روخوانی و معنی درس چشمه و سنگ ، فارسی پنجم ابتدایی

روخوانی و معنی درس چشمه و سنگ ، فارسی پنجم ابتدایی

عزیزان با شما هستیم با،روانخوانی درس چشمه و سنگ با تدریس خانم احمدپور،به همراه معنی بیت به بیت ،معنی لغات مهم وآرایه های ادبی درس چشمه و سنگ، با ما در، مام پلاس همراه شوید.

معنی شعر چشمه وسنگ

🔺جدا شد یکی چشمه از کوهسار 
به ره گشت، ناگه به سنگی دچار
✔️چشمه ای از کوهستان جدا شد. در راه ناگهان به سنگی برخورد.

🔺به نرمی، چنین گفت با سنگ سخت
«کرم کرده، راهی ده، ای نیک بخت!»
✔️به آرامی به سنگ محکم گفت: «ای نیک بخت، لطف کن و راهی برای عبور به من بده.»
آرایه ها: حرف زدن چشمه با سنگ: جان بخشی
نکته: دستوری: گفت: فعل گذشته (ماضی) / راهی ده: جمله ی امری
🔺گران سنگ تیره دل سخت سر 
 زدش سیلی و گفت: « دور ای پسر
✔️سنگ بزرگ و بد دل سیلی محکمی به چشمه زد و گفت: « دورشو ای پسر
آرایه ها: سنگ، سیلی زد و گفت: جان بخشی (تشخیص)
نکته: دستوری: سنگ گران و (سنگ) تیره دل و (سنگ) سخت سر: ترکی های وصفی هستند / دور شو: یک جمله ی امری است که فعلش حذف شده است. / ای پسر: یک جمله ندا و منادا / کل بیت از چهار جمله تشکیل شده / مصراع اول: نهاد
🔺نجنبیدم از سیل زورآزمای 
که ای تو، که پیش تو جنبم ز جای؟»
✔️من با آمدن سیل پر زور و خروشان از جا تکان نخوردم. تو کی هستی که در مقابل تو از جایم تکان بخورم؟»
نکته: دستوری: سیل زورآزمای: ترکیب وصفی / که ای تو: یک جمله ی پرسشی = تو، که: چه کسی، ای: هستی؟ (در جمله ی «که ای تو» منادا وجود ندارد.) / در مصراع دوم واژه های «که» به ترتیب، ضمیر پرسشی و حرف ربط هستند
🔺نشد چشمه از پاسخ سنگ، سرد 
 به کندن در استاد و ابرام کرد.
✔️چشمه از جواب سنگ ناامید و دلسرد نشد و با پافشاری و اصرار به کندن مشغول شد
آرایه ها: چشمه، ابرام کرد: تشخیص / سرد نشد: کنایه از ناامید نشد

🔺بسی کند و کاوید و کوشش نمود
کز آن سنگ خارا رهی برگشود ...
✔️بسیار تلاش و کوشش کرد و به کندن ادامه داد تا از میان سنگ سخت راهی باز کرد
نکته: دستوری: سنگ خارا: ترکیب وصفی (سنگ: موصوف ، خارا: صفت) / رهی: مفعول / برگشود: فعل ماضی (گذشته
🔺برو کارگر باش و امیدوار 
 که از یأس، جز مرگ، ناید به بار
✔️برو تلاش کن و کار کن و امیدوار باش زیرا از ناامیدی و یاس چیزی جز مرگ به دست نمی آید.
نکته: دستوری: این بیت از چهار جمله تشکیل شده است / بعد از واژهی «امیدوار» فعل «باش» حذف شده است
🔺گرت پایداری است در کارها  شود سهل، 
پیش تو دشوارها
✔️اگر در کارهایت پایداری و پافشاری داشته باشی تمام کارهای سخت برای تو آسان می شود.
نکته: دستوری: بیت از دو جمله تشکیل شده است. / پایداری: نهاد / دشوارها: نهاد
قالب شعر چشمه و سنگ چیست :
قالب شعر چشمه و سنگ مثنوی می باشد. محمدتقی بهار مختلص به ملک الشعرای از شاعران نامی کشورمان است که شعر چشمه و سنگ از میان آثار این هنرمند بزرگ انتخاب شده است
معنی لغات چشمه و سنگ:
کوهسار: کوهستان

کرم: لطف

تیره دل: بدخواه

زورآزمای: کسی که زور خودش را به دیگران نمایان می‌کند.

ابرام: پافشاری

سنگ خارا: سنگ سخت

سهل: آسان

قافیه و ردیف ها عبارت اند از:

بیت اول:

کوهسار و دچار  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت دوم:

سخت و نیک بخت  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت سوم:

سخت سر و پسر  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت چهارم:

زورآزمای و جای  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت پنجم:

سرد و کرد  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت ششم:

نمود و برگشود  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت هفتم:

امیدوار و بار  ←  قافیه (ردیف ندارد)

بیت هشتم:

کارها و دشوارها  ←  قافیه (ردیف ندارد)