده کنند تا در محیط خود عملکرد داشته باشند. این حرکات جبرانی و الگوهای غیر معمول حرکتی، موانعی را در رشد مهارت های حرکتی ایجاد میکنند،کودکان مبتلا به CP  برای حرکت کردن از الگوی رفلکس های اولیه و خودکار به عنوان اولین وسیله تحرک خود، استفاده می کنند.
2. همه کودکان مبتلا به فلج مغزی در رشد حرکتی تاخیر دارند اگر چه علائم مختلفی در کودکان فلج مغزی مثل اسپاستی سیتی (سفتی عضلات)و حرکات غیرارادی مختلف فقط سهم کمی را در این اختلال رشدی دارند.
3. رشد غیر طبیعی در مکانیم های تعادل وضعیتی به شدت رشد حرکتی را دچار مشکل میکند.

• تاثیرات رفلکس ها بر کودکان سی پی : 

رفلکس چیست از دیدگاه ویکی پدیا :

1. بازتاب یا رفلکس (به انگلیسی: reflex) فعالیتی خودکار یا غیرارادی که از طریق میکرومدار های عصبی نسبتاً ساده روی می‌دهد، بدون آنکه لزوماً شعور در آن دخالت داشته باشد. مثال های معروف آن عطسه و سرفه هستند .
2. در معانی لغوی این واژه "آماده سازی مجدد" نیز آمده است.
3. در برخی بیماری های عصبی رفلکس ها تضعیف، تشدید یا از بین می روند، همچنین ارزیابی رفلکس ها در تعیین میزان کاهش هوشیاری و عمق کما مفید است.

• رفلکس های غیر طبیعی در این کودکان :

در کنار مکانیسم های وضعیتی مطلوب رفلکس های غیر طبیعی وجود دارند که هیچ گونه تاثیری جهت تشخیص نوع خاصی از فلج مغزی را ندارند.رفلکس های اولیه در زمان تولد یا دوران کودکی نرمال وجود دارند و بعدا ناپدید یا یکپارچه میشوند.وقتی کودک بزرگ میشود در کودکان فلج مغزی رفلکس های اولیه هنوز پس از سنینی دیده میشوند که می بایستی با سیستم عصبی یکپارچه میشدند.

همچنین بخوانید :

کاردرمانی و رفلکس های گردنی(18نشانه اصلی عدم یکپارچگیSTNR)

قابل توجه کاردرمانگران عزیز :

زمانی که کودکان مبتلا به فلج مغزی قادر به رشد مکانیسم های وضعیتی نورولوژیکی کامل نیستند،رفلکس های اولیه نوزادی میتوانند راهکاری جهت اجرای عملکرد باشند.

کودکان سی پی چه مشکلاتی دارند ؟

1. در کودکان مبتلا به فلج مغزی تن عضلانی (قدرت)غیر طبیعی 
2. افزایش یا کاهش تن در حالت استراحت عضله   ( بدن کودک همواره شل است)
3. افزایش تون عضلانی که وابسته به سرعت است (وقتی میخواهد کاری انجام بدهد یا بصورت ناگهانی عضلات سفت و منقبض میشوند)
4. باقی ماندن رفلکس های اولیه غیر طبیعی ( رفلکسای دوران نوزادی حرکات غیرارادی هستند که به انسان کمک میکنند تا زمان تکامل مغز بتواند از بدن او محافظت کنند و نیازهای او را برطرف سازند با افزایش سن و بهبود عملکرد مغز این رفلکسها باید از بین بروند تا حرکات غیرارادی جای خود را به حرکات ارادی بدهند )
5. کاهش پردازش اطلاعات حس های وستیبولار(تعادلی -شنوایی)، بینایی و عمقی.
6. دامنه حرکتی زیاد از حد یا خیلی کم.
7. ضعف عضلانی.
8. تاخیر در رشد طبیعی حرکتی ( برای مطالعه مقاله ی تاخیر حرکتی کودکان اینجا کلیک کنید)
9.  نمونه هایی از آسیب ها و پیامدهای اولیه و ثانویه در کودکان با تشخیص فلج مغزی:
10. شلی یا سفتی عضلات.
11.  اسپاستیسیته.(نوعی سفتی که متغییر است)
12.  بروز حرکات غیر ارادی.
13.  ضعف عضلات چشم.
14.  تن عضلانی غیر طبیعی در ماهیچه های صورت.
15.  نقص حواس اندام های دیگر.
16.  احتمال وقوع تشنج.
17.  بدفورمی در مفاصل مانند آرنج، مچ،دست، لگن ،زانو ، مچ پا.
18.  ضعف یا ناتوانی در راه رفتن یا حرکت کردن.
19.  آسیب پردازش شنوایی، بینایی یا گفتار.
20.  مشکل در کنترل ادرار و مدفوع.
21.  ناتوانی هوشی و یادگیری.
22.  مشکلات در تنفس کردن به دلیل مشکلات ضعف عضلات تنه.
23. مشکلات پوستی به علت فشار طولانی مدت در یک حالت تکراری. ( زخم بستر )
24.  مشکلاتی در غذا خوردن و بلعیدن.
25. اختلالات همراه مثل :مشکلات خواب-خستگی-مشکلات تغذیه و سوتغذیه-تراکم پایین مواد معدنی-درد عضلانی اسکلتی و ... دارند.
26. ​همچنین چون cp می تواند به مناطقی خارج از سیستم حرکتی مغز آسیب بزند، کودکان مبتلا ممکن است ضعف مهارت های زبان دریافتی و زبان بیانی را داشته باشند. به این معنا که آن ها در پردازش اطلاعات زبانی و یا ایجاد پاسخ ها مشکل دارند

*** برای مشاهده ی پست رشد طبیعی کودکان اینجا کلیک کنید و روند رشد کودکتان را بر اساس آن مورد ارزیابی قرار دهید .***

ایا شرایط همه ی کودکان مثل یکدیگر است ؟ خیر

همه این توانایی های آسیب پذیر می تواند به مشارکت کودک در فعالیت های متناسب با سن او، به درک و پاسخ به دستورالعمل ها، فهمیدن نیازهای خود و مدیریت نیازهایش با مشکل مواجه کند.

سطح مهارت های شناختی و زبانی برای تعیین هدف و ظرفیت نتیجه گیری در نظر گرفته می شود.

کودکان cp ممکن است اختلال بینایی یا حسی داشته باشند. اختالالات بینایی مثل:نابینایی، ناهماهنگی حرکات چشم سستی عضلات چشم در بیش از ۵۵ درصد بچه های مبتلا به CP مشاهده می شود.

• بررسی اجمالی مشکلات بینایی در این کودکان : 

کودکان مبتلا بهCP شدید، با احتمال بیشتری اختالالات بینایی را به همراه دارند. 

چشم نقش مهمی در زمانبندی گرفتن و رها کردن، دستکاری کردن اشیاء و جهت یابی ابزار،برقراری تماس چشمی و پیدا کردن اشیا بازی می کند.همچنین ممکن است نقص هایی در پردازش اطلاعات بینایی در مغز وجود داشته باشد.

بدون یک پردازش مناسب،کودک ممکن است ارتباطات فضایی را در میان اشیاء متوجه نشود و قسمتی از میدان بینایی را از دست بدهد، یا چیزی را که تا حدودی پنهان است را نتواند تشخیص دهد مانند لباس در داخل کمد و...که اینها کلیات و بخشی زیادی از طیف اختلالات و مشکلات ناشی از فلج مغزی در افراد و کودکان هست که سعی شد اشاره شود .

انواع فلج مغزی  کدامند ؟ فلج مغزی خفیف خوب میشه ؟طول عمر کودکان فلج مغزی؟

براساس مکان آسیب در مغز به 4 نوع اصلی تقسیم میشوند:

• •      1.اسپاستیک
• •      2.دیس کینتیک
• •      3.آتاکسیک
• •      4.فلج مغزی مخلوط

 نوع اول اسپاستیک:

 آسیب به قشر حرکتی مغز و راه های هرمی در مغز. متداول ترین نوع فلج مغزی،عضلات سفت و محکم هستند،افراد غالبا در این نوع حرکات ناگهانی و تند و سریع دارند.

انواع اسپاستیک

• دایپلژی اسپاستیک:

 عضلات پا و لگن سفت هستند و مشکل در راه رفتن وجود دارد و پاها از زانو به داخل میچرخد.

• همی پلژی اسپاستیک:

یک نیمه بدن در گیر است و عضلات نیمه درگیر ممکن است مشکل کوتاهی داشته باشند. سفتی عضلات پشت ساق پا باعث راه رفتن نوک پنجه ای میشود.از دیگر مشکلات این نوع فلج مغزی به تشنج و مشکلات گفتاری می توان اشاره کرد.

• کوادرپلژی اسپاستیک:

تمام 4اندام دست و پا درگیر است و به طوری که کم کم صورت و تنه نیز درگیر میشود.تشنج و مشکلات گفتاری نیز از علائم این نوع سی پی می تواند باشد.

شایع ترین نشانه های فلج مغزی اسپاستیک:

1. •راه رفتن غیر طبیعی
2. •گرفتگی و قفل شدن و خشکی عضلات و مفاصل
3. •واکنش های ضعیف

نوع دوم دیس کینتیک:

 عضلات یا خیلی شل و یا خیلی سفت هستند- فرد کنترلی روی حرکات خودش ندارد-ممکن است عضلات صورت درگیر باشند در این صورت آبریزش دهان،مشکلات گفتاری و حالت اخم درچهره ممکن است دیده شود.

• :انواع دیس کینتیک 
• آتتويید یکی از انواع دیس کینتیک است که:

 آسیب به گانگلیا درمغز و همچنین مخچه وارد میشود-حرکات اکثرا کند هستند-نام دیگر آتتویید،سی پی غیر اسپاستیک است زیرا تون(سفتی عضله در حالت استراحت) عضلات دائما در حال سفت و شل شدن هستند و این باعث می شود که حرکات با مشکل صورت بگیرند.

همچنین در آتتوئید مشکلاتی در حرکات دست،بازو و پاها دیده می شود.

• نشانه ها و علائم مهم در آتتوئید:

1. •مشکلات تغذیه
2. •وضعیت اندامی (پوسچر)نامناسب
3. •سفتی و خشکی مداوم بدن
4. •افتادن دست و پا و ..

• آتاکسی:

از دو نوع دیگر نادر تر است و به دلیل آسیب به مخچه، مشکل در هماهنگی و تعادل بدن و همچنین حس عمقی است و غالبا این افراد در حرکات ارادی دچار مشکل هستند.افرادی که به این نوع فلج مغزی دچار هستند در کارهایی که ثبات لازم است مثل نوشتن،غذا خوردن،راه رفتن دچار مشکل هستند.

در این افراد رعشه و یا لرزش دست و اندام ها دیده میشود.

علائم شایع در آتاکسی:

1. مشکلات گفتاری
2. اختلال در حس عمقی و تعادل
3. لرزش و رعشه
4. با پاهای باز راه رفتن به دلیل مشکلات تعادلی

فلج مغزی مخلوط:

 افراد مبتلا به این نوع فلج مغزی،علائم مختلف از انواع فلج مغزی را دارند و عمده علائم ترکیب اسپاستیک با آتتوئید است.در این افراد آسیب به مغز محدود به یک ناحیه نیست و قسمت های چند گانه از مغز آسیب میبینند.

نوعی دیگر از دسته بندی انواع سی پی بر اساس اندام های درگیراست 

• فلج یک اندام یا مونوپلژی:

 نوع نادر فلج مغزی

• فلج یک طرفه یا همی پلژی:

 یک سمت از بدن درگیر است.از دلایل شایع آن خونریزی مغز قبل از تولد است.

• فلج دو سویه یا دی پلژی:

 دو عضو از بدن درگیر است و عموما پاها دچار مشکل هستند.زایمان زودرس میتواند یکی از دلایل آن باشد.

• فلج چهارگانه یا کوادرپلژی:

 هر 4اندام درگیر هستند

علامت خطر : 

موارد زیر از نشانه هایی هستند که اگر در کودکان زیر یکسال مشاهده شوند،نیاز به توجه والدین دارند.

•  1.اگر عضلات نوزاد را لمس کنید احساس سفتی یا شل بودن می کنید.
• 2.هنگام بلند کردن نوزاد،سرش به سمت عقب میرود و توانایی نگه داشتن سرش را ندارد.
• 3.در غلت زدن مشکل دارد.
• 4.به سختی دستانش را به دهانش می رساند.
• 5.نمیتواند چهار دست و پا رود بلکه  سٌر میخورد و یا خود را می کشاند.

 

*** برای مشاهده ی پست رشد طبیعی کودکان اینجا کلیک کنید و روند رشد کودکتان را بر اساس آن مورد ارزیابی قرار دهید .***

ایا سی پی درمان میشود ؟انواع درمانهای مورد نیاز کودک فلج مغزی کدامند؟

اگرچه هیچ گونه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارند اما راهکارهای توانبخشی همچون کاردرمانی فلج مغزی ، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی و ارتوپد فنی می توانند تا حد زیادی به کاهش ناتوانی در این افراد و بهبود توانایی های موجود کمک کنند.

لازم بذکر است که پروسه توانبخشی باید در سنین پایین و هرچه زودتر آغاز شود تا احتمال نتایج بهتر درمانی افزایش یابد.

کاردرمانی کودکان فلج مغزی  :

• کاردرمانی موثرترین راهکار در بهبود شرایط مبتلایان و کاهش مشکلات این افراد در بزرگسالی است.
• خدمات کاردرمانی فلج مغزی بصورت کاردرمانی در منزل نیز می تواند ادامه پیدا کند.

کاردرمانی جسمی برای کودک سی پی چه میکند ؟

یک متخصص کاردرمانی یک همراه مهم در مراقبت‌های پزشکی و آمادگی جسمی برای هر فرد مبتلا به فلج مغزی (بیماری سی پی) است. یک متخصص کاردرمانی به این‌گونه بیماران کمک می‌کنند تا قدرت و توان حرکتی مناسب برای فعالیت در بهترین حالت ممکن در کلیه‌ی مراحل زندگی خود را بدست آورند.

• کاردرمانی جسمی فلج مغزی به بهبود آتروفی(از بین رفتن ) عضلات، دامنه حرکتی مفاصل و از بین بردن انقباضات غیر ارادی عضلات موثر است.
• کاردرمانی سبب افزایش استحکام و انعطاف پذیری عضلات ، بهبود عملکرد حرکتی ، کاهش سفتی و گرفتگی عصلات و افزایش دامنه حرکتی مفاصل در فرد مبتلا به فلج مغزی می شود.

 متخصص کاردرمانی در مراحل مختلف رشد شخص بسته به نیازهای خاص وی به ارائه‌ی مراقبت‌های سلامتی می‌پردازد. درمان ممکن است در خانه یا در کلینیک توانبخشی انجام گیرد. متخصص کاردرمانی همراه با سایر متخصصین مراقبت‌های سلامتی از جمله آسیب‌شناسان گفتار و زبان یا متخصصان فیزیوتراپی به انجام درمان مشغول خواهد بود تا تمامی نیازهای فرد با تغییر اولویت‌های درمانی در نظر گرفته شوند. اهداف گفتار درمانی سی پی بهبود توانایی‌های گفتاری و ارتباطی کودکان است. این مهم به‌وسیله تقویت عضلات مورد استفاده در هنگام سخن گفتن، افزایش مهارت‌های حرکتی دهانی و بهبود درک سخنان و زبان انجام می‌شود.

کاردرمانی در سال‌های اولیه: از زمان تولد تا چهار سالگی

متخصص کاردرمانی می‌توانند با ارائه‌ی آموزش عملی برای نحوه‌ی قرار گرفتن بدن، حرکت، غذا خوردن، بازی کردن و آرام‌سازی به والدین کمک کنند تا رشد حرکتی کودک خود را تقویت کنند. متخصص کاردرمانی شما ممکن است تغییراتی را برای کودکان فلج مغزی در خانه پیشنهاد کند تا موجب پیشرفت رشد حرکت و نیز قابلیت ارتباط برقرار کردن، شنوایی، بینایی و مهارت‌های بازی شود. باید بخاطر داشت که کودکان خردسال از طریق بازی کردن می‌توانند مهارت‌های زیادی را فرا بگیرند. فیزیوتراپیست یک برنامه‌ی انفرادی از بازی‌هایی که متناسب با نیازهای خاص کودک شما است را تهیه می‌کند تا قدرت، حرکت و عملکرد وی را بهبود بخشد.

کاردرمانی در دوران مدرسه: از پنج سالگی تا دوازده سالگی

متخصص کاردرمانی به والدین آموزش می‌دهند تا به کودک کمک کنند که به اهداف خود دست پیدا کرده و بالاترین سطح کیفی زندگی را در تمام مراحل رشد داشته باشد. برنامه و اهداف درمان با افزایش سن کودک تغییر خواهد کرد. دوران پیش‌دبستانی و مدرسه چالش‌هایی را برای کودک شما جهت تطبیق با محیط‌های جدید در هر سال به همراه خواهد داشت. در این سن، کودکان جهش رشد را نیز تجربه خواهد کرد که نیازمند اصلاحاتی در درمان و تجهیزات مورد استفاده برای کودک می‌باشد. اولویت‌های مراقبتی می‌توانند بر پیاده‌روی، جابه‌جایی، بهداشت شخصی، بازی کردن و اجتماعی شدن متمرکز باشند و امکانات تطبیقی باید تغییرات اجتماعی و جسمی که در طول این دوره‌ی زمانی رخ می‌دهند را براورده سازند. ورزش درمانی ممکن است در کلینیک و یا در مدرسه ارائه گردد. درمان در مدرسه متمرکز بر تسهیلات و تغییراتی است تا اطمینان حاصل شود که کودک شما بهترین محیط آموزشی ممکن را در اختیار دارد.

ورزش وتمرینات درمانی برای نوجوانان مبتلا به فلج مغزی بر جلوگیری از مشکلات مربوط به وضعیت قرارگیری بدن و محدودیت‌های مفصلی تمرکز دارد. این امر با افزایش تحرک و آمادگی جسمانی، کنترل درد عضلات یا مفاصل و توصیه به استفاده از بریس و سایر ابزار سودمند برای حفظ سلامتی و عملکرد انجام می‌شود. متخصص کاردرمانی آموزش‌هایی را به والدین درباره‌ی مراقبت از خود، انجام کارهای معمول روزانه، اجتماعی شدن، فعالیت جسمی و برنامه‎هایی برای تحصیل و مشاغل آتی، خواهند داد.

این نکته حائز اهمیت است که عادات سلامتی و بهداشتی در تمام عمر در این سن شکل می‌گیرد و اجرای یک برنامه‌ی شخصی آمادگی جسمانی می‌تواند سلامت و عملکرد شخص را برای ادامه‌ی زندگی ارتقاء دهد. کودکان مبتلا به فلج مغزی نسبت به سایر جوانان در خطر بیشتری برای عدم ورزش کافی و بی‌تحرک شدن هستند که می‌تواند منجر به مشکلات مربوط به وزن و عوارض پزشکی گردد. این مسائل به تدریج پیشرفت می‌کنند اما می‌توانند تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر کیفیت و زندگی کودک و والدین داشته باشد. متخصص کاردرمانی در ارائه‌ی برنامه‌های تمرینی انفرادی که نیرو و توانایی کودک را به کار می‌گیرند، مهارت دارند. برای مثال، ممکن است یک متخصص کاردرمانی ورزش‌های تطبیقی از جمله بولینگ، شنا، دوچرخه‌سواری، والیبال، تنیس و بسکتبال را برای افزایش آمادگی جسمی و اجتماعی شدن با همسالان توصیه کند.

کاردرمانی در بزرگسالی: از هجده سالگی به بالا

بسیاری از اشخاص مبتلا به فلج مغزی در بزرگسالی با عملکرد بالایی زندگی می‌کنند. بسیاری از آنها دارای شغل و خانواده هستند. در بزرگسالی، افراد مبتلا به فلج مغزی اغلب بر کنترل درد، حفظ انرژی، تجهیزات تطبیقی و اصلاحات محیطی برای افزایش استقلال در محل کار و خانه، تمرکز دارند. متخصص کاردرمانی می‌توانند به مدیریت و کنترل این نگرانی‌ها کمک کنند. مانند بسیاری از بزرگسالان، افراد مبتلا به فلج مغزی دچار درد عضلات و مفاصل در بزرگسالی می‌شوند. متخصص کاردرمانی می‌توانند یک روال تمرینی را تعیین کنند که به اشخاص این قابلیت را می‌دهد که قوی بمانند و مشکلات مفاصل به حداقل برسد.

متخصص کاردرمانی در همه‌ی این زمینه‌ها مهارت داشته و با اشخاص مبتلا به فلج مغزی  همراهی می‌کنند تا اهداف شخصی آنها را برای نتایج واقع‌بینانه و مثبت مدنظر قرار دهند.

نکات تخصصی برای همکاران کاردرمان در تهیه ی پلن درمانی :

• 1.ماساژ برای عضلات هایپوتون اما در کودکان با حرکات غیر ارادی ممنوع است.
• 2.حرکت غیرفعال در دامنه حرکتی مفاصل برای تحرک و نشان دادن حرکات مورد نیاز کودک.
• 3.حرکت فعال با کمک.
• 4.حرکت فعال به طور مستقل.
• 5.حرکت در مقابل مقاومت منطبق با ظرفیت کودک.
• 6.حرکت شرطی برای نوزادان،کودکان کم سن و کم توان ذهنی که شامل موارد روتین روزمره و استفاده از آهنگ همزمان با حرکات است.
• 7.حرکت مبهم که مقاومت به گروهی از عضلات داده میشود تا گروهی از عضلات غیرفعال را به همان ترتیب منقبض کند.
• 8.حرکات ترکیبی در بیش از یک مفصل.
• 9.روش های آرام سازی عضله،سفت کردن و رها کردن عضلات قسمت های مختلف بدن انجام میشود.
• 10.حرکت از وضعیت ابتدایی یعنی همان کنترل ارادی پس از آرامسازی عضله است.
• 11.دوره های استراحت در بین تمرینات توصیه میشود.
• 12.فعالیت متقابل پاها نوعی حرکت تمرینی است که حرکت یک پا پس از حرکت پای دیگر به صورت دوچرخه ای در حالت خوابیده-چهاردست و پا-راهرفتن روی زانو و قدم برداشتن اتفاق می افتد.
• 13.تمرین تعادل نشستن و ایستادن با استفاده از بریس ها
• 14.دستیابی و چنگ زدن و رها کردن شی برای تمرین حرکات دست.
• 15.درمهارت های روز مره مثل غذاخوردن،لباس پوشیدن و شست و شو،از طریق کاردرمانی بهبودی چشمگیری حاصل میشود.
• نکات قابل توجه همکاران کاردرمانگر :
• در آموزش عضلانی به این نکات توجه بفرمایید
• به کودکان اسپاستیک براساس عضلات اسپاستیک آموزش داده میشود.
• عضلات آنتاگونیست در مقابل عضلات اسپاستیک فعال میشوند.این امر برای دستیابی به تعادل عضلانی مابین این عضلات رخ میدهد.
• به کودکان آتتوئید آموزش داده میشود تا حرکات ابتدایی مفاصل خود را کنترل کنند و نیاز به آموزش حرکت عضله ندارند.
• به افراد آتاکسی تمرین های قدرتی جهت تقویت عضلات ضعیف داده میشود

کاردرمانی ذهنی برای آنها چه میکند؟

بظور خلاصه همانطور که در این مقاله گفته شد با توجه به محل ضایعه این کودکان میتوانند از نظر ذهنی نرمال و بااستعداد و یا کم توان باشند . در کاردرمانی ذهنی مداخلات به دو قسمت تقسیم میشوند :

دسته ی اول :  مداخلات برای کودکانی که هوش طبیعی و نرمال دارند ولی به دلیل شرایط جسمی خود نمیتوانند در برخی مهارت ها مثل مداد گرفتن ، نوشتن ، خواندن و... با کودکان دیگر رقابت کنند 

دسته ی دوم : برای کودکانی که ناتوانی ذهنی دارند و از سطح درک پایین تری برخوردارند که در این کودکان کاردرمانی ذهنی با هدف افزایش درک و آگاهی ، تامین و ایجاد چالش های حسی  و... انجام میگیرد .

 آموزش این کودکان با توجه به شرایط خاصی که دارند نیاز به علم و تخصص در این حیطه دارد 

با توجه به اینکه از اهداف اصلی این مقاله بحث کاردرمانی فلج مغزی است در مقاله ی بعدی مفصلا اهداف کاردرمانی ذهنی برای این کودکان بررسی خواهد شد .

با ما همراه باشید

کاردرمانی اتاق تاریک چه کمکی میکند؟

اتاق تاریک یا اتاق چند حسی از جمله مداخلات ثانویه برای این کودکان است . و قسمتی از کاردرمانی ذهنی محسوب میشود.

برای مطالعه ی مقاله ی کامل اتاق تاریک کاردرمانی و اتاق چندحسی اینجا کلیک کنید.

گفتاردرمانی در فلج مغزی : 

اختلالات گفتاری اختلالی شایع بین افرادی است که به فلج مغزی دچار شده‌اند. در واقع یک تحقیق در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که بیش از نیمی از کودکانی که به فلج مغزی مبتلا هستند از اختلالات گفتاری هم رنج می‌برند. برخی از کودکانی مبتلا به فلج مغزی، توان کنترل عضلات صورت، گلو، گردن و سر خود را ندارند که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در صحبت کردن، جویدن و بلعیدن در این آنها شود. همین موضوع باعث می‌شود که آب دهان این کودکان سرازیر شود و توانایی کلی آنها در یادگیری و تعامل را تحت‌الشعاع قرار گیرد. آن دسته از افرادی که در شنوایی هم مشکل دارند، دوران سختی را برای درک زبانی که با آن سخن گفته می‌شود خواهند داشت.

اهداف گفتاردرمانی برای کودکان و بزرگسالان با اختلال فلج مغزی بهبود توانایی‌های گفتاری و ارتباطی کودکان است.

1. این مهم به‌وسیله تقویت عضلات مورد استفاده در هنگام سخن گفتن
2. افزایش مهارت‌های حرکتی دهانی
3. بهبود درک سخنان و زبان
4. همچنین این آموزش‌ها به بهبود اختلالات بلع مانند دیسفاژی نیز کمک می‌کند.

گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به بیماری سی پی بسیار مفید است. زمانی که کودکان توانایی‌های گفتاری و ارتباطی خود را بهبود می‌دهند قادر خواهند شد که نیازهای خودشان را بیان کرده، افکراشان را با دیگران به اشتراک گذاشته و با افراد دیگر تعامل داشته باشند.

 

کودکان مبتلا به فلج مغزی که اختلالاتی در خوردن، جویدن و بلعیدن دارند در رشد و حفظ وزن مناسب و سالم هم دچار مشکل خواهند شد. گفتاردرمانی برای درمان فلج مغزی کودکان می‌تواند به حل این مشکلات کمک کند و همچنین تغذیه و هیدراتاسیون مورد نیاز را برای آنها آسان‌تر نماید. گفتاردرمانی کیفیت کلی زندگی و استقلال این کودکان را افزایش می‌دهد.

گفتاردرمانی می‌تواند در موارد زیر به بیماران کمک کند:

1. بیان
2. تلفظ
3. تسلط و روان کردن گفتار / لکنت زبان
4. تشکیل کلمات و صداها
5. شنیدن و استماع
6. زیر و بم صداها
7. توسعه و رشد زبان و واژگان
8. حجم گفتار
9. درک کلمات
10. وابستگی کلمات به اشیا
11. کنترل و تقویت تنفس
12. جویدن
13. بلعیدن
14. تقویت و هماهنگی عضلات درگیر در هنگام صحبت کردن

مزایای گفتاردرمانی فراتر از افزایش توانایی‌ها کودکان در درک و استفاده از زبان است. ارتباطات در رشد بخش‌های دیگر مانند رشد شناختی و رشد عاطفی و اجتماعی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. .

زمانی‌که کودکان می‌آموزند که خودشان را بهتر ابراز کنند، فواید گفتاردرمانی در رشد کودکان در جنبه‌های زندگی دیده می‌شود. گفتاردرمانی مفید است زیرا می‌تواند در موارد زیر به فرد بیمار کمک کند:

1. تشویق به آموزش و پرورش
2. بهبود توانایی‌های حل مسئله
3. افزایش استقلال
4. افزایش سواد
5. بهبود توانایی بیان و ابراز افکار و ایده‌ها
6. بهبود روابط اجتماعی تقویت عزت نفس
7. کاهش خجالت و کمرویی
8. بهبود کیفیت زندگی
9. بهبود عملکرد بلع و ایمنی بیشتر

کودکان با انواع مختلف فلج مغزی با مشکلات ارتباطی مختلفی نیز روبرو هستند که گفتاردرمانی می‌تواند به درمان آنها کمک کند. مشکلات مختلف گفتاری که به هر یک از انواع مختلف فلج مغزی مربوط می‌شود عبارتند از:

• فلج مغزی اسپاستیک: کودکانی که مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک هستند معمولاً با حرکات دهانی مبهم، غیر دقیق و آرام درگیر بوده و برای صحبت کردن نیاز به تلاش زیاد دارند. در صحبت کردن غالباً برخی اصوات حذف می‌شود و صدای آنها گرفته، خشن و ضعیف است.
• فلج مغزی آتتوئید: افرادی که به فلج مغزی از نوع آتاتوئید مبتلا هستند در کنترل عضلات صورت و زبان خود دچار مشکل هستند. آن‌ها همچنین در کنترل تنفس و تارهای صوتی و خوردن نیز دچار مشکل بوده و آب دهانشان سرازیر است.
• فلج مغزی آتاکسیک: صحبت کردن با تن صدای یکنواخت همراه با صدای نفس بین کودکانی که دچار فلج مغزی آتاکسیک شده‌اند متداول است. گفتار این کودکان منقطع و با شتاب بوده و همچنین در بلع نیز دچار مشکل هستند.

چه انتظاری از گفتاردرمانی می‌رود؟

برای هر کودک مبتلا به فلج مغزی از روش گفتاردرمانی متفاوتی استفاده می‌شود. در جلسه اول، متخصص گفتاردرمانی ارزیابی اولیه‌ای از عملکرد شناختی و فیزیکی کودک به عمل می‌آورد. این ارزیابی شامل بررسی سابقه بیماری کودک، معاینه دهانی، تست‌های آوایی، ارزیابی نحوه بیان، ارزیابی زبان و روانی گفتار و بررسی شناختی کودک می‌شود

پس از ارزیابی اولیه متخصص گفتاردرمانی مشکل بیمار را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب برای وی تنظیم می‌کند. درمان معمولاً شامل تمریناتی مناسب برای غلبه بر مشکلات خاص کودک در هنگام برقراری ارتباط و بلعیدن است. غالباً وسایل کمک ارتباطی و زبان نشانه‌ای برای کمک به کودک به کار می‌رود تا وی بتواند خودش را ابراز کند. این روش‌های درمانی معمولاً در افرادی که مشکلات حاد دارند و در زمانی که کودک به کلی قادر به تکلم نیست بسیار کمک کننده خواهد بود.

 تمریناتی که در گفتاردرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد

تمرینات بسیار متنوعی در گفتاردرمانی به کار برده می‌شود. هر برنامه درمانی متناسب با چالش‌ها و نیازهای فردی کودک بیمار تنظیم می‌شود.

برخی از تمرینات متداول که در گفتاردرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از:

• 1.بیان‌درمانی: در این روش از کارت‌های زبان استفاده می‌شود که به تمرکز روی یک صدای خاص کمک می‌کند، همچنین کودک را به ساختن صداها جلوی آینه تشویق کرده و به آنها در درک حرکات دهانشان کمک می‌کند.
• 2.تمرینات دمیدن: دمیدن در حباب و سوت زدن باعث می‌شود که عضلات دهان یاد بگیرند اصوات خاصی را تولید کرده و عضلات شکم برای کنترل تنفس تقویت شوند.
• 3.تمرینات تنفسی: با کار بر روی دم و بازدم دیافراگم تقویت می‌شود.
• 4.تمرینات فک: خوردن غذاهایی که نیاز به جویدن اضافی دارند مانند کرفس، سیب و هویج باعث تقویت عضلات فک می‌شود. تمرین باز و بسته کردن دهان با استفاده از عضلات فک در حالی که شخص دیگری چانه وی را گرفته است نیز به تقویت عضلات فک کمک می‌کند.
• 5.ارتباط کلمات به اشیا: با استفاده از فلش کارت با لغات و اصوات مختلف، کنار هم چیدن قطعات پازل با کلمات مانند "جوراب" و "کفش"، "مسواک" و "خمیر دندان"، "چوب و توپ" به کودک کمک می‌کند تا ارتباط بین این کلمات را فرا بگیرد
• 6.تمرینات لب: فشار دادن لب اطراف یک آب‌نبات برای افزاش قدرت یا غنچه کردن لب‌ها برای بوسیدن آب‌نبات چوبی برای تقویت کشش لب‌ها؛ تمریناتی است که برای تقویت لب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• 7.تمرینات بلعیدن: انجام "بلع پر تلاش" که در آن بزاق در دهان جمع شده و در یک جرعه بلعیده شود یا انجام "مانور ماساکو" که در آن کودک زبان خود را از دهان درآورده و به آرامی آن را گاز می‌گیرد که داخل دهان باز نگردد و همزمان بلعیدن را تمرین می‌کند.
• 8.تمرینات زبانی: زبان را از دهان در آورده و آن را به یک آبسلانگ یا قاشق برای چند ثانیه فشار می‌دهد.

وسایل مورد استفاده در گفتار درمانی

متخصصین گفتاردرمانی از وسایل مختلفی برای کمک به کودکان مبتلا به فلج مغزی استفاده می‌کنند تا بتوانند به آنها در بهبود یا غلبه بر مشکلات ارتباطی کمک کنند. تکنولوژی‌ها یا تجهیزات کمکی هم به عنوان ابزار کمک ارتباطی به خصوص در کودکانی که قادر به تکلم نیستند مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ابزارهایی که معمولاً در گفتاردرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

1. ابزار تصحیح کننده (برای تصحیح محل قرار گرفتن زبان برای تلفظ صداهای خاص)
2. جویدن حسی دهانی
3. نی
4. آبسالانگ
5. تخته تصویر
6. کتاب‌ها
7. فلش کارت‌ها
8. تخته وایت برد
9. نمودارهای فلیپ

وسایل کمکی مورد استفاده در گفتاردرمانی

وسایل کمکی زیر معمولاً برای افرادی که در ارتباطات مشکل دارند به کار برده می‌شود:

1. جداول
2. کامپیوتر و صفحه کلید
3. دستگاه ارتباطی جایگزین و متراکم (AAC)
4. سیستم ارتباطی بدون کمک، از بدن کودک برای ارائه پیام استفاده می‌شود مثل زبان بدن یا زبان اشاره
5. سیستم ارتباطی کمکی، دستگاه‌ها و ابزارهایی که به بدن کودک اضافه می‌شود مثل کاغذ و قلم، تخته‌ها، تجهیزات تولید گفتار و...
6. نرم افزارهای کمکی مخصوص

گفتاردرمانی بر اساس سن

با رشد کودک و افزایش سن و توانایی‌های وی، برنامه‌های گفتار درمانی هم باید هماهنگ با این رشد تغییر یابد. سه سال اول زندگی کودک برای دستیابی به توانایی‌های گفتاری و مهارت‌های زبانی بسیار مهم است زیرا مغز این کودکان در حال رشد و تکامل است و اطلاعات را راحت‌تر جذب می‌کند. مداخله زود هنگام بهترین شانس را برای رشد و یادگیری با استفاده از بیشترین ظرفیت کودک به وی می‌دهد.

• کودکان نوپا: گفتاردرمانی برای کودکان نوپا بر مبنای بازی با اسباب بازی، تکرار اصوات و کلمات، خواندن ترانه، هنر و کاردستی است.
• کودکان و نوجوانان: برای کودکانی که در سنین مدرسه هستند، تأکید بیشتر بر مهارت‌ها و تعاملات اجتماعی است البته هنوز از اسباب‌بازی‌ها هم استفاده می‌شود. گفتاردرمانی شامل فعالیت‌های متنوعی برای بهبود توانایی‌های ارتباطی مانند توانایی تعریف قصه، انجام مکالمه، تکرار اصوات و کلمات و کار کردن روی تکالیف مدرسه کودکان می‌شود. گفتاردرمانی همچنین به افزایش مهارت‌های اجتماعی مانند بالا نگه داشتن سر و حفظ ارتباط چشمی در هنگام صحبت کردن کمک می‌کند.

 

نقش ارتوپد فنی در فلج مغزی :

ارتوپد فنی در فلج مغزی به دلیل محدودیت های حرکتی این بیماران می تواند نقش بسیار کاربردی داشته باشد. کودکان مبتلا به فلج مغزی معمولاً به دلیل اختلالات اولیه و ثانویه در فعالیت های خود دچار محدودیت هستند. این کودکان بسته به شدت آسیب وارده به مغز درجات مختلفی از محدودیت و ضعف عملکرد را نشان می دهند. ارتزها به حفظ اندام و ایجاد حمایت لازم کمک موثری برای کودکان مبتلا به فلج مغزی محسوب می شوند. در ادامه میخواهیم بدانیم ارتوپد فنی چه نقشی برای کمک به این بیماران ایفا می کند.

اهداف ارتوپد فنی در بیماری سی پی :

همراه با سایر مداخلات پزشکی، جراحی و توانبخشی، ارتزها نقش مهمی در مدیریت جسمی کودکان مبتلا به فلج مغزی دارند. ارتزها با یکی از دو هدف اصلی طراحی می شوند: تأثیر در ساختار بدن و یا کمک به عملکرد. اگرچه برای این کودکان، ارتزها اغلب برای دستیابی به هر دو هدف طراحی می شوند. یعنی همزمان هم از بروز ناهنجاری های ساختاری جلوگیری می کنند و هم به بهبود عملکرد کمک می کنند. اگر بخواهیم این اهداف را به صورت جزئی بررسی کنیم میتوان گفت شامل موارد زیر می باشند:

1. برای اصلاح و یا جلوگیری از تغییر شکل(دفورمیتی)
2. برای ایجاد حمایت و پشتیبانی
3. برای تسهیل آموزش مهارت های عملکردی
4. برای بهبود توانایی راه رفتن

واضح است که اولین هدف ارتوپد فنی در فلج مغزی، برای تأثیر بر ساختار بدن است. در حالی که بقیه موارد برای غلبه بر محدودیت های عملکردی است. این اهداف ممکن است به طور مشابه در مدیریت اختلالات وضعیتی تنه و اندام فوقانی نیز اعمال شوند. با این حال، ارتزهایی که برای جلوگیری یا اصلاح دفورمیتی کاربرد دارند، با کاهش حرکت، محدودیت های اضافی در فعالیت ایجاد کنند

انواع ارتز برای بیماران فلج مغزی

طبق اصطلاحات استاندارد بین المللی، ارتزها با نام اختصاری مرتبط با مفاصل آناتومیکی طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال، ارتز آفو(AFO) بر روی پا و مچ پا اعمال تاثیر می گذارد. یا ارتز توراکولومبوساکرال (TLSO) مناطق قفسه سینه، کمر و خاجی ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می دهد.

 بریس ها:ابزاری است که ناهنجاری ها و بدشکلی هارا اصلاح میکند و وضعیت ایستاده را حفظ میکند.

• استفاده از بریس ها معمولا طولانی مدت میباشد.
• به کودکان آموزش داده میشود تا بایستند و با بریس های بلند پا همراه با نوارهای لگنی و تکیه گاه پشتی یا بعضی اوقات بریس های نخاعی قدم بردارند.
• همزمان با رشد تدریجی کودکان،تکیه گاه پشتی برداشته میشود سپس نوارلگنی برداشته شده و در نهایت بریس های زیر زانو میپوشند.

 انواع ارتزهای ارتوپد فنی در فلج مغزی می توانند شامل موارد زیر است:

• انواع ارتزهای اندام تحتانی:

1. ارتز قسمت پایینی پا(FO)
2. ارتز سوپرامالئولار
3. ارتز پا و مچ پا(آفو)
4. ارتزهای زانو
5. ارتزهای ابداکشن لگن

• انواع ارتزهای نخاعی:

1. بریس سینه ای
2. بریس کمری
3. بریس لگنی

• انواع ارتزهای اندام فوقانی:

1. اسپلینت دست و مچ دست
2. بریس شانه و آرنج
3. فواید ارتوپد فنی در فلج مغزی

یک ارتز خوب باید به کودکان در ایجاد شرایط طبیعی حرکت مفصل و عملکرد عضلات تا حد ممکن کمک کند.

یک ارتز خوب چه کمکی به کودک  میکند؟

 ارتزها می توانند با یک یا چند مورد از تاثیرات زیر به بهبود وضعیت این کودکان کمک کنند.

1. ایجاد یک پایه با ثابت برای حرکت
2. بهبود الگوی راه رفتن
3. کاهش اسپاستی اندام فوقانی و تحتانی
4. ایجاد یک محیط بهتر برای انجام تمرینات درمانی کودک
5. صرف انرژی کمتر برای حرکت
6. کاهش احتمال افتادن
7. حفظ تراز بیومکانیکی قسمت های مختلف بدن
8. کنترل عدم تعادل عضلانی
9. جلوگیری یا غلبه بر برخی از اثرات ثانویه منجر به ناتوانی در بزرگسالی

همچنین بالا بردن سطوح مختلف عملکرد از جمله:

1. دامنه حرکتی مفاصل(ROM)
2. قدرت عضلانی
3. تناسب اندام و استقامت
4. حفظ تعادل
5. کنترل حرکت اسپاستیک

 

• تجویز ارتز و وسیله ی کمکی مراجعین با تشخیص کاردرمان مربوطه و در صورت نیاز مشورت متخصص کاردرمانی و ارتز پروتز با یکدیگر باشد 

• با توجه به هزینه ی بالای این تجهیزات توصیه میشود بدون مشورت و نظر کاردرمان کودکتان در تهیه ی آن عجله نکنید

 

فیزیوتراپی در فلج مغزی : 

• درمان تحریک الکتریکی

افراد مبتلا به فلج مغزی می‌توانند از روش‌های تحریک الکتریکی ارائه شده در زیر برای کاهش علائم استفاده کنند:

• تحریک الکتریکی عصبی و عضلانی: جریان الکتریکی اعمال شده از طریق پوست موجب انقباض عضلانی می‌شود.
• تحریک الکتریکی عملکردی (FES): جریان‌های الکتریکی عضله را در زمانی که باید در طول یک فعالیت فیزیکی منقبض شود، تحریک می‌کند.
• تحریک الکتریکی با آستانه پایین (TES): در این نوع تحریک الکتریکی، جریان موجب انقباض عضلانی قابل رویت نمی‌گردد، و از لحاظ تئوری جریان خون در عضلات را افزایش داده که به نوبه‌ی خود قدرت و حجم عضله را افزایش می‌دهد.

• طب سوزنی :

طب سوزنی سلامت و تعادل درونی را زمانی‌که متخصص سوزن‌های ریزی را در نقاط مشخص در بدن به منظور بازیابی جریان طبیعی انرژی بدن قرار می‌دهد، باز می‌گرداند. طب سوزنی موفقیت پایداری را در بیماران مبتلا به فلج مغزی نشان داده است؛ برای مثال با توجه به یک مقاله در “مجله‌ی عصب‌شناسی، مغز و اعصاب و روان‌پزشکی” طب سنتی چینی درمان موفقیت‌آمیزی برای فلج مغزی است.

• درمان های کمکی در درمان این کودکان :

درمان اسب درمانی

اسب سواری در یک گروه کوچک متشکل از افراد زیر انجام میشود.

1.  مربی آموزش دیده
2.  با کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست
3. کودک 

اسب درمانی انفرادی است و توسط کاردرمانگر و فیزیوتراپیست انجام میشود که به کودک حین اسب سواری ورزش های گوناگون داده میشود.

تاثیرات مثبت این درمان شامل :

1. افزایش تجربه حسی-حرکتی
2. ریتم و عملکرد حرکتی مخصوصا در راه رفتن به طور مستقل
3.  بهبود حرکات لگن
4. بهبود وضعیت ستون فقرات
5. باز شدن پا از لگن
6. بهبود وضعیت نشسته
7. بهبود تعاملات اجتماعی و فیزیولوژیکی.

 

**برای  اشنایی بیشتر و مطالعه ی مقاله ی کامل این اسب درمانی اینجا کلیک کنید **

آب درمانی :

ورزش در آب ،آب درمانی نام دارد که از شنامتفاوت است.

1. آب درمانی روی افزایش نیرو و دامنه حرکتی غیر فعال و کشش تمرکز میکند.
2. حرکات در آب مشکلات کنترل وضعیت بدن و حفظ تعادل را حذف کرده
3. خطر افزایش بار بر مفصل را کاهش میدهد.
4. رانش آب،ورزش را برای بسیاری از کودکان دارای محدودیت حرکتی جذاب میکند و پس از جراحی برای هر کودکی لذت بخش است.

 

همچنین در ادامه بخوانید :

(مقاله ی نحوه ی انجام آب درمانی برای کودکان)

  

به طور کلی هر چقدر که درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی زودتر آغاز شود، شانس فائق آمدن بر ناتوانی‌ها و اختلالات جسمی در آنها بسیار بیشتر است و می‌توانند راه‌های جدیدی را برای انجام وظایف و کارهای مختلف روزانه بیاموزند. هیچ روش درمانی و توانبخشی استاندارد و ثابتی برای درمان تمام بیماران مبتلا به فلج مغزی وجود ندارد و شرایط هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. متخصصین ما در کلینیک  توانبخشی آراد بعد از قطعی شدن تشخیص بیماری فلج مغزی و تعیین نوع آن با کودک و والدین آن تعامل خواهند داشت تا شرایط و نیازمندی‌های خاص بیمار را تعیین کرده و سپس یک برنامه توانبخشی مناسب برای بیمار تدوین کنند تا با ناتوانی‌ها و اختلالات کودک مبارزه کرده و به او کمک کنند کیفیت زندگی خود را بهبود دهد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت، می‌توانید :

با شماره 09903304462  تماس حاصل فرمایید.

در واتس آپ به شماره ی 09029180199 پیام بگذارید تا مشاورین ما با شما تماس بگیرند

نکات آموزشی و مراقبتی به مادران و کودکان فلج مغزی

با توجه به شرایط خاص و ویژه ی این کودکان در انجام فعالیت های مهم روزانه بهتر است نکاتی را رعایت کنید تا هم از خطرات احتمالی پیشگیری کنید و هم از عوارض ثانویه ی بیماری در امان باشید .

در ادامه ی مقاله به بررسی نکاتی در مورد زندگی کودکان سی پی میپردازیم :

1. وضعیت دهی صحیح
2. نکات تغذیه
3. نکات لباس پوشیدن
4. نکات بازی

وضعیت دادن نشستن کودک فلج مغزی :

صندلی های مخصوصی باید براساس سطح رشدی کودک انتخاب شوند. که موارد پراهمیت در نشستن کودکان موارد زیر میباشند:

•  .1آموزش نشستن
•  2.اصلاح حالت های غیر طبیعی
•  3.فراهم کردن محرک در وضعیت های صاف جهت رشد تعامل اجتماعی،سیستم بینایی و شنیداری (مثلا چیزی را که دوست دارد مثل جغجغه و... روبروی او اویزان کنید)
• 4.رشد عملکرد دست در وضعیت نشسته
• 5.توانمند کردن کودک جهت استقلال در خوردن،نوشیدن و بلعیدن
• 6.آموزش نشستن مستقل کودک بدون نیاز به صندلی و تجهیزات کمکی باید ادامه یابد.

صندلی ها و چهارپایه های تطبیق داده شده  به جهت رشد موارد زیر استفاده میشوند:

• 1.افزایش رشد تعادل نشستن و بهبود پوسچر
• 2.رشد عملکرد دست همراه با بهبود تعادل نشستن
• 3.برخاستن از وضعیت نشسته
• 4.امکان انتقال از وضعیت نشسته

چجوری اندازه های صندلی رو استاندارد کنیم ؟

1. اگر صندلی مناسب کودک نباشد،منجر به توقف رشد و ایجاد پوسچر های غیرطبیعی میشود.
2. برخی صندلی ها فقط برای تکیه گاه دستی میباشند.
3. زاویه پشتی صندلی باید 100درجه باشد.
4. میزباید در سطح کمر کودک باشد و اگر کنترل تنه ندارد بالاتر قرار گیرد.
5. اگر ارتفاع صندلی بالاتر باشد منجر به ایجاد بدفرمی در مچ پا و کاهش میزان تعادل هنگام نشستن خواهد شد.
6. اگر نشیمن گاه بیش از حد عریض باشد منجر به نشستن قوزمانند خواهد شد در این موارد میتوان از حوله،رولر با کیسه اش جهت تنظیم عرض نشیمن گاه استفاده کرد.
7. در مقابل اگر نشیمن گاه کم عرض باشد،ران های کودک به صورت نامناسب قرار خواهد گرفت و پاها به سمت داخل میچرخند که موجب کاهش تعادل کودک میشوند.

 

در هنگام نشستن اگر کودک نتوانست وضعیت لگن را کنترل کند باید به موارد زیر توجه شود:

1. استرپ(یک نوع باند کشی) مورب که به زیر سطح نشیمن گاه متصل شده و باعث کنترل لگن و نشستن نرمال میشود.
2. استرپ هایی که بر روی ران ها قرار میگیرند و باعث انتقال وزن برروی سطح نشیمن گاه میگردند.
3. با قرار دادن ابزاری در قسمت جلویی صندلی باعث انتقال وزن به سمت لگن میشویم.این کار موجب  جلوگیری از سر خوردن کودک به جلو  میشود.
4. ممکن است هنگام نشستن سر و تنه کودک خم شود ولی از طریق پشتی سفت تا حدی قابل جبران میباشد اگر این اتفاق رخ نداد با استفاده از میز این وضعیت را کنترل میکنیم.
5. برخی دیگر از کاردرمانگران جهت کنترل تنه کل صندلی را به سمت عقب هل میدهند،میزان زاویه 110درجه میباشد که باعث شرایط مناسب لگن میشود.
6. این وضعیت برای کودکانی که رفلکس مورو را ندارند میتواند آرامش بخش باشد اما در مقابل اکثر کاردرمانگران از این وضعیت خودداری میکنند زیرا کودکان احساس افتادن دارند،تماس چشمی مناسبی ندارند،بلعشان با مشکل روبرو میشود.
7. حمایت از ران ها و کف پا معمولا در ارتباط با خم شدن لگن کاربرد دارد.
8. باید مراقب باشیم که به پشت زانو ها فشار وارد نشود و وضعیت لگن ها مساوی باشد و اجازه مورب شدن به آن ها ندهیم
9. زانو ها باید با هم مساوی باشند.
10. ران ها ممکن است در یک وضعیت خاصی وضعیت دهی شوند و حتی امکان استفاده از تجهیزات مخصوص نیز وجود دارد.

آموزش وضعیت دهی به کودکان فلج مغزی : 

یکی از مهمترین بخش های رشته ی کاردرمانی آموزش به خانواده است . در اموزش حالت دهی ها تلاش متخصص کاردرمانی بر این است تا بهترین و کم عارضه ترین حالت را برای کودک و مراقب او ایجاد کند . 

دو کلام حرف حساب با مادران و مراقبان : 

نقد اول : برخلاف تصور عموم مادران فداکار کودکان فلج مغزی که فکر میکنند هر چه کودک شرایط آزادتر و رهاتری داشته باشد بهتر است باید گفت متاسفانه حالت های نادرست در طولانی مدت عوارض خیلی مضرتری برای کودک و دردسرساز برای خانواده ایجاد میکنند. رها گذاشتن کودک در هر شرایط و حالتی که دوست دارد  نه تنها لطف به او محسوب نمیشود بلکه نمونه ی بارز دوستی خاله خرسه هست شما با این کار مقدمات بیشتر درد کشیدن فرزندتان را در آینده فراهم میکنید.

حالت اول کودک راحت اما در خطر بدشکلی ستون فقرات ، مشکلات بلع و تنفس و دردهای ثانویه

 

حالت دوم کودک راحتی کمتری دارد اما از تعدادی زیادی از عوارض ثانویه ی فلج مغزی در امان است 

شما کدام حالت را برای فرزندتان انتخاب میکنید؟!!!

نقد دوم : بعنوان یک انسان خود را در مهرمادری شما و درک احساسات شما شریک میدانیم و متوجه اینکه شما بعنوان یک مادر حاضر هستید تمام زندگی خود را وقف فرزندتان کنید هستیم اما از دیدگاه علمی و منطقی شرایط ایجاب میکند که شما در کنار اینکه به کودکتان فکر میکند به خودتان و شرایط جسمی خودتان هم واقف باشید . حمل یک کودک چهار پنج ساله ی سی پی روی دست ، ساعتهای متمادی بغل گرفتن کودک جهت تغذیه ،استحمام و.... قطعا خسارات جبران ناپذیری برای ستون فقرات و جسم شما خواهد داشت .

مادر عزیز و گرانقدر، کودک شما هیچ کس را از شما نسبت به خود مهربان تر نخواهد یافت بنابراین برای بهتر و بیشتر کنار هم بودنتان تصمیمات عاقلانه تر و منطقی تری بگیرید .

در ادامه پوزیشن ها و حالت دهی های مختلف کودک و مادر در اختیارتان قرار داده شده است : 

 

با توجه به اینکه اکثر این کودکان از مشکلات همراه مثل : تشنج ، صرع ، مشکلات بلع و... رنج میبرند .خطر اسپیراسیون (خفگی) در آنها بالاست . پوزیشن خوابیده به پهلو از مناسب ترین حالت ها برای این کودکان است. در تصاویر زیر چند الگوی کاربردی برای خانواده های عزیز آورده شده است.

نکات تغذیه کودکان فلج مغزی

 

غذا خوردن کودک cp بستگی به توانایی کنترل عضلات لب و زبان و دهان دارد. هنگامی که کنترل عضلات ضعیف است ، جویدن و بلعیدن دچار مشکل می شود. در نتیجه زبان آموزی به تاخیر می افتد پس کمک به کودکان cp برای غذا خوردن به طور طبیعی اقدام مهمی در جهت آمادگی برای زبان آموزی و آموزش صحبت کردن کودک شما است.در این رابطه سعی کنید کودک را با غذاهای جامد تغذیه کنید تا جویدن را یاد بگیرد.

 

چه مواردی را در غذاخوردن کودک فلج مغزی باید رعایت کنیم ؟

حال که میزان اهمیت موضوع غذا خوردن کودک cp را جدای از بحث ضرورت اصلی آن بر زبان آموزی کودک نیز متوجه شدیم ، لازم است تا مواردی را در غذا خوردن کودک cp رعاید کنیم :

حالت اول : وضعیت صحیح برای شیر دادن به کودک

1. تا جایی که میتوانید بدن کودک را به سمت خودتان بچرخانید
2. کودک را کمی محکم نگهدارید.
3. دستان کودک را به جلو بیاورید.
4. برای خم کردن سر کودک به جلو به قفسه سینه کودک فشار بیاورید تا سر وی به جلو بیاید نه اینکه سر او را به جلو بکشید.
5. دقت کنید در این پوزیشن کودک را صاف نخوابانید و یا اینکه کودک سرش را به عقب فشار ندهد چون در این حالت عمل مکیدن و بلعیدن شیر برای کودک سخت می شود.
6. برای کمک بیشتر به این کودکان اگر کودک قادر به بستن دهان نیست با آوردن چانه کودک به جلو و بالا کشیدن فک وی به وی کمک کنید.

حالت دوم :  وضعیت صحیح برای غذا دادن و مایعات به کودک

1. در سنین بالاتر که کودک قادر به نشستن است میتوانید کودک را روی پاهایتان بنشانید و اگر کودک نیاز به حمایت بیشتری داشت وی را روی صندلی های مخصوص بگذارید.
2. برای غذا دادن به کودک از قاشق نرم استفاده کنید و غذا را در قسمت میانی دهان کودک بگذارید.
3. برای کمک به کودک غذاهای سفت را در تکه های کوچک به وی بدهید.
4. غذا را در کنار دهان کودک و بین دندان های جلو و عقب قرار دهید.
5. از قاشق هایی که گودی زیادی ندارند و به آسانی خم نمی گردند استفاده کنید.
6. در هنگام غذا دادن به کودک با فشار دادن قاشق به سمت پایین از عقب رفتن زبان کودک جلوگیری کنید.
7. در رابطه با نوشیدن مایعات نیز قسمتی که در ارتباط با بینی کودک است را ببرید تا نفس کشیدن و خوردن مایعات برای کودک شما راحت تر شود.

به تصاویر زیر دقت کنید : 

 

 

 

نکات لباس پوشیدن کودک سی پی :

1. کودکتان را در وضعیتی قرار دهید که بهترین کنترل را بر روی وی دارید و در حین انجام کار هر مرحله را برای کودک توضیح دهید مثلا روسری دخترم رو سرش کنم یا پسرم دستت رو ببر توی آستین لباست .
2. لباس کودکتان را ابتدا از سمت مبتلا ‌ و آسیب دیده بپوشید و سپس سراغ سمت سالم بروید.
3. اگر دست یا پای کودک دچار سفتی زیادی است و نمیتوانید آن سفتی را بشکنید تا لباس را بپوشید از تکنیک هایی مثل روتیشن(چرخش) دادن استفاده کنید البته تاکید می شود این تکنیک را نزد یک کاردرمانگر به خوبی آموزش ببینید و سپس از آن برای کودک خود استفاده کنید چون استفاده غیر اصولی آن مشکلاتی به همراه خواهد داشت.
4. اگر کودکتان در مرحله یادگیری نشستن است لباس را در حالتی که کودک را بین دوپای خود نشانده اید تنش کنید و هرچه تعادل و مهارت کودک بیشتر شد حمایت های خود را از کودک کاهش دهید.
5. اگر کودکتان در مراحلی است که در حال آموزش ایستادن است او را در حالت ایستاده لباس بپوشانید.
6. دقت بفرمایید که بهتر است کودک بتواند کاری که شما در حین لباس پوشیدن برای وی انجام می دهید را ببیند  تا موجب یادگیری وی شود پس لطفا به این نکته توجه بفرمایید.
7. وقتی کودک در این مراحل پیشرفت کرد وی را کم کم وارد این کار نمایید و وی را تشویق کنید تا همراه شما در لباس پوشیدن خود کمک کند .
8. در هنگام بیرون آوردن لباس نیز توجه بفرمایید از سمتی که کمتر دچار مشکل است ابتدا آغاز کنید. 

 برای مشاهده ی ویدئوی آموزش لباس پوشیدن مستقل به کودک همی پلژی اینجا کلیک کنید

 

نکات بازی کودکان فلج مغزی

یکی از معضلات همه پدر و مادران با کودک دارای مشکل cp دررابطه با موضوع بازی این کودکان است.

در این قسمت از مقاله در رابطه با نحوه  بازی این کودکان بیشتر آشنا میشویم.

1. بیشتر حرکات و بازی هایی انجام دهید که کودک دستش را جلوی صورتش بگیرد و آن ها را ببیند.
2. مثلا تکان دادن جغجغه جلوی صورت کودک و تشویق وی برای گرفتن آن.
3. بازی دست دستی و دالی موشه
4. در مراحل بعدی کودک را تشویق کنید که دست ها را به طرفین حرکت دهد.
5. مثلا جغجغه را به سمت چپ یا راست ببرید تا کودک مجبور شود.
6. یک پتو دور کودک خود بپیچید تا موجب حفظ تعادل کودکتان در حین بازی شود و بتواند از دست هایش برای بازی استفاده کند نه واکنش های حفاظتی به دلیل کج شدن تنه.
7. میتوانید از دست انگشتی کمک بگیرید و کف دست کودکتان را رنگی کنید ، سپس از وی بخواهید دست خود را به دیوار فشار دهد ، دقت کنید این کار با آرنج صاف صورت بگیرد.
8. در مراحل بعدی کودک را تشویق کنید که از دست هایش به شکل جداگانه استفاده کند.
9. بازی های بگیر و بنداز نیز مناسب می باشد .
10. در این مرحله میتوانید به کودک اجزای صورت و بدن وی را آموزش بدهید مثلا دستت رو بزن به بینیت ، دستت رو بزن به موهات ،با دستت شکمت رو نشون بده و..
11. او را تشویق کنید در وضعیت های مختلف بازی کند مثلا به شکم خوابیده ، ایستاده ، دو زانو ، چهار دست و پا و...
12. مهارت هایی مث برش با چاقوی پلاستیکی در خمیر بازی برای مهارت های غذا خوردن کودک مناسب است .

 

بررسی سلامت دهان و دندان در کودکان با اختلال فلج مغزی:

مشکلات متداول حوزه دهان و دندان در کودکان فلج مغزی :

1. _احتمال تجربه ی پوسیدگی دندان درمان نشده، برای کودکان مبتلا به فلج مغزی، بیشتر است
2. _کیفیت زندگی مرتبط با بهداشت دهان و دندان کودکان مبتلا به فلج مغزی به میزان قابل توجهی بستگی به پوسیدگی دندانهای آنها دارد. بی توجهی به سلامت دهان و دندان افراد کم توان ممکن است منجر به عفونت های دندان شود که می تواند به خطر گسترش عفونت به نواحی صورت و چشم بیانجامد و وضعیت حیات بیمار را بغرنج کند.
3. _گیر مواد غذایی بین دندان ها در کودکان مبتلا به فلج مغزی و دارای دندانهای پوسیده به طور قابل توجهی بیشتر است و این موضوع خوردن غذا و نوشیدن را برای آنها مشکل می کند. آنها همچنین به طور قابل توجهی در معرض خطر درد دندانن هستند
4. _بوی بد نفس و مشکلات خواب
5.  _ کمتر لبخند زدن به دلیل وضعیت بد دندانهایشان
6. _دندان قروچه که باعث ساییدگی دندان ها می شود .
7. _حالت جویدن مداوم حتی اگر داخل دهان ماده خوراکی نباشد
8. _هرزه خواری و خوردن اشیا غیرخوراکی که باعث که آسیب دندان و لثه می شود
9. _بیرون زدگی زبان
10. _باقی ماندن غذا داخل دهان که باعث پوسیدگی دندان ها میشود
11. _ آبریزش از دهان
12. _دیسفاژی و اختلال در بلع
13. ریفلاکس غذا از معده به دهان که اسیدیته معده باعث خوردگی و تحلیل  دندان ها میشود
14. _ تنفس دهانی که خود باعث بدتر شدن مشکلات این ناحیه می شود
15. _ داروهای ضد تشنج و برخی داروهای قلبی و فشار خون نیز می تواند باعث افزایش حجم لثه شود که گاهی روی دندان را می پوشاند و زخم روی لثه ایجاد می کند و در مواردی منجر به جراحی می شود.
16. _ردیف نبودن دندان های بالا و پایین
17. _اختلال حسی داخل دهان ( حساسیت بیش از حد یابی حس بودن
18. _شکستگی دندان که معمولا به دنبال زمین خوردن ایجاد می شود
19. _ اختلالات تون عضلات و عدم رعایت بهداشت دهان

توصیه هایی برای رعایت بهداشت دهان و دندان در منزل:

1. حتما روزی دو بار دندان های فرد را بعد از وعده های غذایی مسواک بزنید : اگر به دلیل سختی عضلات فرد نمی تواند دهانشرا باز کند با همکاری ندارد، با انگشت چانه فرد را به آرامی پایین آورده و مسواک بزنید یا از دهان باز کن یا دو مسواک اضافی برای باز کردن دهان استفاده کنید و در پشت سر او قرار گرفته و به آرامی مسواک بزنید
2. + اگر قادر به تمیز کردن مطلوب دهان با مسواک نشدید با یک پارچه آغشته به دهان شویه ضدباکتری دندان ها را تمیز کنید
3. +از نخ دندان استفاده کنید
4. + با همکاری دندانپزشک از محافظ دندان برای مراقبت از دندان ها در حالت قروچه استفاده کنید
5. +برای درمان اختلال بلع با گفتاردرمانگر مشورت کنید . و برای درمان اختلال حسی داخل دهان ( حساسیت بیش از حد یا بی حس بودن ) با گفتاردرمانگر مشورت کنید
6.  +مراقب غذا و تنقلات مصرفی باشید
7.  +مصرف مواد قندی را به حداقل برسانید
8. + در صورت امکان از مسواک برقی استفاده کنید .
9. +فرد را بخاطر همکاری با شما در مراقبت از دندان هایش تشویق کنید .
10.  +هر شش ماه یکبار او را به دندانپزشک ببيد . برای تهیه ابزار های مناسب غذا خوردن و مسواک زدن با کاردرمان کودکتان مشاوره کنید.

روند درمانی و پیشگیری حوزه دهان و دندان در کودکان فلج مغزی :

شروع زودرس مراقبت از دهان و دندان برای کودکان فلج مغزی در سلامت دندان این کودکان بسیار موثر است . اقدامات مهم در مراقبت از دندان در فلج مغزی عبارتند از :

• .1شروع بهداشت دهان و دندان در سال اول از پیش از رویش دندان در دهان کودک، به گونه ای که با یک پارچه مرطوب داخل دهان تمیز شود. این کار باعث می شود که کودک فلج مغزی به داشتن دهان تمیز عادت کند.
• .2مسواک زدن از 18 ماهگی شروع می شود و بهتر است که با یک مسواک نرم این کار را انجام دهید. شامل مسواک زدن دندان، لثه و روی زبان
• .3اولین مراجعه کودکان فلج مغزی به دندانپزشک بین 18 ماهگی تا دوسالگی می باشد. در این زمان دندان پزشک برنامه های بهداشت دهان و دندان انجام شده توسط شما را بررسی می کند و ناکامی های احتمالی در این امر را به شما گوشزد می کند. اصولا در این مراجعه عکس برداری از دهان انجام نمی شود و هدف اصلی آشنایی کودک با دندانپزشک و مطب می باشد.
• .4مسواک زدن مهمترین فعالیت روزمره جهت حفظ بهداشت دهان در فلج مغزی است و باید خیلی زود برای کودک عادت شود. البته نباید به حالت مبارزه پدر و مادر با کودک درآید، می توان زمانی از روز که کودک سرحال است را جهت مسواک زدن برگزید و جایزه ای همجهت آن در نظر گرفته شود. به این صورت مسواک زدن برای کودک فلج مغزی به عنوان بخشی از زندگی روزمره پذیرفته می شود.

اقدامات درمانی مطب دندانپزشکی:

1. _برای جلوگیری از بروز مشکلات دهان و دندان کودک خود را به طور مرتب به دندانپزشکی ببرید .
2. _اگر کودک به دلیل زمین زدن و زمین خوردن متوالی دچار شکستگی دندان شد، در زمینه احتمال ورود تکه های شکسته به ریه وی با دندانپزشک مشورت نمایید.
3. _ در مورد دهان و دندان و محیط دندانپزشکی  مرتب با کودک خود صحبت کنید.
4. _شكل ابزارهای معاینه دندانپزشکی را به کودک خود نشان دهید اگر توانستید آینه و ابزارهای معاینه را تهیه کرده و با آنها با وی بازی کنید .
5. مثلا با آینه دندانپزشکی دندانهای او را بشمارید .
6. _در منزل شرایط مطب را بازسازی کنید . مثلا اگر صندلی دارای پشتی قابل تنظیم دارید او را روی آن خوابانده، دستها را روی شکم قرار داده و از او بخواهید دهان خود را باز نگه دارد سپس با آینه دندانپزشکی با مسواک داخل
7.  دهان او را ماساژ دهید .
8. _از دکتر و دستیارش بخواهید به موقع او را به اتاق درمان ببرد تا شلوغی اتاق انتظار او را مضطرب نکند.
9. _در مورد خصوصیات و عادات رفتاری کودک خود با دندانپزشک صحبت کنید .
10. _اسباب بازی با هر شی مورد علاقه او را با خود به کلینیک ببرید .
11. _ در صورت امکان موسیقی مورد علاقه او در مطب همراه شما باشد.
12. _جلسات دندانپزشکی باید کوتاه و همراه با تشویق و تقویت رفتارهای مثبت باشد.
13. _همکاری شما با دندانپزشک و پیروی از دستورات وی و حفظ آرامش شما در طی درمان به بهبود روند درمان کمک می کند.
14. _در صورتی که کودک سابقه تشنج دارد حتما به اطلاع دندانپزشک کودکان برساند.
15. _در دندانپزشکی ممکن است متخصص دندانپزشکی برای کاهش حرکات ناگهانی این کودکان از وسایل و تجهیزات مخصوص برای نگه داشتن آن ها استفاده کند.
16. _ انجام کارهای پیشگیری مانند فلوراید تراپی توسط دندانپزشک به جلوگیری از عود پوسیدگی ها کمک می کند.
17. _دندانپزشك باید به خوبی از شرایط روحی این کودکان و کلیه داروهایی که آنها مصرف می کنند مطلع شود.
18. _ اگر کودک شما همکاری لازم را در طی دفعات به دست نیاورد . قطعا دندانپزشک وی به فکر استفاده از بی هوشی برای درمان وی خواهد بود .

بیهوشی :  برخی کودکان مبتلا به هیچ وجه قادر به همکاری در محیط دندانپزشکی نیستند و انجام درمانهای دندانپزشکی در محیط مطب یا کلینیک ممکن است برای آنها خطرآفرین باشد همچنین به دلیل عدم همکاری کودک کیفیت کارهای دندانپزشکی انجام شده نیز ممکن است دستخوش تغییر کردند لذا برای این کودکان درمان های دندانپزشکی تحت بیهوشی عمومی یا آرام بخشی انجام می گردد. این درمان ها در محیط بیمارستانی انجام میگردد و کلیه اقدامات دندانپزشکی در اغلب موارد در یک جلسه انجام میشود. در بیشتر مواقع در صورت مساعد بودن وضعیت بیمار نیاز به بستری نبوده و پس از انجام اقدامات دندانپزشکی و بیدار شدن کامل کودک ترخیص می گردد.

 

تلاشمان بر این بود که در این مقاله به موضوعات پرکاربردی که خانواده های عزیز دارای فرزند سی پی را دچار چالش کرده است بپردازیم ، ما را با نظرات ارزشمندتان در جهت ارتقاء این مقاله یاری کنید.

 

بعنوان کسی که روزهای زیادی رو با این فرشتگان زمینی و مادرانشون گذروندم  و محبتی که بین نگاه یک مادر و یک کودک سی پی رد و بدل میشه بارها دلم رو لرزونده این متن رو به مادران صبور این کودکان و مادر عزیز خوذم تقدیم میکنم : سایتان برسرمان مستدام

مادر یک کلمه نیست، یک احساس است. مادرم الگوی تمام عیار زندگی من است. هیچ چیزی جالب تر و لذت بخش تر از عشق مادر نسبت به فرزندش نیست. فردی که از عشق مادرش لذت می برد، باید خودش را یکی از خوش شانس ترین افراد روی کره زمین بداند. عشق مادر به فرزند هیچ گاه در چارچوب کلمات جای نمی گیرد، و فقط و فقط می تواند از اعماق وجود یک فرد حس شود.
شاید مردم مادر من را یک زن معمولی ببینند، اما او ارزشمندترین داشته زندگی من است. در تک تک قدم هایی که در زندگی برداشته ام، رد پای او نیز وجود دارد. مادرم انگیزه من برای امیداوری و تلاش مضاعف رو به جلو است.
مادر مهربانم، غم و اندوه را در چهره ات می بینم و می دانم همیشه سعی داری سختی های زندگی را به تنهایی بر دوش بکشی. همیشه سعی می کنم کارهایی در زندگی انجام دهم که باعث شادی تو شود، مادر، تو روح من هستی و با تمام وجود دوستت دارم!​

 

با ارزوی بهبود تمامی بیماران 

فریده امیراحمدی