برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید

دسته بندی

Breadcrumbs Image
اگاهی بدنی.jpg

آگاهی بدنی و فضایی یعنی چی ؟

آیا کودک شما مشکل تشخیص جهات دارد؟ در رابطه با آگاهی از بدن چه میدانید؟چرا کودک نمی تواند چپ و راست را تشخیص دهد؟

آگاهی بدنی چیست(Body Awareness) :


آگاهی از بدن، دانشِ دانستن اجزای بدن، بخش‌هایی که می‌توانند حرکت کنند و چگونگی حرکت اندام هاست.
ما این حرکات را بدون فکر درباره آن‌ها و در تمام طول شبانه روز انجام می‌دهیم.
اگر کودکی نتواند این پیام‌ها را به درستی دریافت کند، امکان دارد به زمین خورده و یا ناهنجار به نظر برسد.
کودکان مبتلا به ASD دنیا را همانند کودکان معمولی تجربه نمی‌کنند. ممکن است آگاهی بدنی و آگاهی مورد نیاز برای درک محیط اطرافشان از طریق اطلاعات بدست آمده از حرکات بدن، در آن‌ها توسعه نیابد. شاید کودک دارای مشکل ASD برخی از تجارب حرکتی سایر بچه‌ها را نداشته باشد و به همین دلیل درک درونی ناشی از این تجربیات در این کودک شکل نگرفته باشد. 
این موضوع خیلی مهم است که کودک در حین بازی به موقعیت‌ها و حالات مختلفی حرکت کند و جابه جا گردد.
بلند کردن و برداشتن و در کل جابه جایی های هرچند کوچک کودک دارای مزیت‌های زیادی برای بهبود آگاهی فضایی کودک است. این امر به او کمک می‌کند تا عضلات گردن و چشم خود را برای سازگاری با موقعیت جدید تطبیق دهد. سازگاری با حرکت بلند کردن به او کمک می‌کند تا عضلات گردن که به او در نگه‌داشتن سرش کمک می‌کنند را تقویت نماید. "عقب افتادن سر" حرکت رو به عقبی است که در نوزادانی که سرشان موقع بلند کردن حمایت و پشتیبانی نمی‌شود، رخ می‌دهد. 
تاب‌های معمولی کودکان نیز وسیله‌ای عالی برای ارائه و ترغیب حرکات در نوزادان خیلی کم‌سن و کسب تجربه حرکت در فضا هستند. نکته کلیدی این است که به خاطر داشته‌باشیم به کودک اجازه دهیم حرکات جدیدی را در طول شبانه روز تجربه کند.
دانستن این که کدام طرف چپ است و کدام طرف راست میباشد برای اشاره کردن به محیط اهمیت دارد. همچنین کودک نیز متوجه خواهد بود که کجا قرار دارد و نظم دنیا چگونه است و به شناخت بیشتر وی از محیطش می انجامد. تشخیص چپ و راست را می‌توان به سه بخش تقسیم نمود. این سه بخش عبارتند:

  1. ابتدا سمت چپ و راست خود فرد
  2. سپس سمت چپ و راست سایرین و اشیای موجود در اطراف
  3. و در آخر فضایی که ما در آن قرار داریم.

کودکانی که آگاهی بدنی ضعیفی دارند ممکن است:

  1. دست‌وپا چلفتی تلقی شوند و سرخورده و ناامید شوند .
  2. همچنین ممکن است در تقلید حرکت دیگران هم مشکل‌ داشته باشند و متوجه نمی‌شوند چگونه باید بدن خود را به همان شکل که دیگران حرکت می دهند ،حرکت دهند.
  3. ممکن است ترجیح دهند که در فضاهای محدود قرار گیرند و از قرار گرفتن در فضاهای باز و الگوهای حرکتی معلق هراس داشته باشند ، زیرا این امر منجر می‌شود تا احساس امنیت بیشتری برای درک محیط آشنای خود داشته باشند.

 

لب آهیانه یا پریتال مغز :

مغز از لب های مختلفی تشکیل شده  که شامل لب فرونتال،اکسی پیتال،تمپورال،پریتال می باشد و در مجموع تعیین کننده شخصیت و رفتار فرد و سایر ویژگی های وی می باشند. همچنین عملکردهایی مثل بینایی و شنوایی و .. در قسمت های مختلف این لب ها پردازش می شوند.


مغز قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی است که در امتداد نخاع و دستگاه عصبی محیطی (PNS) قرار دارد.
هرکدام از این لوب‌ها کارکردها و نقش‌های متفاوتی در تفکر، ادراک، واکنش و رفتار با محیط دارند.
در این مطلب سعی داریم در رابطه با لب پریتال یا آهیانه ای بیشتر صحبت کنیم.
لوب آهیانه‌ای بخش بالایی وسط نیم‌کره مغز است.
این لب بیشترین ارتباط را در رابطه با پردازش‌های فضایی و تصویر بدن دارد .
آسیب در لب آهیانه یا پریتال هر دو سمت موجب اختلال در توجه دیداری و در نتیجه اختلال در فعالیت های حرکتی خواهد شد.به این آسیب سندرم بالینت می گویند.
اگر آسیب در لب پریتال سمت چپ باشد موجب اختلالات زبانی و ادراک پریشی می گردد.
آسیب در لب آهیانه یا پریتال سمت راست موجب  می گردد شخص در درست کردن چیزی مشکل داشته باشد و مهارت‌های مراقبتی و توانایی‌های طراحی فرد نیز با اختلالات بسیاری مواجه می‌شود.
بسیاری از اطلاعات حسی که وارد تالاموس می شوند سپس به لوب آهیانه می روند.

عملکرد لوب پریتال :


 پس در مجموع میتوان گفت این لب در ارتباط با موارد زیر مبیاشد :

  1. ادراک فضایی و دیداری و لامسه
  2. بازشناسی اندازه ها
  3. رنگ ها و شکل ها از یک دیگر
  4. احساس درددرک حس های فشار، لمس، دما ،
  5. شناخت فیزیکی و درک خواص اشیاء همانند تیزی-کندی، سنگینی-سبکی، سفتی-نرمی 
  6. درک حس ارتعاش می باشد و عملکرد صحیح آن برای انجام بهتر امور روزمره زندگی حیاتی می باشد.

 

(با کلیک روی کلمات کلیدی میتوانید اطلاعات بیشتر و کاملتری راجع به هر کدام از مطالب گفته شده را در قسمت مربوطه بیابید...)

کادرمانی در آگاهی بدنی فضایی : 

یکی دیگر از مفاهیمی که امروزه در مباحث کاردرمانی به ویژه کاردرمانی ادراکی حرکتی مطرح است آگاهی فضایی است. این مفهوم ارتباط نزدیکی با آگاهی بدنی دارد.

آگاهی فضایی دانش دانستن این موضوع است که بدن چه میزان فضا اشغال کرده و چگونه می‌توان از بدن در فضا استفاده نمود . این مهارت یکی از مهارت‌های حرکتی ادراکی است که با بزرگ شدن کودک توسعه می‌یابد و آن‌ها را قادر به تعامل با محیط می‌سازد.

آگاهی فضایی یک مهارت شناختی پیچیده است که نیازمند سازمان‌دهی اطلاعات شناختی از اشیا در ارتباط با خود و همچنین در ارتباط با دیگران است . این مهم شامل درک روابط اشیاء در هنگام تغییر موقعیت آن‌ها نیز می‌شود . مفاهیمی مانند فاصله ، سرعت ، و جابه‌جایی مکانی به عنوان بخشی از درک محیط توسعه میابند و بدین ترتیب کودکان می‌توانند حرکت کردن در فضا را تجربه کنند .

تجربیات حسی :

در ابتدا برای یک کودک خردسال ، آگاهی فضایی مبتنی بر مکان است . همان‌طور که کودک به اسباب‌بازی خود می‌رسد ، او یاد می‌گیرد چگونه عضلات بازوهای خود را در راستای رسیدن به اسباب‌بازی در حالت کشش قرار دهد . با تجربه ی فعالیت های مختلف حس عمقی توسعه‌یافته و کودک این آگاهی را پیدا می‌کند که اعضای بدن او در فضا وجود دارند . زمانی که کودک برای بار دوم به شی‌ء دست پیدا می‌کند ، از تجربه‌ی قبلی استفاده می‌کند که چه مقدار باید بازوهای او کشش پیدا کنند تا بتواند به فاصله موردنظر برای رسیدن به اسباب‌بازی دست پیدا کند . سپس همین یادگیری برای اشیاء و موقعیت‌های مشابه بکار گرفته می‌شود.

علل مشکلات آگاهی بدنی و فضایی : 

دلایل بسیاری وجود دارد که چرا کودکان ممکن است آگاهی‌های فضایی ضعیفی داشته باشند . کودکانی با ناتوانی فیزیکی و یادگیری می‌توانند این ضعف را نشان دهند مانند کودکان مبتلا به اوتیسم. این کودکان اغلب دشواری‌هایی با درک بینایی دارند . آن‌ها ممکن است در فعالیت‌ها دست و پا چلفتی به نظر برسند و یا مرتباً زمین بخورند . توپ‌بازی برای کودکانی که نمی‌توانند سرعت و مسافت توپ پیش روی خود را تشخیص دهند بسیار دشوار خواهد بود. آن‌ها همچنین ممکن است دشواری‌هایی برای ایستادن و فعالیت های ایستاده داشته باشند؛ اینکه کجا بایستند و چگونه با سایر افراد و وسایل در ارتباط باشند .

مشکلات ضعف در آگاهی بدنی فضایی :

از آن جاییکه آگاهی فضایی به دلیل ماهیت انتزاعی اشیا ، با مفاهیمی همچون فضا ، اشکال ، ناحیه ، و حجم مربوط می باشد بدین ترتیب می‌تواند در این دسته از کودکان منجر به تفاوت‌هایی در درک ریاضیات و دشواری در درک مفاهیم ریاضی شود . هم‌چنین درزمینهٔ ی نوشتن ممکن است با ندانستن اینکه چه میزان فشار باید به مداد وارد شود تا به صورت خوانا چیزی نوشته شود با مشکل مواجه شوند . مشکل در پیروی از دستورالعمل‌ها ، ازجمله چپ ، راست ، بالا یا پایین می‌تواند شاخص دیگری برای آگاهی‌های فضایی ضعیف باشد .

 با تشکر از رضا پرداس _کاردرمانگر


مبینا جاجرمی

مبینا جاجرمی

توضیحات بیشتر

مشاهده نظرات

دیدگاه ارزشمند شما

لطفا فیلدهایی که با * مشخص شده است را پر کنید، آدرس ایمیل شما نمایش داده نمی شود